Nâng mức giảm trừ gia cảnh lên 11 triệu, Bộ Tài chính không làm khác được

Mới đây, Chính phủ đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội Dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân.

Theo đó, sau nhiều ý kiến góp ý, Bộ Tài chính khi xây dựng dự thảo này vẫn bảo lưu quan điểm ngay từ đầu là chỉ đồng ý nâng giảm trừ gia cảnh từ 9 triệu lên 11 triệu đồng/tháng, người phụ thuộc từ 3,6 triệu đồng/tháng lên 4,4 triệu đồng/tháng.

Trong khi đó, Bộ Tư pháp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, UBND tỉnh Bắc Giang, Hà Giang, Quảng Nam đề nghị điều chỉnh giảm trừ gia cảnh ở mức cao hơn cho phù hợp tăng trưởng kinh tế, GDP bình quân đầu người, tiền lương tối thiểu vùng, mức thu nhập,...

Điển hình là ý kiến của Bộ Tư pháp khi đánh giá, việc Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân trong giai đoạn hiện nay là phù hợp với quy định của Luật thuế thu nhập cá nhân.

Tuy nhiên, Bộ Tư pháp cho rằng mức giảm trừ gia cảnh kể trên mới chỉ tương ứng với chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động tăng 23,2% trong khi yếu tố khác như tăng trưởng kinh tế, mức sống của người dân tăng cao thì chưa được tính đến.

Vì vậy, Bộ Tư pháp khẳng định việc điều chỉnh giảm trừ gia cảnh theo hướng thăng bằng với chỉ số tăng của CPI là chưa phù hợp với tình hình thực tiễn. Bộ Tư pháp đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, cân nhắc, tính toán mức điều chỉnh giảm trừ gia cảnh ở mức cao hơn cho phù hợp.

Song, đáp lại, Bộ Tài chính cho rằng không thể làm khác được vì vướng Luật Thuế thu nhập cá nhân.

Theo Bộ Tài chính, việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh lần này phải thực hiện đúng theo quy định tại Luật Thuế thu nhập cá nhân. Đó là căn cứ chỉ số CPI từ thời điểm Luật này có hiệu lực thi hành (01/7/2013) để điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với sự biến động của giá cả.

“Việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo các tiêu chí khác phải được sửa đổi, bổ sung tại Luật và thuộc thẩm quyền của Quốc hội”, Bộ Tài chính nêu rõ.

Song, qua nghiên cứu, rà soát, Bộ Tài chính thấy rằng còn nhiều nội dung khác cần được xem xét, sửa đổi tại Luật thuế Thu nhập cá nhân như: rà soát, mở rộng thu nhập chịu thuế; xem xét điều chỉnh biểu thuế; đối tượng miễn, giảm thuế; sửa đổi các quy định liên quan đến quyết toán thuế, hoàn thuế.

Bộ này cho biết đang tiến hành tổng kết đánh giá kết quả triển khai Chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020, nghiên cứu xây dựng Chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2021-2030 để trình Thủ tướng Chính phủ. Trên cơ sở đó, Bộ sẽ tiến hành xây dựng các Luật thuế sửa đổi (trong đó có Luật thuế thu nhập cá nhân sửa đổi) để trình các cấp có thẩm quyền vào thời điểm thích hợp.

Ngoài ra, có ý kiến đề nghị quy định mức giảm trừ gia cảnh cao hơn cho cá nhân sinh sống và làm việc tại TP. Hà Nội và TP.HCM.

Cũng với lý do vướng Luật, Bộ Tài chính giải trình rằng: Mức giảm trừ gia cảnh phải thực hiện theo quy định của Luật thuế Thu nhập cá nhân hiện hành là áp dụng chung cho mọi đối tượng nộp thuế, không phân biệt ở nông thôn hay ở thành phố. Mức giảm trừ gia cảnh là số tiền được trừ trước khi tính thuế thu nhập cá nhân cho bản thân người nộp thuế và những người phụ thuộc mà người nộp thuế có trách nhiệm phải nuôi dưỡng. 

Ngoài ra, theo Bộ Tài chính, việc so sánh nông thôn và thành thị cần phải so sánh trên nhiều yếu tố như về mức thu nhập bình quân, phúc lợi xã hội, điều kiện giáo dục, y tế, văn hóa.

Kinh nghiệm một số nước cho thấy, người sống ở thành thị được hưởng nhiều lợi ích hơn thì phải đóng góp xã hội nhiều hơn khi sống ở thành thị. Mức giảm từ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân có mục tiêu xác định ngưỡng thu nhập dưới trung bình trong xã hội để không đánh thuế.

“Nếu quy định ngưỡng giảm trừ ở nông thôn thấp hơn ở thành thị thì thu nhập tính thuế sẽ cao hơn và vô hình chung đã đánh thuế vào những người có thu nhập thấp, điều kiện sống và làm việc khó khăn hơn”, Bộ Tài chính nêu quan điểm và không quên lưu ý chính sách của Đảng, Nhà nước ta là luôn quan tâm phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân.

Hơn nữa, Bộ Tài chính lo ngại việc xác định một người nộp thuế ở khu vực nào cũng phức tạp do sự di chuyển thường xuyên của một bộ phận lao động trong nền kinh tế dẫn đến khó khả thi trong quản lý thuế.

Lương Bằng