Bức tranh kinh tế xã hội của Việt Nam quý I năm 2021 với những tăng trưởng đáng ghi nhận

DNHN - Tiếp tục đà phục hồi và tăng trưởng tích cực từ quý IV/2020, kinh tế vĩ mô nước ta trong quý I/2021 tiếp tục duy trì ổn định, thời tiết những tháng đầu năm tương đối thuận lợi, dịch tả lợn châu Phi được kiểm soát tốt là những điều kiện thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh

Tuy dịch Covid-19 bùng phát ở một số địa phương cuối tháng Một đã đặt ra không ít thách thức trong công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành phát triển kinh tế và bảo đảm an sinh xã hội, đòi hỏi phải có sự nỗ lực, đồng lòng của Chính phủ và toàn dân, cộng đồng doanh nghiệp vượt qua mọi khó khăn, thách thức để thực hiện mục tiêu tăng trưởng năm 2021.

Theo dữ liệu và số liêu thống kê của Tổng cục thống kê tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý I/2021 ước tính tăng 4,48% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn tốc độ tăng 3,68% của quý I/2020, cho thấy sự thích nghi, khả năng chống chịu và xu thế phục hồi của nền kinh tế ngày càng gia tăng. Những điểm sáng trong bức tranh kinh tế – xã hội quý I của Việt Nam như trong ngành nông nghiệp, năng suất lúa và sản lượng cây lâu năm đạt khá; đàn lợn tiếp tục đà hồi phục. Sản xuất lâm nghiệp phát triển, thị trường xuất khẩu các mặt hàng gỗ và lâm sản được mở rộng. Ngành thủy sản khả quan hơn so với cùng kỳ năm trước, giá cá tra và tôm thương phẩm có xu hướng tăng 

Bên cạnh đó ngành công nghiệp đạt mức tăng khá 6,5%, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 9,45% và là ngành đóng góp lớn nhất vào tăng trưởng chung của toàn nền kinh tế với 2,37 điểm phần trăm. Mức tăng của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tiệm cận mức tăng 2 con số so với thời điểm trước khi dịch Covid-19 xảy ra, cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ của ngành công nghiệp này.

Với hoạt động dịch vụ, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng quý I tăng 5,1% so với cùng kỳ năm trước cho thấy cầu tiêu dùng của người dân đã tăng trở lại; hoạt động xuất, nhập khẩu hồi phục mạnh mẽ, cán cân thương mại hàng hóa quý I/2021 ước tính xuất siêu 2,03 tỷ USD; có 11 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 76,6% tổng kim ngạch xuất khẩu. Xuất khẩu một số sản phẩm công nghiệp chế biến, chế tạo tăng khá so với cùng kỳ năm trước: Sản phẩm hóa chất tăng 35%; sản phẩm từ chất dẻo và xơ, sợi dệt các loại cùng tăng 31%; gỗ và sản phẩm gỗ tăng 41,5%; điện tử, máy tính và linh kiện tăng 31,3%; sắt, thép tăng 65,2%…

Đáng chú ý là số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới trong quý I giảm 1,4% so với cùng kỳ năm trước nhưng tổng vốn đăng ký tăng 27,5% do tăng số doanh nghiệp có vốn đăng ký trên 100 tỷ đồng và giảm số doanh nghiệp có vốn đăng ký dưới 10 tỷ đồng. Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện quý I/2021 ước tính tăng 6,5% so với cùng kỳ năm trước. Một số địa phương vẫn tiếp tục thu hút được dự án công nghệ cao, điển hình là Dự án Nhà máy điện LNG Long An I và II với tổng vốn đăng ký trên 3,1 tỷ USD; Dự án LG Display Hải Phòng điều chỉnh tăng vốn đầu tư thêm 750 triệu USD… Đây chính là thành quả của quá trình phòng, chống dịch bệnh thành công cũng như phản ánh niềm tin, kỳ vọng mạnh mẽ của các nhà đầu tư nước ngoài vào triển vọng nền kinh tế nước ta.

Chỉ số giá tiêu dùng bình quân quý I/2021 tăng 0,29%, mức tăng thấp nhất trong 20 năm qua. Nhu cầu tín dụng của nền kinh tế tăng; thị trường bảo hiểm duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định; thị trường chứng khoán tăng trưởng khá với tổng mức huy động vốn cho nền kinh tế quý I/2021 tăng 42% so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ thất nghiệp chung cả nước quý I/2021 ước tính là 2,19%; thu nhập bình quân tháng của lao động làm công hưởng lương trong quý I/2021 là 7,2 triệu đồng/tháng, tăng hơn 557 nghìn đồng so với quý trước và tăng 133 nghìn đồng so với cùng kỳ năm trước. Đời sống dân cư, an sinh xã hội được bảo đảm; dịch bệnh được kiểm soát và phòng ngừa chặt chẽ ở các địa phương. Chính phủ đã kịp thời hỗ trợ cứu đói giáp hạt cho người dân, không phát sinh thiếu đói trên phạm vi cả nước.

Dù có những kết quả đạt được, nền kinh tế quý I vẫn tồn tại những khó khăn như dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp. Trong nước vẫn xuất hiện một vài ca lây nhiễm Covid-19 trong cộng đồng (ngày 25/3/2021 Hải Phòng ghi nhận 2 ca Covid-19 trong cộng đồng). Trên thế giới, dịch Covid-19 chưa được kiểm soát, mặc dù vắc- xin phòng chống dịch đã được triển khai nhưng còn nhiều vướng mắc, nhiều biến thể mới xuất hiện gây khó khăn cho công tác phòng chống, ngăn chặn dịch bệnh.

Tăng trưởng kinh tế đạt mức tích cực nhưng chưa đạt tốc độ tăng của cùng kỳ các năm trước khi xảy ra dịch Covid-19, một số ngành tiếp tục gặp nhiều khó khăn do tác động của dịch bệnh. Giá trị tăng thêm ngành vận tải, kho bãi giảm 2,17% so với cùng kỳ năm trước; ngành dịch vụ lưu trú ăn uống giảm 4,49%; nghệ thuật, vui chơi và giải trí giảm 4,02%. Ngành hàng không, du lịch tiếp tục bị tác động nghiêm trọng bởi dịch bệnh chưa được kiểm soát trên thế giới.

Hoạt động sản xuất công nghiệp chưa thể phục hồi nhanh như thời điểm trước khi dịch Covid-19 xảy ra do một số ngành phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu từ các nước trên thế giới hiện chưa kiểm soát được dịch bệnh. Tình hình đăng ký doanh nghiệp cho thấy những tác động dai dẳng của tình hình dịch bệnh. Số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới quý I giảm 1,4% so với cùng kỳ năm 2020, là năm đầu tiên ghi nhận sự giảm sút về số doanh nghiệp thành lập mới trong quý I của giai đoạn 2017-2021 (Năm 2017 tăng 11,4%; năm 2018 tăng 1,2%; năm 2019 tăng 6,2%; năm 2020 tăng 4,4%; năm 2021 giảm 1,4%). Doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể và hoàn tất thủ tục giải thể tăng 15,6% so với cùng kỳ năm 2020.

Thị trường xuất khẩu chưa thể hồi phục ngay do các nền kinh tế lớn trên thế giới chưa kiểm soát được dịch Covid-19. Xuất khẩu trong nước vẫn phụ thuộc vào khu vực có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài khi kim ngạch xuất khẩu của khu vực này (bao gồm cả dầu thô) quý I tăng 28,5% so với cùng kỳ năm trước.

L.M