Biến thể mới Omicron đe dọa khép lại cánh cửa phục hồi của ngành du lịch thế giới

10:30 29/11/2021

Hàng loạt các điểm đến từ khắp châu Âu, Nhật Bản, Úc, Mỹ cho đến Canada đã thông báo ngừng tiếp nhận các chuyến bay từ các quốc gia châu Phi ngay sau khi biến thể Omicron được phát hiện. Đây được coi là phản ứng bước đầu mạnh mẽ của thế giới trước biến chủng mới cũng như làm dấy lên một đợt đóng băng mới đối với ngành du lịch toàn cầu.

Hàng loạt các quốc gia áp đặt lệnh cấm khách du lịch đến và đi từ các vùng có dịch thuộc châu Phi
Hàng loạt các quốc gia áp đặt lệnh cấm khách du lịch đến và đi từ các vùng có dịch thuộc châu Phi. (Ảnh: Getty Images) 

Biến thể Omicron lan truyền với tốc độ không kém Delta đang hoành hành hiện nay. Chỉ vài giờ sau khi các quan chức y tế tại Nam Phi công bố sự xuất hiện của biến chủng, hàng trăm triệu lượt khách du lịch đã nhận được cảnh báo. Mặc dù biến thể này lần đầu tiên được ghi nhận tại quốc gia châu Âu nhưng các nhà khoa học chưa xác định được chính xác liệu loại này có du nhập từ quốc gia khác vào lãnh thổ Nam Phi hay không. Bất chấp các biện pháp cảnh báo cũng như hạn chế, biến thể mới đã và đang tấn công ít nhất hơn mười quốc gia. Hầu hết số ca nhiễm rơi vào người đi du lịch từ Nam Phi về nước. Đã có ít nhất 13 hành khách tại đây dương tính với Omicron sau khi hạ cánh xuống sân bay Schiphol tại Amsterdam vào thứ Sáu vừa qua. Trường hợp này được phát hiện sau khi Hà Lan áp đặt các biện pháp hạn chế du lịch mới nhằm bảo vệ quốc gia khỏi sự xâm nhập của vi rút.

Hai ca nhiễm khác được tìm thấy tại Vương quốc Anh có đi du lịch Nam Phi. Một trường hợp nữa là du khách di chuyển từ Namibia tới Cộng hòa Séc. Thêm hai du khách người Đức phát hiện nhiễm bệnh tại Munich đã đi từ Kếp -Tao, thủ đô Nam Phi vào ngày 24/11. Kế đến là ca nhiễm người trở về Malawi từ Isreal. Úc kiểm tra dương tính hai trường hợp từ vùng dịch về Sydney trong khi Ý xác nhận có một ca mắc Omicron du lịch từ Mozambique. Sức công phá của biến thể mới khiến nhiều chính phủ lo ngại cũng như xem xét khả năng đóng cửa biên giới một lần nữa đối với nguồn dịch là Nam Phi.

Nhiều quốc gia tại Liên minh châu Âu đi đến đồng thuận tạm thời áp dụng các hạn chế đối với hoạt động du lịch đi từ Nam Phi nhập cảnh vào châu Âu. Danh sách được đưa ra bao gồm Botswana, Eswatini, Lesotho, Mozambique, Namibia, Nam Phi, Zimbabwe. Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ cấm triệt để đường di chuyển từ các vùng dịch nêu trên bắt đầu từ thứ hai. Theo lời Tổng thống, ông đưa ra quyết định dựa trên xem xét thực tế rằng thế giới vẫn chưa biết gì hơn về biến thể mới trừ việc đó là một mối quan ngại lớn và có vẻ sẽ nhanh chóng lan rộng. Bộ trưởng Bộ Y tế Jean-Yves Duclos trả lời báo chí thứ Sáu tuần trước rằng, Canada "sẽ cấm các du khách đến từ Nam Phi nhập cảnh vào đất nước trong vòng ít nhất 14 ngày trở lại đây". Bất cứ ai đi du lịch có qua địa phận Nam Phi trong vòng 14 ngày qua đều phải xét nghiệm Covid-19 và cách ly cho đến khi có kết quả âm tính. Ông Duclos cho hay: "Công dân Canada, nhóm thường trú và những ai được phép nhập cảnh bắt buộc xét nghiệm Covid trong quá trình di chuyển" và tất nhiên sẽ phải cách ly như trên.

Số lượng lớn các quốc gia đã ban hành lệnh cấm bay và khách du lịch từ các nước Nam Phi bao gồm Vương quốc Anh, Nhật Bản, Brazil, Thái Lan, Singapore, Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập, Dubai, Ả Rập Xê Út, Bahrain và Jordan. Tổ chức Y tế Thế giới đã xác định biết thể mới B.1.1.529 là mối nguy hại và đặt tên là Omicron. Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) cảnh báo rằng, lệnh cấm du lịch không phải là "giải pháp lâu dài" khi điều quan trọng là cả thế giới đều phải đối mặt với các biến thể. 

Tổng Giám đốc IATA, Willie Walsh cho biết trong một phát biểu: "Các chính phủ đang phản ứng trước rủi ro của biến thể mới, reo rắc nỗi sợ cho ngành du lịch. Ta cần vận dụng nhanh nhất có thể những kinh nghiệm đúc kết trong hai năm qua để tìm ra giải pháp thay thế an toàn thay vì đóng cửa biên giới và cách ly".

Nỗi ám ảnh của ngành du lịch 

Chính phủ Nam Phi cho rằng, lệnh cấm di chuyển của Anh là "quá vội vàng" và gây nên mâu thuẫn, thậm chí phá hủy ngành công nghiệp du lịch và kinh doanh giữa hai nước". Bên cạnh đó, phía Nhật Bản đã thắt chặt kiểm soát biên giới đối với khách du lịch đến từ sáu quốc gia có dịch và yêu cầu cách ly 10 ngày, bắt đầu từ 12 giờ sáng ngày 27/11. Trong khi đó, Đức đã tuyên bố Nam Phi là "vùng dịch" từ đêm thứ Sáu. Theo sau là các nước châu Âu gồm Pháp, Ý, Hà Lan, Áo, Malta cấm du khách đã từng nhập cảnh Nam Phi, Lesotho, Botswana, Zimbabwe, Mozambique, Namibia and Eswatini trong hai tuần trở lại đây. 

Các lệnh cấm không có áp dụng đối với công dân có hộ chiếu Hà Lan, Liên minh châu Âu EU, khối Schengen, nhân viên y tế, nhân viên hàng không và một số trường hợp ngoại lệ. Bộ trưởng Bộ Y tế Pháp, Oliver Véran cho hay, vòng lây nhiễm nhanh chóng của biến thể tại Nam Phi đồng nghĩa với ta cần cảnh giác cao độ mức độ tàn phá trong thương lai. Sau khi Bỉ báo cáo ca nhiễm trở từ Ai Cập trở về, Pháp đã tăng cường kiểm soát biên giới với nước láng giềng. 

Singapore cấm người ngoài nước từ Botswana, Eswatini, Lesotho, Mozambique, Namibia, Nam Phi và Zimbabwe nhập cảnh trong khi công dân trong nước trở về từ các khu vực trên được yêu cầu theo dõi tại nhà 10 ngày. Malaysia và Philippines cũng thực hiện các chiến lược tương tự. Dubai sẽ cấm du khách có điểm xuất phát và trung chuyển từ bảy quốc gia Nam Phi bắt đầu từ thứ Hai cho đến khi có thông báo mới. Biến thể Omicron hiện lây truyền trên khắp châu Âu với ít nhất 13 ca dương tính tại Hà Lan.

Ả Rập Xê Út đã thông báo tạm ngưng các chuyến bay đến và đi từ Nam Phi, Namibia, Botswana, Zimbabwe, Mozambique, Lesotho và Eswatini đồng thời khuyến cáo người dân tránh đi du lịch đến các vùng trên cho đến khi có thông tin tiếp theo. Phía Jordan bắt buộc bất cứ ai từng đến bảy quốc gia bao gồm Nam Phi sẽ phải thực hiện cách ly theo lệnh của chính phủ trong vòng 14 ngày. Người không phải công dân Jordan rơi vào các trường hợp nêu trên chỉ được phép nhập cảnh nếu đã ở nước thứ ba trong vòng 14 ngày trước đó. 

Thổ Nhĩ Kỳ xem xét cấm du lịch từ năm nước châu Phi gồm Botswana, Nam Phi, Mozambique, Namibia and Zimbabwe từ tối ngày thứ Sáu. Ai Cập cho dừng các chuyến bay thẳng đến và đi đến Nam Phi theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới. Úc đình chỉ nhập cảnh đối với công dân nước ngoài du lịch đến chín nước có dịch trong vòng 14 ngày vừa qua. Chính phủ nước này cho biết, công dân trong nước được phép quay trở về nhưng phải cách ly.

Nga tiếp tục nối gót hàng loạt quốc gia và áp đặt lệnh vào nửa đêm Chủ nhật, cấm người nước ngoài từ Nam Phi, Botswana, Lesotho, Namibia, Zimbabwe, Mozambique, Madagascar, Eswatini, Tanzania và Hồng Kông nhập cảnh. Sri Lanka áp đặt lệnh hạn chế du lịch và cách ly tương tự phần còn lại của thế giới. Thái Lan quả quyết không cho phép du khách từ Botswana, Eswatini, Lesotho, Malawi, Mozambique, Namibia, Nam Phi và Zimbabwe nhập cảnh bắt đầu từ ngày 1/12. Nhóm thương mại đại diện cho các hãng hàng không Hoa Kỳ nhận định chính sách hạn chế du lịch của chính quyền Biden vẫn còn nhiều điểm cần xem xét. Hãng hàng không Delta Air Lines cho hay hãng sẽ không dừng dịch vụ đến và đi từ Nam Phi. 

Một đợt "đóng băng" mới?

Rory Boland, biên tập viên chuyên mục du lịch của Tạp chí tiêu dùng Which? chia sẻ với CNN: "Sự xuất hiện của biến thể mới có nhiều khả năng sẽ đưa các hạn chế quay trở lại. Không chỉ tại Nam Phi, hàng loạt các quốc gia tăng cường yêu cầu xét nghiệm và nâng cao cảnh giác. Mặc dù tỷ lệ tiêm chủng được đẩy mạnh nhưng không loại trừ khả năng tiếp tục thực hiện các biện pháp đóng cửa biên giới". Anh cho beiets thêm: "Ngành du lịch đã khó còn thêm khó, là đòn giáng mạnh vào nền kinh tế cũng như giập tắt mong ước đi nghỉ dưỡng của mọi công dân".

Các chuyên gia từ Tổ chức Y tế Thế giới cho rằng, vẫn còn quá sớm để xác định chính xác tác động của biến thể Omicron, thay vào đó các quốc gia trên thế giới cần nâng cao ý thức và hạn chế di chuyển nhất có thể. Maria Van Kerkhove tại WHO cho hay, giới khoa học dự kiến sẽ mất vài tuần để tìm hiểu ảnh hưởng của biến thể nhưng sẽ có hành động kịp thời trong thời gian gần: "Mỗi người trong chúng ta cần có hiểu biết nhiều hơn về vòng lây nhiễm, vi rút càng có nhiều cơ hội biến đổi chúng ta càng nguy hiểm". Cô bổ sung thêm: "Do đó hãy tiêm vắc xin ngay khi có thể, đảm bảo rằng bạn đã tiếp cận đầy đủ hai mũi và thực hiện các bước giảm thiểu tiếp xúc cũng như bảo vệ bản thân và người xung quanh".

Tác động kinh tế

Ngành du lịch toàn cầu đã có một năm điêu đứng dưới ảnh hưởng của biến thể Delta, giờ đây người trong ngành nơm nớp lo sợ không thể trụ vững nếu tình hình trở nên tệ hơn do sự xuất hiện của Omicron. Boland tại một công ty du lịch cho hay: "Tôi không nghĩ rằng doanh nghiệp kịp xoay sở và tình hình tài chính trở nên đầy thách thức. Vấn đề không chỉ nằm ở số lượng khách đặt chỗ giảm mạnh mà chúng tôi còn phải trả lại tiền, gây ra thâm hụt doanh thu bởi vốn dĩ các cơ sở kinh doanh rất khó để tiếp cận nguồn tài chính từ ngân hàng. Tại Anh có rất ít lĩnh vực nhận được hỗ trợ đặc biệt lớn từ chính phủ, dẫn đến rủi ro trong dịp lễ cuối năm và xói mòn ngành hàng không".

TL