Thứ năm 18/09/2025 04:59
Hotline: 024.355.63.010
Kinh tế số

Các nhà sáng tạo nghệ thuật tự tìm cách để bảo vệ tác phẩm của bản thân khỏi trí tuệ nhân tạo tạo sinh

01/08/2024 05:45
Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo tạo sinh hình ảnh khiến các nhà sáng tạo nghệ thuật phải tìm đủ mọi cách để có thể tự thân bảo vệ “đứa con tinh thần” của chính mình.
Ảnh minh họa
Ảnh minh họa.

Trước tình trạng trí tuệ nhân tạo (AI) tạo sinh hình ảnh (một dạng trí tuệ nhân tạo có khả năng sáng tạo ra hình ảnh dựa trên gợi ý của người sử dụng) ngày càng được nâng cấp, những nhà sáng tạo nghệ thuật đã và đang thực hiện nhiều cách thức nhằm bảo vệ tác phẩm của bản thân khỏi bị “đánh cắp”: Từ kiện cáo, kiến nghị sửa đổi luật công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng cho đến việc sử dụng các phần mềm hỗ trợ nhằm bảo vệ tác phẩm khỏi bị xâm phạm và mô phỏng lại mà không có sự đồng ý của tác giả.

Là phần mềm được tạo ra bởi các nhà nghiên cứu đến từ Đại học Chicago, Glaze và một phần mềm khác là Nightshade, có khả năng âm thầm làm hỏng cấu trúc mã hóa của những tác phẩm nghệ thuật được đăng trên mạng giúp “đánh lừa” trí tuệ nhân tạo trong khi người bình thường vẫn nhìn thấy tác phẩm đó. Nếu Glaze thay đổi hình ảnh một cách tinh tế để AI bị nhầm lẫn với một dạng nghệ thuật khác thì Nightshade trực tiếp khiến cho công cụ đào tạo AI bị nhầm lẫn về nội dung của hình ảnh.

Các nhà nghiên cứu của trường đại học cho biết, ý tưởng này nhằm cung cấp giải pháp về kỹ thuật cho những người sáng tạo nội dung, giúp họ ngăn chặn việc sử dụng các công cụ AI làm việc xấu, đồng thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người sáng tạo. Họ cũng cho biết, công cụ của họ giống như một người bảo vệ hơn là một giải pháp toàn diện, bởi trong khi các công ty công nghệ lớn trong nước có thể bị ràng buộc trước pháp luật và bắt buộc phải điều chỉnh chính sách thì những cá nhân/tổ chức nước ngoài sử dụng AI chưa chắc đã tuân thủ theo điều này. Trong trường hợp đó, những phần mềm đánh lừa AI lại trở nên hữu dụng.

Shawn Shan, một trong những sinh viên chính thuộc nhóm nghiên cứu Glaze và Nightshade cho biết: “Các văn bản pháp luật, các cuộc đình công đều cần thiết và có tác động lâu dài nhằm thay đổi tình cảnh hiện tại, tuy nhiên tôi nghĩ Glaze và Nightshade sẽ là đòn bẩy tích cực hơn”.

Karla Ortiz, họa sĩ đầu tiên sử dụng Glaze một cách công khai cho rằng, sự giao thoa giữa nghệ thuật và AI “phụ thuộc vào sự đồng thuận của tất cả các bên”.

“Tôi thấy cực kỳ bất công khi dành cả đời để luyện tập, để học cách làm ra những sản phẩm giúp chúng ta có thể tự hào gọi mình là những nghệ sĩ xong tự nhiên xuất hiện ai đó bắt chước mình rồi bảo “Thật ra cái này là bọn tôi làm””, cô bức xúc. “Những người làm nghệ thuật đều phải có cách để tồn tại trên không gian mạng”.

Ortiz là một trong ba họa sĩ tìm cách nhằm bảo vệ quyền tác giả và công việc của mình bằng cách kiện những người làm ra công cụ AI tạo sinh hình ảnh. Vụ kiện này nhắm đến Stability AI, một công ty có trụ sở tại London đồng thời là bên sở hữu AI tạo sinh hình ảnh trên cơ sở từ ngữ có tên Stable Diffusion. Các họa sĩ đưa ra lập luận rằng, các AI tạo sinh hình ảnh đang vi phạm quyền tác giả của hàng triệu họa sĩ trên khắp thế giới bằng việc hấp thụ hàng trăm nghìn tác phẩm được số hóa và tạo ra những tác phẩm phái sinh có khả năng cạnh tranh trực tiếp với tác phẩm gốc.

Với tư cách là một họa sĩ minh họa và lên ý tưởng có thâm niên nhiều năm trong ngành giải trí, từng thực hiện các bộ phim lớn như “Rogue One: Ngoại truyện Chiến tranh giữa các vì sao” và “Doctor Strange”, cô cho rằng, những phần mềm như Glaze là yếu tố then chốt giúp bảo vệ quyền lợi của các nghệ sĩ.

“Bên ủng hộ công nghệ cho rằng “họ sở hữu tất cả những gì thuộc về bạn nhưng chính bạn không có quyền được lên tiếng về việc họ dùng tác phẩm của bạn” khiến tôi cảm thấy kinh tởm”, Ortiz nói, “những kẻ sử dụng công nghệ tin những gì bạn đăng tải công khai trên mạng sẽ là của họ. Và họ sẽ cạnh tranh với bạn trên thị trường. Họ cũng sẽ cướp đi miếng cơm manh áo của bạn, đây cũng chính xác là những gì đang diễn ra”.

Cuộc chiến giữa những nhà sáng tạo nghệ thuật và AI có thể coi là một trong những cuộc chiến quan trọng giữa con người và trí tuệ nhân tạo Ảnh minh họa
Cuộc chiến giữa những nhà sáng tạo nghệ thuật và AI có thể coi là một trong những cuộc chiến quan trọng giữa con người và trí tuệ nhân tạo. Ảnh minh họa.

Các chuyên gia cho biết, những công cụ phòng chống AI cung cấp cho các nghệ sĩ sự bảo vệ bằng cách khiến những người sử dụng AI gặp khó khăn trong việc tạo ra các tác phẩm na ná tác phẩm gốc, nhưng điều này không giải quyết hoàn toàn được vấn đề. Khi những mô hình AI tiến hóa, việc ngăn chặn chúng sẽ trở nên khó khăn hơn.

“Khi trí tuệ nhân tạo ngày càng trở nên mạnh mẽ, những công cụ chống lại chúng sẽ ngày càng yếu đi”, Jinghui Chen, một Phó Giáo sư tại Đại học Bang Pennsylvania cho biết. “Nhưng tôi nhận ra điều đó ngay từ bước đầu rồi”.

Là một trong những đồng tác giả tiến hành nghiên cứu hiệu quả của các phần mềm kháng trí tuệ nhân tạo như Glaze, Chen cho biết, việc nhận thức được điều này là vô cùng quan trọng trên con đường tìm ra phương thức cải thiện các công cụ kháng AI.

Shan, một nhà nghiên cứu tại Đại học Chicago, cũng cho rằng khả năng của các công cụ kháng AI “vẫn còn xa so với nhu cầu trong tương lai”.

“Tuy nhiên đây cũng là tình trạng chung đối với đa số các phần mềm bảo vệ chúng ta thấy trong thời đại số hóa hiện tại”, anh cho biết. “Ví dụ như tường lửa, chúng không hề hoàn hảo. Có vô số các cách thức để vượt tường lửa, nhưng đa số người dùng vẫn dùng nó để ngăn chặn các cuộc tấn công mạng. Điều này cũng tương tự như Glaze và Nightshade thôi”.

Anh cũng nói thêm rằng “những nhà sáng tạo nghệ thuật không nên mù quáng tin tưởng rằng mọi vấn đề của họ sẽ được giải quyết bằng những công cụ này”.

Phương Linh

Bài liên quan
Tin bài khác
Tốc độ Internet Việt Nam bứt phá, lọt Top 10 toàn cầu

Tốc độ Internet Việt Nam bứt phá, lọt Top 10 toàn cầu

Tốc độ Internet cố định của Việt Nam đạt 261,8 Mbps trong tháng 8/2025, vươn lên hạng 10 thế giới, đánh dấu cột mốc lịch sử sau gần 30 năm hiện diện và giúp quốc gia vượt nhiều nước phát triển về kết nối.
Việt Nam dẫn đầu xuất khẩu hàng hóa sáng tạo

Việt Nam dẫn đầu xuất khẩu hàng hóa sáng tạo

Theo Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (Global Innovation Index – GII) 2025 của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), Việt Nam giữ hạng 44 nhưng nổi bật với ba chỉ số đứng đầu toàn cầu: nhập khẩu công nghệ cao, xuất khẩu công nghệ cao và xuất khẩu hàng hóa sáng tạo.
Du lịch Đà Nẵng: Tăng tương tác với dịch vụ truyền hình đột phá

Du lịch Đà Nẵng: Tăng tương tác với dịch vụ truyền hình đột phá

VNPT Đà Nẵng thông tin vừa tổ chức hội thảo “Truyền hình đột phá” nhằm giới thiệu dịch vụ truyền hình tương tác đa dạng hóa với các cơ sở lưu trú du lịch, khách sạn nghỉ dưỡng tại địa bàn.
Vị Phó Giáo sư bỏ “xứ sở giàu nhất thế giới” sang Việt Nam bồi dưỡng tài năng công nghệ

Vị Phó Giáo sư bỏ “xứ sở giàu nhất thế giới” sang Việt Nam bồi dưỡng tài năng công nghệ

“Chúng tôi không chỉ đào tạo kỹ sư mà còn đào tạo người dẫn dắt”, là tôn chỉ mà Phó Giáo sư Ali Al-Dulaimi mang theo trong hành trình giáo dục tại Việt Nam. Với vai trò Trưởng khoa Khoa học Máy tính & Công nghệ tại Trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV), ông đang từng bước hiện thực hóa triết lý giáo dục gắn với thực tiễn, đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững cho thế hệ công nghệ trẻ.
PCI 2.0: Công cụ mới thúc đẩy năng lực cạnh tranh và phát triển kinh tế tư nhân

PCI 2.0: Công cụ mới thúc đẩy năng lực cạnh tranh và phát triển kinh tế tư nhân

PCI 2.0 được coi là bước tiến quan trọng trong nghiên cứu, phản ánh thực trạng kinh tế tư nhân và góp phần cải thiện năng lực điều hành kinh tế địa phương.
Phát triển hệ sinh thái AI tại Việt Nam: Cần hợp tác công – tư

Phát triển hệ sinh thái AI tại Việt Nam: Cần hợp tác công – tư

Chia sẻ với Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập, ông Nguyễn Tử Quảng - Chủ tịch Tập đoàn công nghệ Bkav cho rằng, để khai thác dữ liệu và phát triển hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo (AI) tại Việt Nam, chỉ có hợp tác công - tư mới mang lại hiệu quả.
Cảnh báo rò rỉ dữ liệu khách hàng bị rao bán bởi tin tặc quốc tế - Người dân và Doanh nghiệp cần hành động ngay

Cảnh báo rò rỉ dữ liệu khách hàng bị rao bán bởi tin tặc quốc tế - Người dân và Doanh nghiệp cần hành động ngay

Ngày 11/9/2025, Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC) thuộc Ngân hàng Nhà nước đã phát đi công văn khẩn gửi tới toàn bộ hệ thống tổ chức tín dụng, cảnh báo nguy cơ dữ liệu khách hàng bị rao bán trên các diễn đàn tin tặc quốc tế. Dù hệ thống vận hành hiện tại vẫn bình thường và chưa ghi nhận thiệt hại cụ thể, sự kiện này lập tức trở thành tâm điểm quan ngại khi xuất hiện thông tin nhóm hacker khét tiếng ShinyHunters có thể đứng sau.
Trí tuệ nhân tạo và dữ liệu: Nhân tố cốt lõi quyết định sức cạnh tranh

Trí tuệ nhân tạo và dữ liệu: Nhân tố cốt lõi quyết định sức cạnh tranh

Chia sẻ tại Hội thảo “Chiến lược AI và Kiến trúc dữ liệu quốc gia, tổ chức và doanh nghiệp” (ASDA 1), các diễn giả đều có chung quan điểm: Trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu không còn là lĩnh vực công nghệ thuần túy, mà là nhân tố cốt lõi quyết định chủ quyền, sức cạnh tranh và vị thế quốc gia trong kỷ nguyên mới.
Nvidia củng cố ngôi đầu GPU, chiếm 94% thị phần toàn cầu quý II/2025

Nvidia củng cố ngôi đầu GPU, chiếm 94% thị phần toàn cầu quý II/2025

Theo Jon Peddie Research (JPR), Nvidia chiếm 94% thị phần GPU toàn cầu trong quý II/2025, nhờ làn sóng mua sắm sớm của người dùng nhằm tránh thuế nhập khẩu.
Lần đầu tiên khí tài công nghệ cao của Viettel xuất hiện tại lễ diễu binh kỷ niệm Quốc khánh 2/9

Lần đầu tiên khí tài công nghệ cao của Viettel xuất hiện tại lễ diễu binh kỷ niệm Quốc khánh 2/9

Các khí tài công nghệ cao do Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) nghiên cứu, thiết kế và sản xuất đã lần đầu tiên xuất hiện đầy ấn tượng tại Quảng trường Ba Đình lịch sử trong khuôn khổ Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Bộ đôi thiết giáp hiện đại XTC-02 và XCB-01 do Việt Nam chế tạo, gây ấn tượng mạnh tại A80

Bộ đôi thiết giáp hiện đại XTC-02 và XCB-01 do Việt Nam chế tạo, gây ấn tượng mạnh tại A80

Liên tục xuất hiện trong các buổi hợp luyện, sơ duyệt và tổng duyệt lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2.9 (A80), hai dòng xe thiết giáp hiện đại do Việt Nam tự nghiên cứu và chế tạo – XTC-02 và XCB-01 – đã trở thành tâm điểm chú ý, đặc biệt đối với giới trẻ yêu công nghệ và quốc phòng.
Google vừa ban hành chính sách bảo mật mới, "chặn đường" app crack và app giả mạo

Google vừa ban hành chính sách bảo mật mới, "chặn đường" app crack và app giả mạo

Từ tháng 9/2026, Google sẽ yêu cầu mọi ứng dụng phát hành ngoài Google Play phải gắn với tài khoản nhà phát triển đã được xác minh. Chính sách này không cấm cài đặt ứng dụng ngoài, nhưng sẽ khiến phần mềm bẻ khóa (crack), phiên bản ứng dụng đã chỉnh sửa (mod) và các ứng dụng “lậu” khó có thể tồn tại.
Đà Nẵng khởi động ký kết hợp tác công nghệ số và đồng tiền số

Đà Nẵng khởi động ký kết hợp tác công nghệ số và đồng tiền số

Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Đà Nẵng thông tin, hai hợp đồng phát triển, xây dựng tài chính công nghệ số, đồng tiền số đầu tiên trong sách lược đổi mới sáng tạo và tài chính khu vực của Đà Nẵng đã được ký kết trong ngày 27/8/2025.
Nvidia lập kỷ lục doanh thu nhờ chip AI Blackwell, Trung Quốc vẫn là thách thức lớn

Nvidia lập kỷ lục doanh thu nhờ chip AI Blackwell, Trung Quốc vẫn là thách thức lớn

Nvidia vừa công bố báo cáo tài chính quý II/2025 với doanh thu kỷ lục 46,7 tỷ USD, tăng 56% so với cùng kỳ năm trước. Dù chip Blackwell giúp công ty bùng nổ trên toàn cầu, thị trường Trung Quốc vẫn là nỗi lo lớn trong chiến lược dài hạn.
Việt Nam học được gì từ quốc gia dầu mỏ trở thành ‘thủ phủ AI’ dẫn đầu thế giới?

Việt Nam học được gì từ quốc gia dầu mỏ trở thành ‘thủ phủ AI’ dẫn đầu thế giới?

Từng nổi tiếng là "đầu não dầu mỏ" tại vùng Vịnh, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) giờ đây đang tái định hình vị thế toàn cầu, trở thành một trong ba quốc gia dẫn đầu về trí tuệ nhân tạo (AI), chỉ đứng sau Mỹ.