Các công ty châu Á cố gắng tìm kiếm thị trường riêng trong cuộc đua vào không gian

SpaceBD, một dịch vụ đặt chỗ đi chung chuyến tên lửa có trụ sở tại Tokyo được thành lập vào năm 2017, dường như đã tìm thấy thị trường ngách của mình ở Úc và Đài Loan.

Tháng trước, SpaceBD đã giúp hai vệ tinh liên lạc từ các trường đại học Australia tìm đường đến Trạm vũ trụ quốc tế bằng cách sắp xếp một chuyến đi trên tên lửa Falcon 9.

SpaceBD cho thuê các vị trí có sẵn trong tên lửa lớn như H3 của Nhật Bản cho các nhà khai thác vệ tinh nhỏ. H3 sẽ đi vào hoạt động vào năm tài chính tới. Dịch vụ đặt chỗ cũng sắp xếp các vệ tinh được phóng từ Kibo, mô-đun khoa học của Trạm Vũ trụ Quốc tế.

SpaceBD phải đối mặt với các đối thủ lớn hơn nhiều, chẳng hạn như Spaceflight của Mỹ, thuộc sở hữu của một cặp công ty Nhật Bản bao gồm Mitsui & Co. và do đó họ đang khám phá các thị trường mới hơn như Úc và Đài Loan cũng như các ngành kinh doanh khác như giáo dục vũ trụ.

Tại Úc, SpaceBD đang liên hệ với các công ty khởi nghiệp địa phương như Fleet Space Technologies và Myroita, Giám đốc kinh doanh của SpaceBD Makoto Kanazawa cho biết. Các công ty khởi nghiệp của Úc dự định tạo ra các chòm sao vệ tinh sẽ giúp kích hoạt các dịch vụ liên kết với internet. Kanazawa nói: “Các công ty Úc đang tìm kiếm cơ hội kinh doanh tại Nhật Bản".

Tại Đài Loan, SpaceBD đang làm việc với cơ quan không gian của hòn đảo, Tổ chức Không gian Quốc gia, để phóng một vệ tinh quan sát từ Trạm Vũ trụ Quốc tế. Vệ tinh nhỏ đang được phát triển với Đại học Tokyo là để quan sát trái đất và theo dõi các dấu hiệu gây ra thảm họa. Kanazawa nói: “Đài Loan rất muốn có khả năng về không gian của riêng mình".

SpaceBD cũng làm việc với HelioX Cosmos, một công ty Đài Loan mong muốn giúp tạo ra một ngành công nghiệp vũ trụ địa phương, Kanazawa cho biết.

Vào tháng 3, SpaceBD đã giúp Myanmar phóng vệ tinh đầu tiên từ Trạm Vũ trụ Quốc tế. Vệ tinh dùng để quan sát trái đất và được phát triển với hai trường đại học Nhật Bản. 

Những quan hệ đối tác này nhằm giải quyết thách thức chính mà các quốc gia du hành vũ trụ mới phải đối mặt: thiếu thị trường nội địa rộng lớn. Ở hầu hết các quốc gia, các hợp đồng của chính phủ quá nhỏ để duy trì hoạt động không gian thương mại. Nếu ngành công nghiệp vũ trụ muốn phát triển ở những nơi này, nó phải khám phá thị trường nước ngoài.

Theo Shigeki Kuzuoka, người điều hành công ty tư vấn không gian Satellite Business Network, với các doanh nghiệp không gian đang cạnh tranh xuyên biên giới.

Số lượng vệ tinh được phóng vào năm 2020 đã tăng 160% so với năm trước đó lên 1.282, theo dữ liệu từ BryceTech, một công ty tư vấn không gian toàn cầu. Ba phần tư số vụ phóng được thực hiện bởi hai nhà khai thác chòm sao vệ tinh, Starlink và OneWeb của SpaceX.

Bất chấp môi trường cạnh tranh khắc nghiệt, các công ty đang cố gắng tiếp tục cuộc chơi, đặt cược rằng không gian thương mại một ngày nào đó sẽ trở thành một ngành công nghiệp lớn. Morgan Stanley dự đoán rằng ngành công nghiệp vũ trụ sẽ là thị trường trị giá hơn 1 nghìn tỷ USD vào năm 2040, tăng từ 350 tỷ USD. Chỉ riêng SpaceX đã tạo ra gần 10.000 việc làm ở Mỹ, nhiều hơn tổng lực lượng lao động trong ngành công nghiệp vũ trụ của Nhật Bản.

Các chính phủ quốc gia, những nơi có cơ hội tạo việc làm cũng đang tích cực tham gia. Úc dự định tiếp nhận không chỉ các công ty không gian thương mại mà còn toàn bộ chuỗi cung ứng sản xuất.

Một số công ty đang chuyển trọng tâm sang phần mềm từ phần cứng để tìm kiếm thị trường ngách thương mại. Mitsubishi Electric là một ví dụ.

Vào tháng 4, nhà sản xuất vệ tinh Nhật Bản đã công bố kế hoạch khởi động dịch vụ phân tích dữ liệu vệ tinh, sử dụng dữ liệu từ vệ tinh viễn thám Daichi của họ. Dịch vụ, dành cho giám sát thiên tai và cơ sở hạ tầng, sẽ bắt đầu vào năm tài chính 2023.

Mitsubishi Electric cũng có kế hoạch sử dụng loạt vệ tinh dẫn đường Mic của mình để cung cấp thông tin vị trí cho các nhà điều hành phương tiện tự lái và máy bay không người lái. Các vệ tinh dẫn đường bổ sung cho Hệ thống Định vị Toàn cầu do Hoa Kỳ điều hành, giúp giảm sai số định vị xuống một vài cm từ vài mét.

Công ty được biết đến với các vệ tinh lớn mà công ty vẫn đang sản xuất. Nó cũng là nhà thầu chính cho Slim, tàu du hành có sứ mệnh hạ cánh lên Mặt trăng của Nhật Bản. Nhưng các đơn đặt hàng mới ngày càng ít dần, buộc công ty phải theo đuổi một con đường mới.

Theo kế hoạch kinh doanh ba năm được công bố vào tháng 6, Mitsubishi Electric đã thay đổi mảng kinh doanh không gian của mình, hiện mục tiêu hàng đầu của họ là tái cơ cấu hơn là động lực thúc đẩy tăng trưởng. Công ty báo hiệu rằng trọng tâm của họ sẽ là chất bán dẫn, tự động hóa nhà máy, công nghệ tự lái và linh kiện điện tử cho xe điện.

Trong khi các công ty vũ trụ truyền thống ở Nhật Bản vẫn phụ thuộc vào các hợp đồng từ Cơ quan Thám hiểm Hàng không Vũ trụ Nhật Bản, một số công ty khởi nghiệp tập trung vào thị trường toàn cầu ngay từ đầu.

Công ty khởi nghiệp vận tải Mặt Trăng đã quyết định cung cấp dịch vụ của mình vào năm 2022 cho các cơ quan vũ trụ của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Canada, đồng thời lắp ráp tàu đổ bộ Mặt Trăng của mình tại các cơ sở của Tập đoàn Ariane ở Đức. Tàu đổ bộ mặt trăng được thiết kế bởi ispace ở Tokyo, nhưng tàu đổ bộ thế hệ thứ hai lớn hơn sẽ được thiết kế và chế tạo hoàn toàn ở Mỹ khi công ty cố gắng giành được sự ưu ái với NASA.

Kuzuoka của Satellite Business Network cho biết: “Nếu bạn muốn giành chiến thắng trong kinh doanh trên thị trường toàn cầu, tốc độ là điều cốt yếu. Bạn phải sử dụng những gì có sẵn trên thị trường toàn cầu, cho dù đó là tài năng hay vốn hay công nghệ, nếu bạn muốn dẫn đầu và vượt qua các đối thủ".

Một số công ty không gian truyền thống đang cố gắng trở nên nhanh nhẹn bằng cách hợp tác với các công ty khởi nghiệp. Nhà sản xuất tên lửa Mitsubishi Heavy Industries vào tháng 7 đã thông báo họ sẽ hợp tác với Astroscale, một công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Tokyo chuyên về loại bỏ các mảnh vỡ không gian, để phát triển công nghệ và lên kế hoạch cho các sứ mệnh.

Các nhà đầu tư mới - nhiều người trong số họ là các tập đoàn không liên quan gì đến không gian tiếp tục đổ tiền vào các nỗ lực không gian thương mại. Kuzuoka cảnh báo, những nhà đầu tư này có thể sẽ yêu cầu lợi nhuận.

Trong khi đó, các giám đốc điều hành tại các công ty khởi nghiệp không gian đang lo lắng về sự bùng nổ hiện nay liệu có thể dẫn đến một ngành công nghiệp đủ khả thi hay không.

"Tôi hy vọng nó sẽ không kết thúc như một sự bùng nổ ngắn hạn", Kanazawa của SpaceBD nói. Hoạt động vũ trụ sẽ trở thành một ngành công nghiệp chỉ sau khi nó trở nên bền vững về mặt thương mại".

Bảo Bảo