Lo ngại sư tử đá ngoại lai lại thành phổ biến

Ngang nhiên xuất hiện ở chùa Hương

Bước chân đến Đền Trình (chùa Hương), du khách và Phật tử thập phương sẽ không khỏi ngỡ ngàng trước đôi sư tử đồ sộ án ngữ ngay giữa sân đền. Cách đó không xa, tại chùa Bảo Đài cũng trong quần thể di tích danh thắng chùa Hương, đôi sư tử với kích thước lớn nằm choán hết khoảng sân trước Tam Bảo. Một đôi sư tử đá khác, nhỏ hơn đặt hai bên lối lên chùa. Hơn thế, du khách càng ngỡ ngàng hơn khi ngôi chùa có tới 2 cổng tam quan nằm cạnh nhau. Một tam quan cũ cổ kính bên cạnh tam quan mới được xây bằng đá xanh hoành tráng. Trao đổi với người dân địa phương, được biết cổng mới được nhà chùa xây thêm vì cổng cũ “không hợp phong thủy”.

                                            Sư tử đá với kích thước khủng ở Đền Trình và chùa Bảo Đài trong khu di tích danh thắng chùa Hương.                                                                   

Không chỉ ở khu di tích danh thắng chùa Hương mới có sự tồn tại của những linh vật ngoại lai, những công trình kiến trúc mới chen vào di tích quốc gia. Ở nhiều nơi khác như chùa Keo (xã Kim Sơn, huyện Gia Lâm), chùa Đông Thiên (phường Vĩnh Hưng, quận Hoàng Mai… và nhiều di tích khác trên địa bàn Thủ đô cũng đang tồn tại những linh vật lạ không phù hợp với không gian văn hóa truyền thống, tâm linh, tín ngưỡng của người Việt.

Sau hơn 3 năm kể từ khi Bộ VHTT&DL ban hành Công văn 2662/BVHTTDL-MTNATL với những nội dung cụ thể: Không trưng bày, sử dụng biểu tượng, vật phẩm, linh vật ngoại lai (sư tử bằng đá và một số vật phẩm khác)… Qua các phương tiện truyền thông báo chí trong những năm qua, có thể nói rằng đại bộ phận người dân Việt Nam đã có những hiểu biết, nhận thức khá đầy đủ về vấn đề này. Vậy nhưng, ngay tại Thủ đô, những linh vật ngoại lai này vẫn ngang nhiên tồn tại trong khuôn viên các di tích danh thắng, kể cả các di tích danh thắng cấp quốc gia.

Cung tiến trước khi có công văn

Giải thích cho sự tồn tại của các linh vật ngoại lai tại chùa Hương, ông Nguyễn Văn Hậu – Phó Chủ tịch UBND huyện Mỹ Đức, Trưởng Ban quản lý khu di tích danh thắng chùa Hương, cho biết: “Bên cạnh công tác quản lý, kiểm soát, không cho đưa linh vật và các vật phẩm lạ vào không gian di tích, danh thắng trong những năm qua, thực tế là nhiều linh vật ngoại lai đã được người dân cung tiến, đưa vào không gian di tích danh thắng từ lâu, trước khi có Công văn 2662 của Bộ, và người dân cũng đã quen với những linh vật lạ này nên rất khó trong công tác di dời. Cơ quan quản lý địa phương cũng không có kinh phí để cưỡng chế di dời những linh vật, vật phẩm lạ này ra khỏi không gian di tích”.

Theo ông Trương Minh Tiến - Phó Giám đốc Sở VH&TT Hà Nội, sau hơn 3 năm kể từ khi Bộ ban hành Văn bản 2662, sở đã triển khai xuống các địa phương, xã, phường, thị trấn, ban quản lý các di tích trên địa bàn TP; Tuyên truyền nâng cao được nhận thức, ý thức của cộng đồng đối với việc sử dụng các linh vật ngoại lai không phù hợp; Tăng cường các biện pháp quản lý nhà nước, phân cấp rõ ràng để quản lý, giám sát chặt chẽ, yêu cầu các di tích còn linh vật ngoại lai phải có biện pháp di dời.

Tuy nhiên, ông Tiến cũng thừa nhận, bên cạnh những nơi đã chủ động việc di dời linh vật ngoại lai ra khỏi di tích. Ở nhiều nơi, công tác di dời hiện nay vẫn còn nhiều vướng mắc như với những di tích đã tiếp nhận công đức là các linh vật ngoại lai từ trước, bản thân người công đức và người tiếp nhận công đức đều không muốn di dời. Ngay cả với những di tích đã đồng thuận thì lại không có kinh phí để di dời. Hơn nữa khi đã đồng thuận và có kinh phí di dời thì phải di dời đi đâu… Hà Nội hiện có 5.922 di tích. Trong đó, có 1 di tích xếp hạng Di sản thế giới; 11 di tích xếp hạng Quốc gia đặc biệt; 1.182 di tích xếp hạng Quốc gia, 1.202 di tích xếp hạng TP và 3.487 di tích chưa xếp hạng. Nếu không có biện pháp tháo gỡ vướng mắc, giải quyết triệt để, thì sự “xâm lăng” của những linh vật ngoại lai sẽ trở nên phổ biến khi “người dân đã quen với linh vật ngoại lai” như lời ông Nguyễn Văn Hậu chia sẻ.

Khánh Linh