Biến niken thành pin xe điện: Indonesia muốn đưa ngành khai thác tài nguyên lên một tầm cao mới

15:56 15/04/2022

Indonesia có thể giàu tài nguyên khoáng sản, nhưng lĩnh vực khai thác của nước này chỉ đóng góp một phần nhỏ cho nền kinh tế đất nước. Đó là điều mà đất nước đang tìm cách thay đổi.

Indonesia đang tìm cách hồi sinh lĩnh vực tài nguyên của mình. Tổng thống Jokowi Widodo đã tuyên bố sẽ thúc đẩy đóng góp của ngành tài nguyên vào GDP quốc gia bằng cách tăng cường các hoạt động hạ nguồn. Trong bức ảnh được chụp vào tháng 10 năm 2021, một máy xúc đang chất than lên xe ben tại một mỏ than do PT Khotai Makmur Insan Abadi điều hành ở Kutai Kartanegara, Đông Kalimantan, Indonesia.

Indonesia đang tìm cách hồi sinh lĩnh vực tài nguyên của mình. 

Quốc gia Đông Nam Á này tự hào về các mỏ tự nhiên bao gồm thiếc, niken, coban và bôxít - một số là nguyên liệu thô quan trọng để sản xuất xe điện.

Mặc dù xuất khẩu lớn, nhưng riêng lĩnh vực khoáng sản và than đá chỉ đóng góp 5% vào GDP của Indonesia vào năm 2019.

Để thúc đẩy nền kinh tế của mình , Indonesia muốn chuyển khỏi xuất khẩu nguyên liệu thôthay vào đó tập trung vào phát triển các ngành công nghiệp hạ nguồn của mình .

Ngành công nghiệp dầu khí thường được chia thành ba lĩnh vực chính: thượng nguồn, trung nguồn và hạ nguồn. Các hoạt động hạ nguồn liên quan đến việc chế biến nguyên liệu thô thành sản phẩm hoàn chỉnh để cung cấp giá trị gia tăng. Ví dụ, dầu thô có thể được tinh chế thành dầu mỏ, dầu diesel và chất dẻo.

 Là một phần của kế hoạch đó, Indonesia đã cấm xuất khẩu quặng niken vào tháng 1 năm 2020 và chính phủ đã cam kết ngừng dần xuất khẩu các nguyên liệu thô khác.

“Tôi nghĩ rằng chúng ta có thể gặt hái nhiều lợi ích từ việc ngừng xuất khẩu quặng niken”, ông Widodo nói vào cuối năm 2021. Do đó, trong năm tới, chúng tôi sẽ ngừng xuất khẩu nguyên liệu thô cho quặng bauxit và tiếp theo là quặng vàng và thiếc.”

Kế hoạch tập trung bào lĩnh vực hạ nguồn dự kiến ​​sẽ tạo ra việc làm, tăng tỷ suất lợi nhuận cho lĩnh vực này, cũng như cắt giảm lượng khí thải carbon. 

William Simadiputra, nhà phân tích của DBS Group Research cho biết: “Tác động được cho là tích cực, vì các sản phẩm giá trị gia tăng có khả năng làm giảm tác động tài chính của các công ty khai thác than trước nguy cơ biến động giá than”.

Widodo đã nói rằng người Indonesia cuối cùng sẽ được hưởng lợi.

“Sau đó, nó sẽ tạo ra công ăn việc làm, tạo ra thu nhập từ thuế cho đất nước, và các cơ hội kinh doanh mới, chẳng hạn như các công ty trong nước sẽ xuất khẩu quặng niken", tổng thống nói. 

Chuyển nguyên liệu thô sang các sản phẩm cao cấp 

Indonesia đã đặt mục tiêu vào ba lĩnh vực hạ nguồn chính: công nghiệp khai thác và khoáng sản, công nghiệp than và nhiên liệu, và công nghiệp nông nghiệp.

Theo Ban Điều phối Đầu tư của Indonesia, quốc gia có trữ lượng niken lớn nhất thế giới và sở hữu 21 triệu tấn niken.

Indonesia hy vọng chuyển niken thô thành các sản phẩm cao cấp hơn như pin lithium cho ô tô điện - một động thái mà ban đầu tư cho biết cuối cùng sẽ mang lại tăng trưởng kinh tế.

Ông Widodo cho biết: “Chính phủ đang tiến hành nghiên cứu liên quan đến những đổi mới về pin lithium-ion và dự kiến ​​trong vòng 2-3 năm tới, chúng tôi có thể sản xuất pin lithium”.

Indonesia là nhà sản xuất than lớn thứ tư thế giới và là nước xuất khẩu than nhiệt hàng đầu trên toàn cầu.

Theo Simadiputra, quốc gia Đông Nam Á này cũng đang thúc đẩy các dự án khai thác than ở hạ nguồn.

Nhà phân tích Shirley Zhang của Wood Mackenzie cho biết khai thác than đóng vai trò quan trọng đối với Indonesia.

Zhang nói với CNBC: “Nó không chỉ giúp xoa dịu cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu hiện nay mà còn giúp đất nước - nhà xuất khẩu chủ chốt về than nhiệt được hưởng lợi từ giá than trên biển cao. Nó cũng đảm bảo an ninh năng lượng cho tăng trưởng kinh tế trong nước của đất nước". 

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, sản lượng than của Indonesia đạt 564 triệu tấn vào năm 2020 Nước này đã xuất khẩu 405 triệu tấn than trong cùng kỳ - chiếm 31,2% lượng than xuất khẩu của thế giới trong năm đó.

Zhang cho biết than nhiệt là động lực chính của nền kinh tế Indonesia, đồng thời cho biết thêm rằng ngành sản xuất, ngành đóng góp GDP lớn nhất của đất nước với 26%, cũng được thúc đẩy bởi điện than.

Cắt giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu LPG

Theo S&P Global, Indonesia - nhà nhập khẩu Khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG) lớn thứ tư ở châu Á - có kế hoạch “giảm sự phụ thuộc vào việc nhập khẩu LPG tốn kém, vốn đã tiêu tốn 50,6 nghìn tỷ Rupiah (tương đương 3,6 tỷ USD) trợ cấp”.

Ví dụ, Bukit Asam, một công ty khai thác than thuộc sở hữu nhà nước của Indonesia, đã khởi xướng một dự án khí hóa than trị giá 2,3 tỷ USD với công ty năng lượng nhà nước Pertamina và công ty khí đốt và hóa chất công nghiệp của Mỹ, Air Products.

Dự án dự kiến ​​sẽ hấp thụ 6 triệu tấn than và sản xuất 1,4 triệu tấn dimethyl-ether (DME), một dạng nhiên liệu tái tạo có thể được sử dụng để thay thế dầu diesel và propan.

Điều này sẽ giúp giảm nhập khẩu LPG hàng năm 1 triệu tấn. Các hoạt động ở hạ nguồn sẽ giúp tách Indonesia khỏi nhập khẩu năng lượng như LPG. Nhiều chuyên gia kỳ vọng nhập khẩu năng lượng thấp hơn sẽ tác động tích cực đến cán cân thương mại của Indonesia, đặc biệt trong bối cảnh giá năng lượng đang có xu hướng cao như hiện nay. 

Zhang từ Wood Mackenzie cho biết, quốc gia Đông Nam Á này cũng được hưởng lợi từ xu hướng năng lượng sạch và tái tạo nói chung.

Trên thực tế, Indonesia cũng có tiềm năng trở thành quốc gia đi đầu trong lĩnh vực khử cacbon, bà nói thêm.

Zhang cho biết: “Indonesia cũng là một cơ sở tài nguyên quan trọng cho các nguyên liệu thô của xe điện như niken. Triển vọng sản xuất của họ sẽ thúc đẩy tốc độ và quy mô của việc khử cacbon trong lĩnh vực giao thông vận tải trên toàn thế giới". 

Những thách thức phía trước

Tuy nhiên, một số thách thức vẫn còn và sẽ phải được giải quyết trước khi các nỗ lực hạ nguồn có thể được đẩy mạnh, các nhà phân tích cho biết.

Ví dụ, dimethyl-ether (DME- Nguồn nhiên liệu mới thay thế xăng dầu diesel) được coi là một loại nhiên liệu sinh học mới với thị trường nhỏ, khiến nó đắt hơn so với nhiên liệu hóa thạch.

Hỗ trợ từ chính phủ trung ương về việc thay thế LPG hiện có bằng DME là rất quan trọng và cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan để đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ. 

Bộ trưởng Năng lượng và Tài nguyên Khoáng sản Arifin Tasrif cho biết, chính phủ Indonesia có kế hoạch thu hút sự phát triển của DME thông qua một số ưu đãi.

Zhang nói rằng cần có các chính sách và tài trợ của chính phủ để đảm bảo ngành tài nguyên của Indonesia sẵn sàng cho một tương lai không có carbon. Ví dụ, chính phủ có thể cung cấp kinh phí để nâng cao kỹ năng và đào tạo lại các công nghệ khử cacbon.

Nhưng điều đó giả định rằng thế giới vẫn đang trên đà đạt được mục tiêu khử cacbon là giảm ít nhất 43% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính vào năm 2030, Zhang cho biết, người chỉ ra rằng những lo ngại về an ninh năng lượng đã tăng lên do cuộc chiến ở Ukraine có thể làm lệch kế hoạch. 

Điều này đặc biệt đúng đối với các quốc gia đang phát triển, vì than tiếp tục là nguồn năng lượng rẻ cho họ, bà lưu ý.

Bảo Bảo