Nỗ lực khôi phục nền kinh tế một cách mạnh mẽ

00:00 12/10/2020

Hai tháng sau khi Việt Nam bước ra khỏi vùng dịch, Chính phủ đã đẩy mạnh hoạt động khôi phục, phát triển kinh tế trong trạng thái bình thường mới, cùng với đó là sự nỗ lực của cộng đồng DN, nhờ đó kinh tế Việt Nam bước đầu có những tín hiệu tích cực.

no luc khoi phuc nen kinh te mot cach manh me 128856

Hậu Covid-19, Việt Nam sớm phục hồi, phát triển các hoạt động kinh tế-xã hội. Ảnh: ST

Những thông điệp mạnh mẽ

Theo người đứng đầu Chính phủ, nhiệm vụ trọng tâm ngay sau khi dịch Covid-19 cơ bản đã được đẩy lùi là đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng với tinh thần phải sớm phục hồi, phát triển các hoạt động kinh tế-xã hội. Theo đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã liên tục tổ chức cuộc họp và làm việc với các DN, địa phương, vùng kinh tế trọng điểm để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong sản xuất, kinh doanh, thu hút đầu tư và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Đồng thời, nhiều cơ chế chính sách “giảm đau” cho nền kinh tế, hỗ trợ, phục hồi nền kinh tế đã được ban hành như Nghị quyết số 84 về các nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công và bảo đảm trật tự an toàn xã hội trong bối cảnh đại dịch Covid-19; Nghị quyết số 68 về Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh giai đoạn 2020 – 2025...

Đặc biệt, Chính phủ đã khẩn trương xây dựng các kịch bản vực dậy nền kinh tế trong năm 2020 và những năm tiếp theo cũng như nghiên cứu, xem xét khả năng điều chỉnh các chỉ tiêu phát triển kinh tế của năm 2020. Các động lực chính cho tăng trưởng 2020 cũng đã được người đứng đầu Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung triển khai, theo đó, 5 mũi giáp công liên tục được Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh gồm: đẩy mạnh thu hút đầu tư tư nhân trong nước; thu hút đầu tư nước ngoài; đẩy mạnh xuất khẩu; thúc đẩy đầu tư công; khuyến khích tiêu dùng nội địa. Đáng chú ý, Chính phủ đã phát đi những thông điệp mạnh mẽ cho 5 mũi giáp công này. Theo đó, Thủ tướng yêu cầu phải giải ngân 100% vốn đầu tư công của năm 2020; kỷ luật người đứng đầu tổ chức nếu giải ngân vốn đầu tư công không đạt kết quả... Ngay sau khi nới lỏng cách li, các dự án, công trình đang được chủ đầu tư, nhà thầu tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện. Nhờ đó, giải ngân vốn đầu tư công 5 tháng, đặc biệt là tháng 5 đã chuyển biến tích cực với tỷ lệ giải ngân 5 tháng đạt 26% kế hoạch.

Đặc biệt, để Việt Nam đón được nhiều “đại bàng” hậu Covid-19, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định thành lập Tổ công tác đặc biệt về thu hút đầu tư nước ngoài. Trong 5 tháng đầu năm, Việt Nam thu hút được gần 14 tỷ USD, tuy giảm 17% so với cùng kỳ năm trước nhưng đây lại là con số đáng ghi nhận trong bối cảnh FDI trên thế giới đang có xu hướng giảm do Covid-19.

Một tín hiệu vui khác là với chủ trương hỗ trợ khởi nghiệp, tạo thuận lợi trong đăng ký kinh doanh, DN thành lập mới đã tăng cao sau lệnh giãn cách. Trong tháng 5/2020, cả nước có 10.700 DN thành lập mới với số vốn đăng ký là 112,7 nghìn tỷ đồng, tăng 36% về số DN và tăng 20,1% về vốn đăng ký. Cùng với đó, tình hình XK cũng cải thiện hơn. Mặc dù tính chung 5 tháng, kim ngạch XK hàng hóa giảm 1,7%, nhưng riêng tháng 5 ước tính đạt 18,5 tỷ USD, tăng 5,2% so với đà giảm rất sâu của tháng 4. Việc đẩy mạnh thị trường nội địa cũng giúp hoạt động thương mại, dịch vụ tăng mạnh trở lại.

Cần cải thiện quy trình ra quyết định

Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, việc Việt Nam kiểm soát, ngăn chặn dịch ngay từ đầu đã tạo nền tảng động lực, tạo điều kiện thuận lợi cho Việt Nam tái khởi động khôi phục nền kinh tế một cách nhanh hơn so với các quốc gia khác. “Trong tình hình mới khi hội nhập kinh tế quốc tế còn rất nhiều hạn chế, Việt Nam đã phát huy nội lực rất lớn để khôi phục nền kinh tế. Cách ly xã hội đã làm gián đoạn phát triển kinh tế vì vậy những gì đạt được trong phát triển kinh tế sau khi lệnh cách ly được gỡ bỏ là rất đáng ghi nhận”, chuyên gia Ngô Trí Long nói.

Theo TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam, hiện nay khi dịch Covid-19 vẫn để lại những hậu quả khá nặng nề cho kinh tế toàn cầu cũng như kinh tế Việt Nam và còn nhiều yếu tố bất định chưa chắc chắn thì những gì đạt được trong bối cảnh hiện tại rất đáng khích lệ, cả về phía công tác điều hành cũng như dưới góc độ DN và cả người dân. Trong đó, nổi bật nhất trong thời gian qua chính là tinh thần của DN, doanh nhân của Việt Nam rất mãnh liệt. “Sự cố gắng của các DN trong thời gian vừa qua cho thấy các DN tìm mọi cách để trụ vững trong đại dịch, điều đó rất thần kỳ, rất đáng trân trọng. Bằng mọi cách họ duy trì hoạt động bằng thế mạnh của họ nhưng cũng có những DN sẵn sàng chuyển đổi sang các sản phẩm mới tìm kiếm những khách hàng mới, và chấp nhận những cấp độ rủi ro khác nhau trong quá trình sản xuất kinh doanh của mình”, TS. Lê Duy Bình nói.

Tuy ghi nhận kết quả tích cực trong phục hồi nền kinh tế, nhiều ý kiến cho rằng, kết quả này chỉ là bước đầu, phía trước còn rất nhiều thách thức, cùng với đó là việc triển khai các chính sách hỗ trợ cho DN, người dân theo đánh giá là vẫn còn chậm. “Độ mở cửa của nền kinh tế Việt Nam rất lớn, trong khi đó, nhiều dự đoán cho rằng phải mất 12 tháng mới kiểm soát được dịch Covid-19 trên toàn thế giới. Thách thức phía trước còn rất lớn, trong khi đó nội tại nền kinh tế còn khá nhiều bất ổn, như năng lực cạnh tranh còn yếu, môi trường kinh doanh còn nhiều điểm nghẽn, hàng ngàn DN và hàng triệu hộ kinh doanh và người dân đang vô cùng khó khăn,... để khắc phục được phải mất cả một quá trình. Những thách thức này nếu các giải pháp hỗ trợ thực hiện không kịp thời thì sẽ gây ra hệ lụy rất lớn. Vì thế điều hành của Chính phủ phải quyết liệt, khẩn trương hơn. Một số chính sách đưa ra trong thời gian qua triển khai khá chậm”, chuyên gia Ngô Trí Long nói.

Để sản xuất kinh doanh và nền kinh tế sớm phục hồi và khỏe lại thực sự chứ không phải là “thoát chết”, TS.Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương kiến nghị, ngoài những hỗ trợ bằng tiền, việc cải thiện quy trình ra quyết định là một yêu cầu rất bức thiết nhằm nhanh chóng khắc phục sự chồng chéo, tháo gỡ các nút thắt, điểm nghẽn, thúc đẩy cải cách, đổi mới.

Liên quan tới điểm nghẽn trong phát triển kinh tế hậu Covid-19, mới đây Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương tiếp tục nhấn mạnh những điểm nghẽn về chất lượng thể chế, điểm nghẽn về hạ tầng số, kỹ năng và năng suất lao động. Đây là những điểm nghẽn mà Việt Nam cần quan tâm tháo gỡ trong thời gian tới để phục hồi nền kinh tế nhanh hơn.

Hoài Anh