Thứ sáu 06/06/2025 21:21
Hotline: 024.355.63.010
Kinh tế số

Big Tech cảnh báo quy tắc dữ liệu tại Việt Nam có nguy cơ gây hại cho nền kinh tế số

18/11/2021 09:30
Hà Nội nối gót châu Âu và Trung Quốc ban hành các quy tắc rộng rãi về sử dụng và di chuyển dữ liệu trong hoạt động doanh nghiệp.
Một công dân tại thành phố Hồ Chí Minh sử dụng tới ba thiết bị để lên mạng
Một công dân tại thành phố Hồ Chí Minh sử dụng tới ba thiết bị để lên mạng. (Ảnh: Lien Hoang)

Dự thảo Nghị định về bảo vệ dữ liệu cá nhân của Việt Nam sẽ buộc các doanh nghiệp phải thông qua chấp thuận của nhà nước nếu muốn xử lý dữ liệu nhạy cảm hoặc chuyển dữ liệu ra nước ngoài. Các doanh nghiệp cũng cần sự đồng ý từ phía người dùng để thu thập thông tin, chẳng hạn như thông qua các ứng dụng hoặc trang web. Một nhóm bao gồm các Big Tech như Google, Rakuten và nhiều công ty khác cảnh báo động thái này có thể "hủy hoại" tham vọng kỹ thuật số của Việt Nam và cần có các biện pháp thiết thực hơn. Đồng thời quy định mới có thể vi phạm các quy tắc thương mại tự do.

Các nhà quan sát cho rằng, chính sách mới sẽ khó thực hiện, đặc biệt là với 80% điện toán đám mây của đất nước do các công ty nước ngoài kiểm soát. Mặt khác, mục đích của dự thảo nhằm tăng cường quyền riêng tư dữ liệu, ngăn chặn nạn mua bán số điện thoại, gửi tin nhắn rác,... thông qua các ứng dụng trò chuyện không được mã hóa. Quy định mới dự kiến có hiệu lực vào ngày 1/12 theo sau chính sách của châu Âu và một đạo luật tương tự ở Trung Quốc có hiệu lực vào ngày 1 tháng 11. Theo đó, Hà Nội sẽ thực hiện tiếp cận tập trung đối với dữ liệu nhạy cảm được định nghĩa rộng hơn bao gồm bất kỳ dữ liệu nào liên quan đến sức khỏe, tài chính, chính trị, cuộc sống và các mối quan hệ xã hội đều có thể được coi là "nhạy cảm" theo các quy tắc được đề xuất.

Graham Greenleaf, Giáo sư tại Đại học South Wales ở Sydney, cho biết, định nghĩa cấu thành dữ liệu nhạy cảm đóng vai trò quan trọng bởi các công ty sẽ phải đăng ký để xử lý bất kỳ dữ liệu nào mà họ muốn thu thập. Bộ Công an sẽ là cơ quan thực thi luật xử lý các đăng ký. Đặc biệt, đối với các công ty công nghệ, nghị định tập trung vào "nguyên tắc tối thiểu hóa" có nghĩa là các tổ chức chỉ được thu thập dữ liệu cần thiết trong một thời gian và mục đích nhất định, hoặc đối mặt với mức phạt 5% doanh thu nội địa.

Ông Nguyễn Quang Đồng, Giám đốc Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông tại Hà Nội cho biết, điểm tích cực của chính sách nằm ở trao quyền nhiều hơn cho các cá nhân và doanh nghiệp sẽ có trách nhiệm với thông tin thu thập. Tuy nhiên, gánh nặng tuân thủ các quy định sẽ tạo ra khoản chi phí lớn đối với các công ty. Do đó, theo ông Đồng, Việt Nam nên sửa đổi các quy định để phù hợp hơn với thực tế. Hơn nữa, tác động lớn của sắc lệnh đang chờ phê duyệt đối với các công ty công nghệ khổng lồ của Mỹ có nguy cơ bị Washington áp thuế trả đũa.

Trong khi đó, ông Greenleaf bày tỏ nghi ngại về khả năng xử lý tất cả đăng ký trong 20 ngày vì gần như tất cả các công ty đều thu thập dữ liệu nhạy cảm theo định nghĩa rộng của dự thảo. Giống như ở nhiều quốc gia áp dụng Quy định bảo vệ dữ liệu chung (GDPR), đề xuất của Việt Nam sẽ thành lập Ủy ban bảo vệ dữ liệu cá nhân, yêu cầu các công ty mã hóa và ẩn danh dữ liệu, đồng thời cho phép mọi người yêu cầu xóa hoặc không gửi dữ liệu của họ cho bên thứ ba.

Liên minh Internet châu Á với các thành viên bao gồm Twitter, Yahoo, Booking.com và Line, kêu gọi Việt Nam tuân thủ "các phương pháp tiếp cận toàn cầu" để tránh "những hậu quả không mong muốn". Giám đốc điều hành AIC Jeff Paine trả lời Nikkei Asia: "Nhiều điều khoản trong các dự thảo trước đó sẽ hạn chế đáng kể xử lý dữ liệu bằng kỹ thuật số. Điều này sẽ làm hỏng kế hoạch chuyển đổi số và xây dụng nền kinh tế số hóa của Việt Nam".

Một số quy định nghiêm ngặt nhất của dự thảo có thể làm ảnh hưởng đến Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương. CPTPP bắt buộc một bên "cho phép chuyển thông tin xuyên biên giới bằng phương tiện điện tử" và không "yêu cầu người được bảo vệ sử dụng hoặc định vị các cơ sở máy tính trong lãnh thổ của bên đó". Mặc dù dự thảo nghị định không phù hợp với cả hai điểm trên nhưng CPTPP sẽ có ngoại lệ tùy thuộc vào cách giải thích của các thành viên.

Waewpen Piemwichai, cộng sự cấp cao về luật của Tilleke & Gibbins cho hay: "Câu hỏi lớn đặt ra liệu các yêu cầu phê duyệt theo quy định trong tương tai về truyền dữ liệu xuyên biên giới có được coi là áp đặt hạn chế chuyển giao thông tin lớn hơn mức cần thiết hay không?". Các quốc gia CPTPP từ Nhật Bản, Australia đến Peru, có thể kiện các thành viên khác vì đã áp đặt các hạn chế quá mức. Tuy nhiên, theo Bộ Thương mại, các quốc gia đã nhất trí "không khởi kiện Việt Nam nếu các quy định về an ninh mạng của Việt Nam bị coi là không phù hợp với Hiệp định CPTPP (cụ thể là các nghĩa vụ liên quan đến luồng thông tin tự do xuyên biên giới và nội địa hóa máy chủ trong chương thương mại điện tử) trong vòng 5 năm".

Facebook cho biết, công ty không bổ sung thêm điều gì mới cho quy định cũng như Alibaba sẽ không bình luận vì nghị định "vẫn chưa được hoàn thiện". Trong khi đó, Google, Gojek và Amazon Web Services là những công ty giữ thị phần hàng đầu trong các dịch vụ đám mây địa phương cũng từ chối phát ngôn. Theo Waewpen, thay đổi lớn đang gần ngay trước mắt và các công ty có khả năng phải cập nhật hợp đồng của nhân viên, khách hàng, nhà cung cấp và đối tác để đảm bảo không mâu thuẫn với nghị định. Bên cạnh đó, bà cũng chỉ ra sẽ khả thi hơn nếu các công ty chỉ phải đăng ký với ủy ban dữ liệu một lần thay vì làm thủ tục mới mỗi lần xử lý dữ liệu nhạy cảm.

Hiện vẫn chưa rõ chính phủ dự định sẽ thực hiện theo lộ trình nào. Phòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam, một trong nhiều cơ quan đã đóng góp ý kiến ​​cho Hà Nội về dự thảo, đồng tình với bà Waewpen. Chủ tịch ủy ban lĩnh vực kỹ thuật số EuroCham, Bruno Sivanandan Roques de Borda cho biết, một số doanh nghiệp sẽ không đủ khả năng chi trả tất cả các chi phí tuân thủ, bao gồm cả việc cấp phép nhiều lần. Ông nói trong một cuộc phỏng vấn: "Có rất nhiều công ty cần được cấp phép" và chỉ ra nước Pháp đã cân nhắc các quy định tượng tự nhưng cuối cùng "quá tốn kém để thực thi".

TL (theo Nikkei Asia)

Tin bài khác
Bảng giá điện thoại Samsung tháng 6/2025: Nhiều mẫu giảm giá, từ phổ thông đến flagship

Bảng giá điện thoại Samsung tháng 6/2025: Nhiều mẫu giảm giá, từ phổ thông đến flagship

Bước vào tháng 6/2025, bảng giá điện thoại Samsung ghi nhận nhiều biến động tích cực khi hàng loạt mẫu máy từ phổ thông đến cao cấp đồng loạt giảm giá.
Siết quản lý quảng cáo online: Bước đi "sống còn" ngăn chặn nạn hàng giả, hàng nhái

Siết quản lý quảng cáo online: Bước đi "sống còn" ngăn chặn nạn hàng giả, hàng nhái

Thực trạng hàng giả hàng nhái tràn lan trên không gian mạng không chỉ làm méo mó môi trường kinh doanh, mà còn gây thiệt hại nặng nề cho người tiêu dùng và doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Nỗi lo ngại với người dùng đằng sau cơn sốt tạo video AI Veo 3 tại Việt Nam

Nỗi lo ngại với người dùng đằng sau cơn sốt tạo video AI Veo 3 tại Việt Nam

Dù mang lại khả năng sáng tạo không giới hạn, cơn sốt tạo video AI Veo 3 cũng khiến nhiều người dùng tại Việt Nam lo ngại về thông tin sai lệch, lừa đảo.
Galaxy S25 giảm giá sốc đầu tháng 6, gây “sốt” thị trường smartphone AI

Galaxy S25 giảm giá sốc đầu tháng 6, gây “sốt” thị trường smartphone AI

Động thái này khiến Galaxy S25 trở thành lựa chọn đáng tiền nhất trong phân khúc điện thoại cao cấp tích hợp AI, vượt mặt cả đối thủ iPhone 16 về mức độ hấp dẫn.
AI tạo ra làn sóng chuyển mình mạnh mẽ trong ngành quảng cáo toàn cầu

AI tạo ra làn sóng chuyển mình mạnh mẽ trong ngành quảng cáo toàn cầu

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang tạo ra làn sóng chuyển mình mạnh mẽ trong ngành quảng cáo toàn cầu, từ cách các thương hiệu tiếp cận người tiêu dùng đến chiến lược tiếp thị trên các nền tảng kỹ thuật số.
Người Việt sắp được mua iPhone 17 ngay trong đợt mở bán đầu tiên

Người Việt sắp được mua iPhone 17 ngay trong đợt mở bán đầu tiên

Apple thường chỉ đưa ra quyết định vào phút chót. Dù vậy, việc thông tin iPhone 17 được bán sớm tại Việt Nam là tin tốt cho khách hàng trong nước có nhu cầu.
Việt Nam có hơn 100 triệu thuê bao truy cập internet di động

Việt Nam có hơn 100 triệu thuê bao truy cập internet di động

Những số liệu này cho thấy xu hướng sử dụng Internet di động tiếp tục tăng trong bối cảnh Bộ Khoa học và Công nghệ đang đẩy mạnh phát triển hạ tầng số.
Google, YouTube, Meta, Netflix,... nộp 5.700 tỷ đồng tiền thuế tại Việt Nam

Google, YouTube, Meta, Netflix,... nộp 5.700 tỷ đồng tiền thuế tại Việt Nam

158 nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài, bao gồm các “ông lớn” như Google, YouTube, Meta, Netflix… đã đăng ký, kê khai và nộp thuế với số tiền lên đến 5.700 tỷ đồng.
"Ví điện tử sẽ là mảnh ghép nhỏ - giải pháp lớn trong hệ sinh thái số hóa doanh nghiệp"

"Ví điện tử sẽ là mảnh ghép nhỏ - giải pháp lớn trong hệ sinh thái số hóa doanh nghiệp"

Đây cũng là nhận định từ ông Nguyễn Kim Hùng sau thông tin từ ngày 1/7, ví điện tử được công nhận là phương tiện thanh toán hợp pháp. Theo ông, đây là bước ngoặt mở ra cơ hội lớn cho hệ sinh thái tài chính số Việt Nam.
Lỗ hổng trên Safari khiến người dùng dễ "sập bẫy" tin tặc

Lỗ hổng trên Safari khiến người dùng dễ "sập bẫy" tin tặc

Một lỗ hổng trong chế độ toàn màn hình Safari đang bị tin tặc lợi dụng để đánh cắp tài khoản. Điều đáng lo: Apple từ chối khắc phục.
Hơn 20.000 tỷ đồng được rót thêm cho khoa học công nghệ

Hơn 20.000 tỷ đồng được rót thêm cho khoa học công nghệ

Quyết định phân bổ thêm hơn 20.000 tỷ đồng cho lĩnh vực khoa học công nghệ nằm trong định hướng chiến lược của Chính phủ theo Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.
Giá iPhone tiếp tục “hạ nhiệt” trong tháng 6: Cơ hội tốt để nâng cấp thiết bị

Giá iPhone tiếp tục “hạ nhiệt” trong tháng 6: Cơ hội tốt để nâng cấp thiết bị

Hầu hết các mẫu iPhone còn đang phân phối, từ iPhone 11 đến iPhone 16, đều đang được giảm giá tại nhiều đại lý. Xu hướng này giúp người tiêu dùng có thêm nhiều lựa chọn hợp túi tiền hơn.
Chiến lược AI công nghiệp của Trung Quốc có thể tái định hình ASEAN

Chiến lược AI công nghiệp của Trung Quốc có thể tái định hình ASEAN

Trung Quốc âm thầm mở rộng ảnh hưởng qua làn sóng AI công nghiệp mang tính thực dụng, trong khi ASEAN có cơ hội trở thành tâm điểm mới nếu kịp thời nắm bắt nhịp xu thế chuyển đổi.
Chuyển đổi xe điện: Chiến lược giao thông xanh

Chuyển đổi xe điện: Chiến lược giao thông xanh

TP.Hồ Chí Minh vừa đặt mục tiêu chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang xe điện, hướng đến đội ngũ tài xế công nghệ và giao hàng. Đây được nhận định là chiến lược giao thông xanh.
Nếu bị chia tách, Google sẽ ra sao khi không còn Android hay YouTube ?

Nếu bị chia tách, Google sẽ ra sao khi không còn Android hay YouTube ?

Google không còn ở thế được lựa chọn giữa giữ nguyên hay thay đổi. Áp lực pháp lý, cạnh tranh từ AI và niềm tin thị trường đều đang buộc công ty phải tái định vị chính mình.