Cứ mỗi năm, viễn cảnh mà máy móc thay thế con người trong nhiều lĩnh vực lại trở nên thực tế hơn. Những chiếc máy với trí tuệ nhân tạo đã làm mọi việc từ trả lời điện thoại đến cân bằng ngân sách của một công ty. Con người ngày càng cảm thấy bị chèn ép bởi sự gia tăng của AI – một lực lượng lao động không cần ăn, ngủ, nghỉ giải lao, không cần nhận tiền lương.
Đối với nhiều người, một tương lai như vậy là một nỗi lo lắng thực sự. Vậy công việc nào dễ tổn thương nhất và ngành nghề nào có thể tồn tại mà không sợ AI?
Những công việc bị tác động bởi trí tuệ nhân tạo
Theo báo cáo “Tương lai của nghề nghiệp” do Diễn đàn Kinh tế Thế giới công bố, trong vòng 5 năm tới, đa số các công ty mong muốn thay thế những người lao động toàn thời gian bằng các thiết bị máy móc tự động hóa. Giám đốc Ngân hàng Anh dự đoán 80 triệu việc làm tự động sẽ được sinh ra chỉ tính riêng tại Hoa Kỳ. Trong thập kỷ tới, những ngành sau đây dễ bị ảnh hưởng nhất:
Nhân viên tại các cửa hàng bán lẻ
Đây là điều hiển nhiên bởi chúng ta thấy ở nhiều cửa hàng hiện nay số lượng nhân viên đã được rút bớt. Các loại camera giám sát và máy móc đã thay thế họ để kiểm soát người mua hàng. Cho dù bạn thích hay không thích thì máy móc đang được tạo ra để loại bỏ công ăn việc làm của hàng triệu nhân viên bán lẻ.
Nhân viên hành chính văn phòng
Phần lớn công việc được thực hiện bởi nhân viên văn phòng là xử lý dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau. Cho dù đó là hồ sơ, biên chế hoặc hình thức gửi tiền trực tiếp, hoặc lên kế hoạch kỳ nghỉ cho nhân viên công ty, hệ thống trí tuệ nhân tạo là hoàn toàn phù hợp cho loại công việc này. Giống như những nhân viên thuế vụ đang được thay thế bởi trí thông minh nhân tạo và phần mềm, những người làm văn phòng sẽ bị thay thế bởi phần mềm và máy móc trong vài thập kỷ tới.
Vận chuyển vật liệu
Những ngành nghể "miễn nhiễm" với trí tuệ nhân tạo
Một trong những thay đổi mang tính cách mạng nhất mà chúng ta sẽ thấy trong thập kỷ tới là vận chuyển vật liệu một cách tự động thông qua các phương tiện tự hành. Xe tải tự lái sẽ đe dọa công việc của hàng chục triệu người lái xe trên toàn thế giới. Người lái xe sẽ gặp mệt mỏi khi chạy một quãng đường dài, nhưng những chiếc xe tự lái lại không cần ngủ, không bị mệt bởi quãng đường xa, nhờ đó tiết kiệm chi phí vận tải và tăng mức độ an toàn.
Trí thông minh xã hội
Một nhà khoa học máy tính nổi tiếng là ông Alan Turing vào năm 1950 đã tiến hành một thí nghiệm để xác định xem trí thông minh nhân tạo có bằng trí tuệ con người hay không. Ông cho hai người và một máy tính giao tiếp với nhau để thử xem hai người kia có nhận ra mình đang nói chuyện với máy tính hay không. Kết quả cho thấy trí thông minh nhân tạo còn xa mới có thể trở thành con người.
Con người có những trải nghiệm phức tạp được xây dựng trong DNA thông qua hàng triệu năm tiến hóa – nó được gọi là trí thông minh xã hội. Một số người có trí thông minh xã hội tốt hơn người khác. Những cỗ máy không thể nào có những trải nghiệm để đưa vào gen di truyền như loài người.
Hàng trăm ngành nghề hiện nay cần đến trí thông minh xã hội, từ giảng dạy đến bán hàng cho đến y học, chúng đòi hỏi một sự tương tác xã hội cấp cao mà ngay cả những chuyên gia hàng đầu nhiều lúc cũng còn cảm thấy khó khăn. Máy móc đơn giản là không có cơ hội. Có những công việc mà AI không thể thay thế - ít nhất là trong một thời gian dài nữa.
Sự khéo léo và kỹ năng giải quyết vấn đề
Học máy là một trong những lĩnh vực phát triển nhanh nhất của nghiên cứu trí tuệ nhân tạo. Đào tạo một chiếc máy để nhận ra con mèo hoặc con chó trong một bức tranh đòi hỏi phải cung cấp cho nó hàng chục ngàn thậm chí hàng trăm ngàn mẫu chó hoặc mèo.
Thậm chí sau đó, các AI tinh vi nhất vẫn nhầm lẫn một cái cây có hình giống như con chó khi nó nghĩ đó là con chó, hoặc nó không nhận biết được một con mèo trong một bức ảnh mà người bình thường nào cũng nhận ra.
Những gì máy móc làm tốt hơn con người là tính toán các con số với một tỷ lệ chính xác đáng kinh ngạc. Máy tính có thể cung cấp cho bạn câu trả lời về một vấn đề mà nó đã biết cách giải quyết, nhưng nếu bạn bắt máy tính giải quyết một vấn đề mà nó chưa từng biết thì thực sự quá khó.
Trong khi lĩnh vực máy học đang gặt hái được một số tiến bộ, trong tương lai gần một máy tính sẽ chỉ đóng vai trò là một trợ lý cho các nhà khoa học và kỹ sư trong công việc của họ. Sẽ còn rất lâu máy tính mới có thể tự mình làm việc. Vì thế các kỹ sư hoặc những người làm trong lĩnh vực kỹ thuật vẫn có thể yên tâm rằng AI chưa thể làm họ mất việc.
Công việc sáng tạo và nghệ thuật
Trí thông minh nhân tạo có thể phát minh ra các kiểu mẫu và cách thức chưa từng có trước đây, nhưng liệu nó có thể tạo ra một thứ gì đó vượt hơn cả sự thú vị và mang tính nghệ thuật theo đúng nghĩa của nó? Con người có chấp nhận những thứ do AI đem lại không? Nhiều người hiện nay không thích sách điện tử vì họ thích đọc một cuốn sách bằng giấy. Liệu con người có thể đọc một cuốn sách do một nhà văn bằng máy viết ra?Kể từ khi có máy tính, người ta đã sử dụng nó để tạo ra các tác phẩm nghệ thuật. Chúng ta đã thấy những hình ảnh vui nhộn được tạo ra bởi Deep Dream AI của Google. Trí thông minh nhân tạo của Google thậm chí còn có thể soạn các bản nhạc nghe không đến nỗi tệ. Nhưng nó có thể tạo ra punk rock hay jazz không? Trong tất cả các nghề nghiệp, sáng tạo và nghệ thuật là loại công việc khó bị thay thế bởi công nghệ.
Hiện nay thì chưa có một chiếc máy nào đạt đến tầm cỡ của một nghệ sỹ và sẽ còn rất lâu nữa thì Trí tuệ Nhân tạo mới có thể vượt qua con người trong các ngành nghề liên quan đến nghệ thuật và sáng tạo.
Những ngành kỹ thuật nào không bị ảnh hưởng bởi tự động hóa?
Nếu bạn nhìn vào danh sách dưới đây, bạn có thể hiểu được vì sao một số ngành nghề kỹ thuật sẽ không thể áp dụng tự động hóa.
Kỹ sư phần cứng máy tính
Rất đơn giản, không có Trí thông minh nhân tạo nào mà không cần đến kỹ sư xây dựng hệ thống để chạy chúng. Càng có nhiều nhu cầu về các hệ thống thông minh nhân tạo, thì càng cần đến các kỹ sư để xây dựng hệ thống đó. Một ngày nào đó, phần mềm có thể học cách tự viết, nhưng trong tương lai gần, phần cứng phải được thiết kế và xây dựng bởi các kỹ sư con người.
Kỹ sư cơ khí
Công việc chủ yếu của kỹ sư cơ khí là tạo ra một thiết bị nào đó nhờ tay nghề của mình. Trí tuệ nhân tạo có thể chỉ ra các bước để tạo thành một thiết bị, nhưng “bảo” nó tự sản xuất ra một chiếc xe hơi với đầy đủ chức năng thì đúng là vượt quá khả năng của những siêu máy tính mạnh nhất. Máy tính có thể là người trợ lý tuyệt vời trong quá trình tạo ra sản phẩm, nhưng chúng ta vẫn cần đến một đội ngũ kỹ sư để thiết kế và xây dựng bất kỳ cỗ máy nào.
Kiến trúc sư
Một máy tính có thể đưa ra một số ý tưởng thú vị cho đồ nội thất hoặc thậm chí là một tòa nhà, nhưng đối với công việc nghiêm túc, một kiến trúc sư có con mắt được đào tạo về thẩm mỹ và môi trường là cần thiết. Máy tính không thể tạo ra những lối đi bộ độc đáo qua tòa nhà Empire State ở New York hay Hagia Sophia ở Istanbul như kiến trúc sư con người. Vai trò của kiến trúc sư là không thể tranh cãi.
Hãy lạc quan với những gì trí thông minh nhân tạo đem lại
Việc sự dụng ngày một nhiều hơn trí thông minh nhân tạo có thể khiến một số người cảm thấy hoang mang về tương lai. Với sự hiểu biết đúng đắn về nơi chúng ta đang hướng đến, bất cứ ai cảm thấy bị đe dọa bởi sự thay đổi sắp tới nên chuẩn bị đầy đủ để có bước nhảy cần thiết đến một vị trí an toàn hơn. Những người đã sẵn sàng tận dụng sự phát triển của trí thông minh nhân tạo sẽ tận dụng được hết lợi thế của nó khi nó đến – và nó sẽ đến, điều đó là chắc chắn.
Theo IE
In bài viết này
