Thứ năm 03/07/2025 17:42
Hotline: 024.355.63.010
Nghiên cứu - Dữ liệu

ASEAN cần chấm dứt 'cuộc đua xuống đáy' về ưu đãi thuế

12/10/2020 00:00
Cạnh tranh thuế và ưu đãi thuế cho các nhà đầu tư tại các nước ASEAN đã trở thành mảnh đất màu mỡ cho các hành vi dịch chuyển lợi nhuận và trốn thuế. Vì vậy, khu vực này cần chấm dứt "cuộc đua xuống đáy" về ưu đãi thuế trong thời gian tới.
chinh-sach-thue-1890-1593097510.jpg
Ưu đãi thuế đã tạo ra môi trường đầu tư không công bằng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (Ảnh minh hoạ: Internet)

Đó là nhận định của các chuyên gia đến từ Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VERP) tại Hội thảo “Hướng tới chính sách thuế bền vững trong khối ASEAN – Trường hợp ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp".

Thuế thu nhập doanh nghiệp tại ASEAN thấp nhất

Trong 10 năm qua, thuế suất trung bình thuế thu nhập doanh nghiệp của khu vực ASEAN đã giảm từ mức trung bình 25,1% năm 2010 xuống còn 21,7% năm 2020.

Theo VERP, nguyên nhân dẫn đến sụt giảm thuế là do các nước thành viên ASEAN đang cạnh tranh với nhau trong một cuộc đua xuống đáy bằng cách hạ thấp mức thuế thu nhập doanh nghiệp và liên tục đưa ra các ưu đãi thuế rất lớn đối với các nhà đầu tư.

Một số nước thành viên áp dụng thời gian ân hạn thuế lên tới 20 năm và các ưu đãi lớn khác dựa trên lợi nhuận, mức thuế suất trung bình thuế thu nhập doanh nghiệp thực nộp giảm 9,4%. Điều này khiến ASEAN trở thành một trong những khu vực có mức thuế thu nhập doanh nghiệp thực nộp sau ưu đãi thuế thấp nhất trên thế giới.

VERP chỉ ra rằng, các quốc gia như Thái Lan, Indonesia, và Malaysia ước tính mất ít nhất từ 6-9% doanh thu thuế thu nhập doanh nghiệp do hành vi chuyển lợi nhuận của các công ty đa quốc gia.

Tuy nhiên, nghiên cứu của VERP cho thấy, không có bằng chứng thực nghiệm nào cho thấy ưu đãi thuế làm tăng đầu tư trực tiếp nước ngoài tại ASEAN, thậm chí thực tế còn ngược lại.

Hầu hết các ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp hiện tại ở ASEAN không nhằm thu hút nguồn vốn đầu tư dài hạn, mà thay vào đó được sử dụng để khỏa lấp những yếu kém trong năng lực quản trị và cơ sở hạ tầng và đáp ứng mong muốn ngắn hạn của các nhà đầu tư bằng cách cắt giảm thuế thu nhập doanh nghiệp xuống mức tối thiểu.

Tại Việt Nam, thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp thực nộp đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực sản xuất là 8% trong năm 2016. Tuy nhiên, đối với doanh nghiệp trong nước ở mức 14,5% và hơn 16% đối với các doanh nghiệp nhà nước có quy mô vốn lớn.

“Ưu đãi thuế đã tạo ra môi trường đầu tư không công bằng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ”, VERP nhấn mạnh.

Các chuyên gia cho rằng, những khoản thu bị bỏ lỡ đó hiện đang rất quan trọng để trang trải phần lớn chi tiêu ngân sách cho Covid-19. Do vậy, các nước ASEAN cần cải thiện huy động nguồn thu nội địa để vượt qua các thách thức liên quan như biến đổi khí hậu, gia tăng bất bình đẳng và mức độ nghèo đói cao trong khi phục hồi sau cuộc khủng hoảng Covid-19.

Chấm dứt “cuộc đua xuống đáy”

Tại hội thảo các chuyên gia cũng đặt vấn đề: Mới đây Quốc hội Việt Nam đã thông qua việc giảm 30% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của năm 2020 đối với trường hợp doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 có tổng doanh thu năm 2020 dưới 200 tỷ đồng. Vậy, chính sách này có gây ra nhiều gánh nặng cho chính sách tài khoá, thâm hụt ngân sách không?.

Ông Nguyễn Văn Phụng, chuyên gia ngành thuế cho rằng, dịch bệnh Covid-19 ảnh hưởng lớn tới sản xuất, kinh doanh và đời sống của người dân. Vì vậy, Chính phủ ban hành các chính sách hỗ trợ, trong đó có gói 62 nghìn tỷ dành cho người dân mất việc và gói 180 nghìn tỷ cho doanh nghiệp.

“Thực tế các nước trong khối ASEAN cũng có những chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp như Việt Nam”, ông Phụng cho hay và nhấn mạnh chính sách hỗ trợ giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp để đi vào cuộc sống phải chờ đến năm sau.

Theo tính toán, việc thực hiện mở rộng đối tượng giảm thuế nêu trên dự kiến sẽ giảm thu ngân sách nhà nước của năm 2020 khoảng 23.000 tỷ đồng (tăng thêm hơn 6.000 tỷ đồng so với không thực hiện mở rộng đối tượng).

Đưa ra các giải pháp chấm dứt “cuộc đua xuống đáy” về ưu đãi thuế và hướng tới chính sách thuế bền vững, các chuyên gia cho rằng mỗi quốc gia trong ASEAN dừng việc theo đuổi lợi ích riêng của mình. Ông Ah-Maftuchan, điều phối viên Liên minh Thuế và Công bằng Tài khóa châu Á nhấn mạnh, các quốc gia thành viên ASEAN cần phối hợp loại bỏ các chính sách thuế có lợi cho nước mình nhưng có hại cho nước láng giềng, chấm dứt “cuộc đua xuống đáy” về ưu đãi thuế gây thất thu ngân sách, khiến cho người dân các quốc gia nghèo hơn thêm khó khăn trong cuộc sống.

“Cần xác định một tỷ lệ thuế suất sàn để ngăn chặn cuộc đua xuống đáy”, ông Ah-Maftuchan khuyến nghị.

Trong khi đó, Tiến sỹ Nguyễn Đức Thành, cố vấn trưởng VEPR cho rằng, ASEAN cần đưa ra một danh sách đen về các loại hình ưu đãi thuế không được phép sử dụng; đồng thời tạo một ranh giới rõ ràng và nói không với những thực hành thuế có hại đang gây xói mòn ngân sách quốc gia. Nếu cần thiết, chỉ cho phép áp dụng ưu đãi thuế cho các đầu tư mang lại lợi ích cho người dân và không được áp dụng cho một ngoại lệ nào khác.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Việt Anh, chuyên gia cao cấp của WB tại Việt Nam cho rằng, mỗi quốc gia sẽ đưa ra những quyết định có lợi cho mình như đầu tư, thuế. Để có cơ chế đồng thuận của các nước ASEAN rất khó, bởi mỗi quốc gia có những sáng kiến riêng.

Thanh Hoa

Tin bài khác
Thời tiết ngày mai 4/7/2025: Miền Bắc mưa to tập trung vào chiều tối, đêm và sáng

Thời tiết ngày mai 4/7/2025: Miền Bắc mưa to tập trung vào chiều tối, đêm và sáng

Thời tiết ngày mai 4/7/2025, theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia dự báo miền Bắc có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to thời gian mưa tập trung vào chiều tối, đêm và sáng.
Tiêu dùng bền vững: Tấm vé “thông hành” cho doanh nghiệp

Tiêu dùng bền vững: Tấm vé “thông hành” cho doanh nghiệp

Xu hướng tiêu dùng bền vững đang ngày càng lan rộng, đặc biệt trong bối cảnh người tiêu dùng hiện đại quan tâm hơn tới sức khỏe, môi trường và trách nhiệm xã hội. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp không chỉ thay đổi chiến lược sản xuất – kinh doanh mà còn cần xây dựng chuỗi giá trị xanh và minh bạch hơn để tồn tại, phát triển lâu dài.
Danh mục 26 dữ liệu cốt lõi và 43 dữ liệu quan trọng

Danh mục 26 dữ liệu cốt lõi và 43 dữ liệu quan trọng

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đã ký thay Thủ tướng Quyết định số 20/2025/QĐ-TTg về việc ban hành danh mục dữ liệu quan trọng và dữ liệu cốt lõi cần được quản lý, bảo vệ nghiêm ngặt.
Thời tiết hôm nay 3/7: Bắc Bộ trưa nay có nắng, tăng nhiệt

Thời tiết hôm nay 3/7: Bắc Bộ trưa nay có nắng, tăng nhiệt

Thời tiết hôm nay 3/7, Bắc Bộ có lúc mưa nhỏ; Trung Bộ sáng đến trưa trời nắng, có mưa về chiều; Nam Bộ trưa trời nắng, tiếp tục có mưa dông về chiều trong 1 tuần tới.
Kéo dài thời gian sử dụng thuốc trong đơn thuốc ngoại trú lên đến tối đa 90 ngày

Kéo dài thời gian sử dụng thuốc trong đơn thuốc ngoại trú lên đến tối đa 90 ngày

Thông tư 26/2025/TT-BYT là minh chứng rõ nét cho quá trình chuyển mình tích cực của ngành Y tế. Từ những thay đổi tưởng chừng nhỏ như bỏ sổ khám bệnh, thêm số CCCD vào đơn thuốc, đến bước đột phá trong việc cho phép kê đơn 90 ngày – tất cả đều góp phần mang đến trải nghiệm tốt hơn, an toàn hơn cho người bệnh.
Thời tiết ngày mai 3/7/2025: Miền Bắc mưa lớn, miền Nam nắng gián đoạn kèm mưa rào chiều tối

Thời tiết ngày mai 3/7/2025: Miền Bắc mưa lớn, miền Nam nắng gián đoạn kèm mưa rào chiều tối

Thời tiết ngày mai 3/7/2025, theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia dự báo miền Bắc có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.
Tiêu dùng bền vững hướng đến kỷ nguyên xanh

Tiêu dùng bền vững hướng đến kỷ nguyên xanh

Chiều 2/7, tại Hà Nội, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia; Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) phối hợp với Báo Điện tử Tiếng nói Việt Nam (Đài Tiếng nói Việt Nam) tổ chức Diễn đàn Tiêu dùng bền vững 2025.
Quảng Trị mới - Bước chuyển lịch sử hình thành từ khát vọng và tầm nhìn chiến lược

Quảng Trị mới - Bước chuyển lịch sử hình thành từ khát vọng và tầm nhìn chiến lược

Hợp nhất Quảng Trị – Quảng Bình kỳ vọng tạo cơ hội tái cơ cấu không gian phát triển, kết nối vùng hiệu quả, hiện đại hóa quản trị, mở rộng thị trường và xây dựng một vùng đất đáng sống – đáng đầu tư.
Sử dụng tín chỉ carbon quốc tế: Còn không ít rào cản

Sử dụng tín chỉ carbon quốc tế: Còn không ít rào cản

Dự kiến trong tháng 7 này, Ủy ban châu Âu (EC) - Cơ quan hành pháp của EU sẽ đưa ra dự thảo đặt mục tiêu mang tính ràng buộc pháp lý là giảm 90% lượng phát thải khí nhà kính của khối vào năm 2040 so với mức phát thải năm 1990.
Đằng sau hành trình Hà Nội – Đà Nẵng: Hành khách cảm nhận được sự tận tâm trên tàu SE19/SE20

Đằng sau hành trình Hà Nội – Đà Nẵng: Hành khách cảm nhận được sự tận tâm trên tàu SE19/SE20

Chuyến tàu SE19/SE20 mang đến trải nghiệm khác biệt với không gian sạch đẹp, dịch vụ chu đáo để lại ấn tượng sâu sắc với các nhà báo trên hành trình Hà Nội – Đà Nẵng - Hà Nội.
Thời tiết hôm nay 2/7: Bắc Bộ mưa lớn, trời mát mẻ

Thời tiết hôm nay 2/7: Bắc Bộ mưa lớn, trời mát mẻ

Thời tiết hôm nay 2/7, Bắc Bộ, Thanh Hoá mưa lớn đến đêm nay, nguy cơ sạt lở đất, cảnh báo lũ trên các sông; Trung Bộ và Nam Bộ buổi sáng đến trưa nắng ráo, cục bộ có nơi nắng nóng, chiều tối mưa dông; nhiều vùng biển mưa dông.
Thời tiết ngày mai 2/7/2025: Miền Bắc tiếp tục mưa to đến rất to, có nơi vượt mốc 250mm

Thời tiết ngày mai 2/7/2025: Miền Bắc tiếp tục mưa to đến rất to, có nơi vượt mốc 250mm

Thời tiết ngày mai 2/7/2025, theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia dự báo miền Bắc có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to.
Tháp Chàm Poshanư: Điểm đến du lịch mang đậm dấn ấn lịch sử Phú Thủy

Tháp Chàm Poshanư: Điểm đến du lịch mang đậm dấn ấn lịch sử Phú Thủy

Tháp Chàm Poshanư (còn được biết đến với các tên gọi Po Sah Inu và Tháp Chăm Phố Hài) đứng vững như một nhân chứng thầm lặng cho hơn 1.200 năm lịch sử. Được xếp hạng Di tích Kiến trúc Nghệ thuật cấp Quốc gia từ năm 1991, quần thể cổ kính này không chỉ là niềm tự hào của người Chăm mà còn là một phần quan trọng trong di sản văn hóa Việt Nam.
Ra quân Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp năm 2025

Ra quân Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp năm 2025

Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp năm 2025 là một trong ba cuộc Tổng điều tra thống kê Quốc gia có quy mô lớn, có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp thông tin đầy đủ, toàn diện về thực trạng phát triển nông nghiệp, nông thôn và đời sống của người dân nông thôn trên phạm vi cả nước.
Từ ngày 1/7/2025, nhiều chính sách mới liên quan đến đời sống người dân có hiệu lực

Từ ngày 1/7/2025, nhiều chính sách mới liên quan đến đời sống người dân có hiệu lực

Hôm nay (ngày 1/7), nhiều chính sách mới liên quan thiết thực đến đời sống người dân bắt đầu có hiệu lực.