Chất lượng nguồn nhân lực là động lực để doanh nghiệp Việt bứt phá

Ông Hoàng Minh Trí - Tổng Giám đốc Công ty TNHH 4P cho rằng, doanh nghiệp Việt Nam đang gặp khó khăn khi thiếu hụt nguồn nhân lực có trình độ cao. Do đó, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao chính là động lực quan trọng để doanh nghiệp Việt nâng cao khả năng cạnh tranh và bứt phá trong bối cảnh mới.

 Chất lượng nguồn nhân lực là động lực để Doanh nghiệp Việt bứt phá ( Ảnh minh họa).

Thiếu hụt trầm trọng

Theo khảo sát của Công ty Navigos Search, nhu cầu tuyển dụng trong lĩnh vực công nghệ thông tin đã hồi phục nhanh sau đại dịch. Các doanh nghiệp vẫn tiếp tục tuyển dụng, tập trung vào nhân sự chất lượng cao với các công nghệ cập nhật nhất, nhằm gia tăng tính cạnh tranh của sản phẩm và dịch vụ.

Thống kê từ TopDev (trang tuyển dụng về công nghệ phần mềm) cũng cho thấy, nhu cầu nhân lực công nghệ thông tin gia tăng nhưng thị trường lao động lĩnh vực này tại Việt Nam luôn trong tình trạng thiếu hụt về cả số lượng và chất lượng. Năm 2021, theo dự báo, số lượng nhân lực công nghệ thông tin sẽ cần 500.000 người, ước tính sẽ thiếu hụt 190.000 người.

Theo các chuyên gia, phần lớn nguồn nhân lực về công nghệ thông tin đang phụ thuộc vào các trường đại học. Tuy nhiên, thống kê của Bộ Giáo dục - Đào tạo đã chỉ ra, hàng năm, số lượng cử nhân công nghệ thông tin ra trường là trên 50.000 người. Trong đó, hơn 70% số này phải qua đào tạo bổ sung mới có thể đáp ứng yêu cầu của nhà tuyển dụng.

Nhận định về vấn đề này, ông Đoàn Đức Thuận - Phó Tổng Giám đốc Kowil Fashion, Phú Thái Group cho rằng: Tuy Việt Nam đang có nhiều lợi thế trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao như cơ cấu dân số trẻ, có nhiều sự sáng tạo, thích nghi và học hỏi nhanh chóng; nhưng hiện tại, những ưu thế này chưa được phát huy đúng mức khiến thị trường lao động luôn trong tình trạng thiếu hụt nguồn lao động có trình độ công nghệ cao.

Theo ông Hoàng Minh Trí, doanh nghiệp Việt Nam đang gặp khó khăn khi thiếu hụt nguồn nhân lực có trình độ trong quản lý cũng như vận hành các thiết bị công nghệ có mức độ tự động hóa cao. Ngược lại, đối với các doanh nghiệp FDI, họ thuận lợi hơn khi có thể tuyển dụng và gửi về công ty mẹ để đào tạo. Trong khi ở Việt Nam, vấn đề đào tạo nhân lực về công nghệ còn nhiều hạn chế.

Lý giải nguyên nhân, ông Đoàn Đức Thuận cho rằng, các doanh nghiệp Việt đang chưa thực sự có nhiều chế độ ưu đãi để thu hút nhân tài. Vì vậy, để cổ vũ và khuyến khích sự sáng tạo của người lao động, doanh nghiệp cần có chế độ lương thưởng hợp lý, không mang tính chất “cào bằng” mà phải có những chế độ riêng đối với những sáng tạo, giải pháp hay được đưa ra. “Khi người lao động cảm thấy được ghi nhận, họ sẽ có nhiều động lực hơn để phấn đấu, nâng cao tay nghề, tìm hỏi các phương án, giải pháp tối ưu mới. Điều này chỉ đang được thực hiện ở một số tập đoàn, doanh nghiệp lớn. Còn bộ phận doanh nghiệp nhỏ hầu như không có”, ông Thuận chia sẻ.

Con người là động lực phát triển

Theo Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng nhiều nhất từ cách mạng công nghiệp 4.0. Hiện Việt Nam sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức về chất lượng nguồn nhân lực như trình độ chuyên môn kỹ thuật của lao động còn thấp, chỉ chiếm hơn 20% lực lượng lao động; năng suất lao động thấp hơn nhiều nước trong khu vực ASEAN… Chính vì vậy, các chuyên gia nhận định, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực chính là một trong những “chìa khóa” để giúp bài toán chuyển đổi số của cả nền kinh tế có thể thành công.

Theo ông Đoàn Đức Thuận, cần xác định con người là yếu tố quan trọng nhất trong quá trình chuyển đổi số của doanh nghiệp bên cạnh những yếu tố về tài chính, công nghệ… Bởi đổi mới sáng tạo bắt đầu từ tư duy của con người, công nghệ chỉ là cánh tay nối dài của bộ não, không thể thay thế bộ não của con người trong việc phát hiện ra những ý tưởng mới để phục vụ giá trị cho thị trường và xã hội.

Nhận định được điều này, nhiều doanh nghiệp cũng đã tích cực đầu tư vào các chính sách thu hút nhân tài. Là một doanh nghiệp chuyên sản xuất và đưa ra thị trường sản phẩm camera tích hợp trí thông minh nhân tạo (AI), ông Lê Tuấn Khôi - Phó Giám đốc Công ty MK Vision cho biết, nhân lực cho ngành AI là một nhân lực khá đặc thù và mang tính chuyên môn cao, yêu cầu phải có thời gian học tập cũng như công tác lâu năm mới có thể chắc chắn để tham gia phát triển một sản phẩm.

Chính vì vậy, công ty thường tuyển những bạn trẻ, có từ 2 - 3 năm kinh nghiệm, có đam mê và mong muốn được cống hiến để đào tạo. Đội ngũ nhân sự trẻ, đầy tính sáng tạo và tinh thần học hỏi sẽ là lớp kế cận lâu dài, có thể đào tạo trong tương lai.

Lãnh đạo một doanh nghiệp công nghệ cũng bật mí, công ty luôn có chế độ đãi ngộ tốt đối với các vị trí đòi hỏi trình độ cao về công nghệ. Bộ phận nhân sự này luôn có nhu cầu tuyển dụng thường xuyên, kể cả trong bối cảnh khó khăn của dịch bệnh.

Ngoài ra, theo các chuyên gia, doanh nghiệp Việt có thể tận dụng chương trình đào tạo của nhiều hãng công nghệ lớn trên thế giới để có thể phát triển năng lực của đội ngũ nhân lực. Bên cạnh đó, có thể áp dụng các chính sách như cử đi đào tạo ở nước ngoài, luân chuyển qua nhiều phòng ban để tạo kinh nghiệm. Đồng thời, điều quan trọng là tạo môi trường văn hóa doanh nghiệp cổ vũ sự tìm tòi, sáng tạo và tinh thần học hỏi, vươn lên của người lao động.

Trong bối cảnh mới khi Việt Nam đang trở thành điểm đến đầu tư lý tưởng của nhiều doanh nghiệp nước ngoài, việc sẵn sàng một nguồn nhân lực có trình độ cao là một trong những yếu tố tiên quyết để thu hút dòng vốn đầu tư. Chính vì vậy, chất lượng nguồn nhân lực chính là động lực để Việt Nam bứt phá trong thời gian tới.

Bảo Sơn