Thứ bảy 12/07/2025 18:04
Hotline: 024.355.63.010
Pháp luật

'Lỗ hổng' pháp lý về hộ kinh doanh

12/10/2020 00:00
Với 109 ý kiến phát biểu tại tổ và 19 ý kiến đại biểu Quốc hội phát biểu tại hội trường, đa số các đại biểu Quốc hội đều nhất trí sửa đổi Luật Doanh nghiệp tại Kỳ họp thứ 9 để tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, giảm thủ tục hành chính c

Một trong những vấn đề có tranh luận nhiều nhất là có đưa hộ kinh doanh vào Luật Doanh nghiệp hay không. Ban đầu, khi Bộ KH&ĐT dự thảo Luật Doanh nghiệp sửa đổi thì không đề xuất sửa đổi về hộ kinh doanh, nhưng khi Chủ tịch VCCI - ông Vũ Tiến Lộc lên tiếng đề nghị xem xét đưa hộ kinh doanh vào phạm vi điều chỉnh với mục đích hỗ trợ hàng triệu hộ kinh doanh phát triển và có thể ngày càng lớn mạnh, trở thành doanh nghiệp, đóng góp lớn cho nền kinh tế, thì Bộ KH&ĐT đã tiếp thu, trình Chính phủ đồng ý bổ sung hộ kinh doanh.

Có nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội đồng tình với kiến nghị này, nhưng cho rằng không nên ép hộ kinh doanh lên doanh nghiệp, đồng thời cần ban hành nghị định quy định chế độ kế toán đối với hộ kinh doanh, cần có sự công bằng với các loại hình kinh doanh khác, bổ sung đánh giá kinh tế ban đêm ở đô thị, nhất là đóng góp của các loại hình kinh doanh dưới hình thức hộ kinh doanh.

Ho-kinh-doanh-5676-1591870150.jpg
Dự thảo Luật Doanh nghiệp sửa đổi vẫn còn một số vấn đề chưa đạt sự thống nhất cao, nhất là vấn đề hộ kinh doanh (Ảnh: Internet)

Việc bổ sung hộ kinh doanh vào Luật Doanh nghiệp thực chất là nhằm khắc phục khiếm khuyết của Luật Doanh nghiệp hiện hành khi không coi hộ kinh doanh vào đối tượng điều chỉnh của Luật nhưng lại yêu cầu hộ kinh doanh có từ 10 lao động trở lên phải đăng ký thành lập doanh nghiệp, tức là thừa nhận hộ đăng ký kinh doanh có dưới 10 lao động và đăng ký kinh doanh theo quy định của Chính phủ, do vậy Chính phủ đã hướng dẫn nội dung này tại Nghị định 78/2015/NĐ-CP.

Có đại biểu Quốc hội cho rằng quy định như hiện hành là không có căn cứ pháp lý, không phù hợp với tinh thần Hiến pháp, không phù hợp với quy định của Bộ luật Dân sự không coi hộ kinh doanh là một chủ thể giao dịch dân sự. Do vậy, việc bổ sung hộ kinh doanh là đối tượng điều chỉnh của Luật Doanh nghiệp với các nguyên tắc quản lý đối tượng này là phù hợp về căn cứ pháp lý.

Tuy nhiên, trong báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội về Luật này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị xây dựng luật riêng để điều chỉnh loại hình này, không đưa hộ kinh doanh vào Luật Doanh nghiệp vì không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này, nhưng lại vẫn giữ quy định của Luật hiện hành về giao Chính phủ quy định về hộ kinh doanh.

Quan điểm này thể hiện sự mâu thuẫn trong đề xuất và phân tích lý do không đồng ý với quan điểm của Chính phủ về phạm vi điều chỉnh của luật với tên của hộ kinh doanh, nên có ý kiến đề nghị đổi tên hộ kinh doanh thành doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ và cơ chế quản lý và hoạt động đơn giản như hộ kinh doanh, không bắt buộc chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp, hỗ trợ về thủ tục, ghi chép sổ sách, ứng dụng công nghệ thông tin.

Mặt khác, quan điểm xây dựng luật riêng về hộ kinh doanh gây ra lo ngại có lỗ hổng pháp lý về hộ kinh doanh trong hệ thống pháp luật từ nay cho đến khi Quốc hội thông qua luật riêng về hộ kinh doanh.

Tuy nhiên, dù đưa vào Luật hay giao Chính phủ quy định về hộ kinh doanh, thì không thể phủ định sự tồn tại và vai trò của hàng triệu hộ kinh doanh với đóng góp thuế không nhỏ. Tuy nhiên, nếu lỗ hổng pháp lý này không được lấp đầy trong Luật Doanh nghiệp lần này thì những bất cập trong quản lý hộ kinh doanh vẫn chưa được giải quyết triệt để.

Điển hình là vấn đề thuế khoán cho hộ kinh doanh, loại thuế này đã tồn tại từ rất lâu thực hiện theo quy định của Bộ Tài chính và các hộ kinh doanh đã quen với sự thuận tiện của loại thuế này khi chỉ cần thống nhất với cán bộ thuế xã, phường về mức thuế khoán dựa trên doanh thu tự khai báo, cán bộ thuế báo cáo Hội đồng tư vấn thuế xã, phường và thống nhất với Chi cục thuế về mức thuế khoán.

Sự thuận tiện này cũng đồng hành với sự tùy tiện có thể xảy ra ở bất cứ cán bộ thuế nào, vì hầu như không có sự kiểm tra, giám sát từ các lực lượng khác ngoài kiểm tra nội bộ của ngành thuế.

Nên thực tế có những hộ kinh doanh có quy mô hoạt động rộng và doanh thu rất lớn nhưng vẫn không muốn trở thành doanh nghiệp vì sự thuận tiện của thuế khoán mang lại nhiều lợi ích cho hộ kinh doanh, được cán bộ thuế chấp nhận mức thuế khoán nhỏ hơn doanh thu thực tế rất nhiều. Nếu pháp luật không lấp lỗ hổng này thì tình trạng thất thu thuế còn kéo dài.

Hộ kinh doanh là một chủ thể kinh doanh đang tồn tại và rất phát triển ở nước ta, nên rất cần hoàn thiện các quy định pháp luật hiện hành để khẳng định địa vị pháp lý của đối tượng này, cần xác định đúng bản chất và gọi đúng tên của chủ thể này, thực chất là cá nhân kinh doanh hoặc doanh nghiệp một chủ như thông lệ nhiều nước trên thế giới.

Tuy nhiên, cách tiếp cận về phát triển cá nhân kinh doanh lại chưa được các nhà hoạch định chính sách và lập pháp nghiên cứu thấu đáo, đón sóng cơ hội khởi nghiệp trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, tác động của chiến tranh thương mại và các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đang cần tranh thủ cơ hội.

Quang Minh

Tin bài khác
DRH Holdings bị phạt gần 800 triệu đồng: Cảnh báo đỏ về minh bạch tài chính

DRH Holdings bị phạt gần 800 triệu đồng: Cảnh báo đỏ về minh bạch tài chính

Ngày 11/7/2025, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) ban hành Quyết định số 387/QĐ-XPHC xử phạt vi phạm hành chính Công ty Cổ phần DRH Holdings (mã chứng khoán: DRH), do hàng loạt hành vi vi phạm trong lĩnh vực công bố thông tin, sử dụng vốn huy động và giao dịch với bên liên quan.
Mua bán dữ liệu cá nhân có thể bị phạt tới 10 lần khoản thu, tối đa 3 tỷ đồng

Mua bán dữ liệu cá nhân có thể bị phạt tới 10 lần khoản thu, tối đa 3 tỷ đồng

Chiều 11/7, Văn phòng Chủ tịch nước đã tổ chức họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước về các luật vừa được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9. Trong số này có Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025: Thêm đối tượng, siết giám sát

Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025: Thêm đối tượng, siết giám sát

Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp năm 2025 mở rộng diện người nộp thuế và phạm vi thu nhập chịu thuế, nhằm phản ánh đúng thực tế phát sinh thu nhập trong nền kinh tế số, kinh tế chia sẻ, và hoạt động đầu tư xuyên biên giới.
Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt 2025: Thêm đối tượng, điều chỉnh mạnh thuế suất

Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt 2025: Thêm đối tượng, điều chỉnh mạnh thuế suất

Một trong những điểm nhấn quan trọng của Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt 2025 là mở rộng đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, bổ sung mặt hàng nước giải khát có hàm lượng đường trên 5g/100ml theo tiêu chuẩn quốc gia.
Luật mới về quản lý vốn Nhà nước: Trao quyền, dẫn nguồn lực cho doanh nghiệp Nhà nước

Luật mới về quản lý vốn Nhà nước: Trao quyền, dẫn nguồn lực cho doanh nghiệp Nhà nước

Luật Quản lý và Đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp có hiệu lực từ ngày 1/8/2025 trao nhiều quyền tự chủ cho doanh nghiệp Nhà nước, từ chiến lược kinh doanh, quyết định đầu tư đến tiền lương, tiền thưởng.
Triệt phá đường dây xe máy điện giả nhãn hiệu NIJIA, bắt giam 3 đối tượng

Triệt phá đường dây xe máy điện giả nhãn hiệu NIJIA, bắt giam 3 đối tượng

Cơ quan chức năng Hà Nội vừa triệt phá đường dây sản xuất, kinh doanh xe máy điện giả mạo nhãn hiệu NIJIA, khởi tố và bắt giam 3 đối tượng, phanh phui thủ đoạn tinh vi đe dọa người tiêu dùng và thị trường.
Từ 1/1/2026, lương tối thiểu vùng sẽ tăng 7,2%

Từ 1/1/2026, lương tối thiểu vùng sẽ tăng 7,2%

Lương tối thiểu dự kiến tăng với mức 7,2%, tương ứng tăng từ 250.000 – 350.000 đồng, thực hiện từ ngày 1/1/2026, theo phương án được Hội đồng Tiền lương quốc gia thống nhất khuyến nghị với Chính phủ.
Nghiên cứu cơ chế cho người Việt tiếp tục chơi casino tại Phú Quốc

Nghiên cứu cơ chế cho người Việt tiếp tục chơi casino tại Phú Quốc

Phó Thủ tướng Lê Thành Long vừa giao Bộ Tài chính chủ trì nghiên cứu, xử lý kiến nghị liên quan đến việc cho phép người Việt Nam tiếp tục vào chơi casino tại Phú Quốc sau giai đoạn thí điểm.
Thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu sẽ giữ nguyên đến hết năm 2026?

Thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu sẽ giữ nguyên đến hết năm 2026?

Bộ Tài chính vừa chính thức đề xuất kéo dài chính sách giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu đến hết năm 2026. Nếu được thông qua, đây sẽ là năm thứ năm liên tiếp chính sách này được duy trì.
Phát hiện vụ vận chuyển lợn nhiễm dịch tả Châu Phi từ Phú Thọ về Hải Phòng

Phát hiện vụ vận chuyển lợn nhiễm dịch tả Châu Phi từ Phú Thọ về Hải Phòng

Công an xã Tam Dương Bắc (tỉnh Phú Thọ) đã kịp thời ngăn chặn xe tải chở 23 con lợn nhiễm dịch tả lợn Châu Phi đang trên đường về Hải Phòng tiêu thụ.
Làm rõ chính sách thuế giá trị gia tăng đối với tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam

Làm rõ chính sách thuế giá trị gia tăng đối với tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 69/2025/TT-BTC quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng (thuế GTGT) và hướng dẫn thực hiện Nghị định số 181/2025/NĐ-CP.
Lào Cai: Triệt phá đường dây vận chuyển hơn 235 kg bạc tinh khiết qua biên giới

Lào Cai: Triệt phá đường dây vận chuyển hơn 235 kg bạc tinh khiết qua biên giới

Lực lượng Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Lào Cai vừa triệt phá thành công đường dây vận chuyển trái phép kim loại quý hiếm xuyên biên giới, thu giữ 235 kg bạc tinh khiết và bắt giữ nhiều đối tượng người Việt Nam và Trung Quốc liên quan đến chuyên án LC725.
Công an TP. Hà Nội đột kích bắt khẩn cấp"nữ hoàng livestream", lộ doanh thu 834 tỷ đồng, trốn thuế 12,5 tỷ

Công an TP. Hà Nội đột kích bắt khẩn cấp"nữ hoàng livestream", lộ doanh thu 834 tỷ đồng, trốn thuế 12,5 tỷ

Ngày 10/7/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hà Nội tạm giữ đối tượng Nguyễn Thị Thu Hường vì trốn thuế. Vụ việc hé lộ doanh thu khủng hơn 834 tỷ đồng và số tiền trốn thuế lên đến 12,5 tỷ đồng, gây chấn động dư luận.
Nghị định 199/2025/NĐ-CP: Tháo gỡ rào cản thuế, mở đường cho ô tô thân thiện môi trường

Nghị định 199/2025/NĐ-CP: Tháo gỡ rào cản thuế, mở đường cho ô tô thân thiện môi trường

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 199/2025/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung một số điều tại Nghị định số 26/2023 về biểu thuế xuất khẩu, nhập khẩu ưu đãi, trong đó nổi bật là chính sách hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất ô tô thân thiện với môi trường thông qua việc điều chỉnh điều kiện áp dụng thuế suất nhập khẩu ưu đãi.
Sắp có khung pháp lý đầu tư và giám sát vốn nhà nước tại doanh nghiệp

Sắp có khung pháp lý đầu tư và giám sát vốn nhà nước tại doanh nghiệp

Luật Quản lý và Đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp (Luật số 68/2025/QH15) được Quốc hội thông qua ngày 14/6/2025 và sẽ có hiệu lực từ ngày 1/8 tới đây.