Thứ ba 08/07/2025 16:08
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Hậu Covid-19: Hộ kinh doanh nhỏ khó trụ vững

12/10/2020 00:00
Khủng hoảng dịch Covid-19 chính là bài học để có những điều chỉnh và cải cách mô hình hoạt động hộ kinh doanh cá thể ở Việt Nam trở nên phù hợp hơn nhằm tránh những rủi ro và phát huy tiềm năng to lớn.

Tại TP. HCM, thời kỳ hậu Covid-19 giá thuê sạp tại một số ngôi chợ “nhà giàu” như Bến Thành (Quận 1), An Đông (Quận 5), Bình Tây (Quận 6)... giảm không đáng kể so với trước khi có đại dịch và nếu có giảm thì chỉ giảm cho các sạp nằm phía trong.

Giá thuê cao vẫn không có khách

Hiện nay, mặc dù chi phí thuê mỗi một quầy hàng này vẫn xấp xỉ 35 triệu đồng/tháng nhưng các sạp ở những ngôi chợ này vẫn không thoát khỏi cảnh “ế” khách, hàng loạt sạp treo biển cho thuê, sang nhượng.Trước thực trạng này, khá nhiều hộ kinh doanh cá thể ở các ngôi chợ đã rút lui, ngưng hoạt động vì không kham nổi giá mặt bằng trong khi buôn bán ế ẩm.

Nhiều ý kiến cho rằng giá hàng hoá ở chợ hay của các hộ kinh doanh đắt hơn giá bán hàng trên mạng của các đơn vị bán hàng tại kho.Trong khi hộ kinh doanh chịu áp lực trả chi phí mặt bằng thì việc bán hàng qua mạng không tốn tiền mặt bằng, nhân viên, điện nước, khấu hao, bảo trì, bảo hiểm các loại...nên giá cả rẻ hơn.

Con số đánh giá từ Cục Thuế TP.HCM mới đưa ra rất đáng lưu tâm khi trong 4 tháng đầu năm nay có đến 18.627 hộ kinh doanh ở thành phố xin ngừng, nghỉ do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, chiếm gần 7,5% số hộ kinh doanh đang hoạt động trên địa bàn.

Số thu thuế từ các hộ kinh doanh đã giảm mạnh do ảnh hưởng từ dịch bệnh. Ngoài ra, có trên 200.000 hộ kinh doanh cá thể bị thiệt hại bởi ảnh hưởng Covid-19 đang được ngành thuế TP.HCM khảo sát để hỗ trợ kịp thời.

Không riêng gì TP. HCM, đây là khó khăn chung của nhiều hộ kinh doanh trong cả nước nên, trước thực trạng này, mới đây Tổng cục Thuế có công văn gửi cục thuế các tỉnh, thành phố khẩn trương rà soát hộ kinh doanh được hưởng hỗ trợ thuế do dịch Covid-19.

Nói đi cũng phải nói lại, chính tính “ăn xổi ” của nhiều hộ kinh doanh hay các doanh nghiệp (DN) siêu nhỏ là một trong những nguyên nhân chính khiến việc kinh doanh của khu vực này đi vào "ngõ cụt" khó tránh khỏi khi gặp rủi ro lớn như đại dịch Covid-19.

Phân tích về hiện tượng trên, chuyên gia kinh tế Nguyễn Hoàng Dũng nói rằng, khu vực kinh tế này vẫn làm theo lợi ích ngắn hạn, không có chiến lược dài hạn, không có chương trình bài bản, không có đào tạo về nhân lực mang tính chất tư duy hệ thống để phát triển bền vững.

“Việc xây dựng hạ tầng cho cơ sở sản xuất kinh doanh của họ cũng quá nhiều hạn chế. Từ tổ chức sắp xếp quy trình công việc cho đến việc thực thi những vấn đề về luật và tận dụng những cơ hội thì họ chưa làm được”, ông Dũng nói.

Cũng theo ông Dũng, ý thức và tính kỷ luật của hộ kinh doanh còn thấp, khi có khủng hoảng như dịch Covid-19 thì thụ động về mặt giải pháp, chậm chạp trong việc ứng phó và dường như không có giải pháp thay thế.

HINH-2998-1589279103.jpg
Mô hình hộ kinh doanh cần điều chỉnh để tránh rủi ro trước những đợt khủng hoảng

Bài học cải cách mô hình

Ước tính hiện nay trên toàn quốc có khoảng 5,3 triệu hộ kinh doanh cá thể, gồm 4,6 triệu cơ sở có địa điểm ổn định và 0,7 triệu cơ sở không ổn định. Tỷ trọng các cơ sở có đăng ký kinh doanh chiếm 25,9% và còn lại các cơ sở chưa có đăng ký kinh doanh, hộ kinh doanh thu hút khoảng 10 triệu lao động, trong đó khoảng 1,7 triệu hộ nộp thuế.

Điểm đáng lưu ý là dù lộ rõ nhiều mặt hạn chế nhưng hình thức hộ kinh doanh vẫn được nhiều người đặc biệt ưa thích khi bắt đầu khởi nghiệp kinh doanh do đơn giản hơn về chế độ sổ sách kế toán và thuận lợi hơn về chế độ nộp thuế.

Quan trọng nhất là hộ kinh doanh có thể áp dụng hình thức thuế khoán và do vậy có khả năng “Thỏa thuận với cơ quan thuế” và nhờ đó mức thuế thực tế phải đóng thường rất thấp. Do vậy, mặc dù chiếm tới 30,4% GDP nhưng theo ước tính của Tổng Cục thuế, khu vực này chỉ đóng góp khoảng 1,56% cho thu ngân sách Nhà nước.

Qua nghiên cứu và so sánh hình thức về DN cá thể tại EU cho thấy họ không có hình thức hộ kinh doanh như Việt Nam.Tuy nhiên, các DN cá thể, DN một chủ ở EU rất nhiều và khá giống với với hình thức hộ kinh doanh tại Việt Nam, điểm khác biệt là các DN cá thể tại các quốc gia EU đều được đăng ký chính thức.

Điều đó cho thấy, nếu lấy khủng hoảng Covid-19 làm bài học cho các hộ kinh doanh ở Việt Nam thì thiết nghĩ cần những điều chỉnh và cải cách về mô hình DN tư nhân (DN cá thể/DN một chủ) tại Việt Nam. Điều này sẽ góp phần trả mô hình này về đúng vị trí của nó để vừa tránh những rủi ro do khủng hoảng gây ra vừa phát huy hết tiềm năng to lớn.

Thế Vinh

Tin bài khác
Tập đoàn Vale - doanh nghiệp quặng sắt số 1 thế giới "nhắm" Việt Nam làm trung tâm chuỗi cung ứng châu Á

Tập đoàn Vale - doanh nghiệp quặng sắt số 1 thế giới "nhắm" Việt Nam làm trung tâm chuỗi cung ứng châu Á

Tại Hội nghị Thượng đỉnh BRICS mở rộng (Brazil), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có cuộc làm việc với lãnh đạo Tập đoàn Vale – “đại gia” toàn cầu trong lĩnh vực khai khoáng và luyện kim để thảo luận về định hướng hợp tác chiến lược giữa Vale và các doanh nghiệp Việt Nam trong thời gian tới.
Ngân hàng Nhà nước: Tín dụng toàn nền kinh tế vượt 17,2 triệu tỉ đồng trong 6 tháng đầu năm 2025

Ngân hàng Nhà nước: Tín dụng toàn nền kinh tế vượt 17,2 triệu tỉ đồng trong 6 tháng đầu năm 2025

Ngân hàng Nhà nước công bố tín dụng đạt 17,2 triệu tỉ đồng sau 6 tháng đầu 2025, tiếp tục điều hành linh hoạt để ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát.
Hà Nội mở phiên chất vấn về vấn đề an toàn thực phẩm

Hà Nội mở phiên chất vấn về vấn đề an toàn thực phẩm

Kỳ họp thứ 25 HĐND TP Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021–2026, khai mạc sáng 8/7/2025, dành thời lượng nửa ngày để thực hiện hoạt động chất vấn về an toàn thực phẩm trên địa bàn thành phố, một vấn đề đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của cử tri và dư luận.
Cho phép các địa phương cấp tỉnh bội chi có kiểm soát

Cho phép các địa phương cấp tỉnh bội chi có kiểm soát

Dự thảo Nghị định Luật Ngân sách Nhà nước 2025 cho phép địa phương cấp tỉnh bội chi có kiểm soát, để tạo điều kiện cho các dự án đầu tư phát triển quan trọng.
Thỏa thuận mới với Mỹ mở ra cơ hội tái cấu trúc cho doanh nghiệp Việt

Thỏa thuận mới với Mỹ mở ra cơ hội tái cấu trúc cho doanh nghiệp Việt

Thỏa thuận mới với Mỹ giúp Việt Nam tránh được mức thuế đối ứng 46%, nhưng cũng mở ra một kỷ nguyên thuế cao mới, buộc doanh nghiệp phải tái cấu trúc để tồn tại và thích nghi.
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu gỡ vướng để hiện thực hóa phát triển trục Sông Hồng

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu gỡ vướng để hiện thực hóa phát triển trục Sông Hồng

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành phối hợp, gỡ vướng mắc để Hà Nội sớm hiện thực hóa trục Sông Hồng, kiến tạo biểu tượng cho Thủ đô.
Xuất khẩu gỗ Việt đối mặt nhiều thách thức, doanh nghiệp chủ động mở rộng thị trường

Xuất khẩu gỗ Việt đối mặt nhiều thách thức, doanh nghiệp chủ động mở rộng thị trường

Thị trường xuất khẩu gỗ Việt Nam đang chịu nhiều tác động từ các cuộc chiến khu vực và xu hướng gia tăng chính sách bảo hộ thương mại tại các thị trường lớn.
Còn nhiều thách thực để kinh tế 2025 đạt mục tiêu tăng trưởng 8%

Còn nhiều thách thực để kinh tế 2025 đạt mục tiêu tăng trưởng 8%

Tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm 2025 đạt 7,52% – một kết quả tích cực, tạo nền tảng quan trọng để hướng tới mục tiêu tăng trưởng 8%. Cục Thống kê đánh giá, dư địa cho tăng trưởng vẫn còn lớn, song cũng thẳng thắn chỉ ra hàng loạt rủi ro và điểm nghẽn cần được tháo gỡ một cách quyết liệt, đồng bộ và kịp thời.
Thủ tướng Chính phủ: Tiến tới xoá room tín dụng theo hạn ngạch

Thủ tướng Chính phủ: Tiến tới xoá room tín dụng theo hạn ngạch

Trong Công điện mới phát đi ngày 6/7, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) khẩn trương trình Chính phủ dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng trước ngày 15/7.
Chỉ đạo mới của Thủ tướng về chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa

Chỉ đạo mới của Thủ tướng về chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 104/CĐ-TTg ngày 6/7/2025 về tăng cường hiệu quả điều hành chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa và tổ chức sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2025.
Hạ đặt thành công Rotor tổ máy số 1 Nhà máy thủy điện Hòa Bình mở rộng

Hạ đặt thành công Rotor tổ máy số 1 Nhà máy thủy điện Hòa Bình mở rộng

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và Ban Quản lý dự án Điện 1 phối hợp với các nhà thầu vừa hạ đặt thành công Rotor tổ máy số 1 dự án Thủy điện Hòa Bình mở rộng.
6 tháng đầu năm 2025: Chỉ số sản xuất ngành công nghiệp tăng tới 9,2%

6 tháng đầu năm 2025: Chỉ số sản xuất ngành công nghiệp tăng tới 9,2%

Tính chung 6 tháng đầu năm 2025, chỉ số sản xuất ngành công nghiệp ước tăng 9,2% so với cùng kỳ năm trước, là mức tăng cao nhất kể từ năm 2020 đến nay.
Sản phẩm OCOP – từ địa phương hướng tới thương hiệu Việt Nam toàn cầu

Sản phẩm OCOP – từ địa phương hướng tới thương hiệu Việt Nam toàn cầu

Chương trình OCOP (mỗi xã một sản phẩm) đang bước vào giai đoạn phát triển mới với kỳ vọng vượt ra khỏi phạm vi địa phương để định hình như một thương hiệu quốc gia, hội nhập vững chắc vào thị trường quốc tế.
Thành phố Đà Nẵng mới với nhiều tiềm năng, dư địa để phát triển

Thành phố Đà Nẵng mới với nhiều tiềm năng, dư địa để phát triển

Thành phố Đà Nẵng mới sở hữu 2 sân bay quốc tế, 2 cảng biển loại và hệ thống giao thông khá đồng bộ, kết nối liên hoàn theo trục Bắc - Nam và Đông - Tây. Tất cả sẽ tạo nền tảng vững chắc để Đà Nẵng phát triển trong giai đoạn tới.
Hà Nội đưa kinh tế tư nhân trở thành động lực then chốt vào năm 2030

Hà Nội đưa kinh tế tư nhân trở thành động lực then chốt vào năm 2030

Thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế, Hà Nội đang triển khai lộ trình cụ thể với nhiều mục tiêu tham vọng nhằm phát huy tối đa vai trò của khu vực tư nhân trong phát triển kinh tế - xã hội.