Thứ bảy 12/07/2025 13:27
Hotline: 024.355.63.010
Kinh doanh

Dịch bệnh kéo dài “phép thử” lên nông sản xuất khẩu

12/10/2020 00:00
Dịch bệnh Covid-19 đang tác động nặng nề tới các mặt hàng nông sản - một trong những ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Dự báo tình hình ít nhất kéo dài đến hết năm 2020, là một phép thử cho các doanh nghiệp trong việc nâng cao giá trị của nô

Chiếm tới 22-24% tỷ trọng nhập khẩu các mặt hàng nông sản, lâu nay Trung Quốc là một trong những thị trường chính của nông sản Việt Nam. Dịch bệnh Covid-19 làm đứt mạch giao thương và nguồn cầu chậm lại khiến việc xuất khẩu sang thị trường này giảm đáng kể từ thời điểm bùng phát dịch cho tới nay.

Số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan cho biết, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất các mặt hàng nông sản của Việt Nam trong hai tháng đầu năm 2020. Tuy nhiên, giá trị xuất khẩu sang thị trường này đã giảm hơn 20% so với cùng kỳ năm ngoái.

Dịch bệnh kéo dài “phép thử” lên nông sản xuất khẩu - ảnh 1

Trong hai tháng đầu năm, 3 mặt hàng nông sản có giá trị xuất khẩu cao nhất đều ghi nhận giảm xấp xỉ 20%

Báo cáo chỉ ra, 4 mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực đều sụt giảm cả về sản lượng lẫn giá trị trong hai tháng đầu năm. Cụ thể, xuất khẩu rau quả giảm 17,4%, hạt điều giảm 6% về số lượng nhưng giảm tới gần 20% tổng giá trị. Những mặt hàng như cà phê, cao su, sắn hay tiêu cũng đều giảm từ 10-20%.

"Ước tính các mặt hàng trái cây xuất khẩu năm 2020 có thể giảm khoảng 20% tổng sản lượng, thanh long và dưa hấu là hai mặt hàng chịu thiệt hại nặng vì trước giờ chủ yếu xuất sang Trung Quốc hoặc vài quốc gia châu Á khác," ông Đặng Phúc Nguyên - tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết.

Theo ông Nguyễn Đình Tùng - giám đốc Vina T&T, hiện các doanh nghiệp xuất khẩu trái cây chỉ tập trung vào một thị trường chính, dẫn tới việc xây dựng vùng trồng để phục vụ riêng cho thị trường đó nên rất dễ bị động. Chưa kể, thanh long hay dưa hấu đa số được xuất khẩu tiểu ngạch qua các cửa khẩu giáp biên giới Trung Quốc, vì vậy trong điều kiện thị trường hiện nay việc tồn đọng là không tránh khỏi.

Là một doanh nghiệp xuất khẩu đa dạng các mặt hàng nông sản, đại diện PAN Group cho biết, ảnh hưởng cụ thể với doanh nghiệp này là ngô tẻ. Tuy chưa có thống kê cụ thể nhưng mức sụt giảm sản lượng xuất khẩu dẫn tới giảm nhu cầu gieo trồng và sử dụng lúa trong nông dân.

Ông Phạm Văn Công - chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) khẳng định sẽ phải điều chỉnh lại mục tiêu xuất khẩu 4 tỉ USD của ngành điều trong năm nay vì "Các đơn hàng từ Mỹ và châu Âu - hai thị trường chủ lực của ngành điều Việt Nam đang bị gián đoạn. Đồng thời, việc nhập khẩu hạt điều thô từ châu Phi - vốn chiếm tới 80% tổng nhập khẩu cũng gặp khó khăn khi dịch bệnh lan ra khắp thế giới."

Đại diện Vinacas ước tính khả quan nhất thì cũng chỉ cán mốc 3,5 tỉ USD - ngang bằng năm vừa rồi. Vinacas cũng dự báo nếu dịch bệnh không được dập tắt sớm, giá điều nhân có chiều hướng giảm thêm, xuất khẩu nhân điều của Việt Nam chắc chắn sẽ giảm mạnh.

Ông Nguyễn Trung Anh, phó tổng giám đốc PAN Farm cho rằng giai đoạn khó khăn này đang là "một phép thử về khả năng ứng phó với thị trường của ngành nông nghiệp". Theo ông Anh, tình hình hiện nay doanh nghiệp nên cân nhắc để nâng cao năng lực quản trị nguồn vốn, tránh dựa quá nhiều vào nợ vay và đặc biệt năng lực quản trị các rủi ro về gián đoạn kinh doanh và tình huống khẩn cấp.

Giải pháp theo ông Trung Anh là các doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam xem xét lại chiến lược đa dạng hóa thị trường - sản phẩm, tránh việc phụ thuộc vào một thị trường chủ lực đồng thời tập trung nâng cao hàm lượng chế biến sâu trên mỗi sản phẩm.

Dịch bệnh kéo dài “phép thử” lên nông sản xuất khẩu - ảnh 2

Covid-19 có thể xem là một phép thử đối với các doanh nghiệp trong quá trình nâng cao giá trị nông sản xuất khẩu.

Thực tế, việc sụt giảm giá trị xuất khẩu của nhiều mặt hàng nông sản chủ lực tại Việt Nam đã diễn ra trong suốt năm 2019 và dịch bệnh chỉ tạo thêm sức ép lớn cho lĩnh vực này. Năm 2019, giá trị xuất khẩu các mặt hàng nông sản chính đạt 18,5 tỉ USD, giảm 5,3% so với năm 2018, theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Ở 6 nhóm hàng chủ lực (bao gồm rau quả, cà phê, gạo, hạt tiêu, điều và cao su) thì có đến 5 nhóm ghi nhận giảm. Xuất khẩu gạo đạt 6,34 triệu tấn và 2,79 tỉ USD, tăng 3,9% về khối lượng nhưng giảm 9,7% về giá trị so với năm 2018. Tương tự, hồ tiêu tăng hơn 20% về lượng nhưng giảm gần 6% giá trị; hạt điều tăng 14% về lượng nhưng giảm gần 10% giá trị...

Nhóm hàng rau quả xuất khẩu đạt 3,74 tỉ USD, giảm gần 2% so với năm 2018. Thị trường xuất khẩu lớn nhất của rau quả vẫn là Trung Quốc khi chiếm tới 65,7% giá trị, tuy nhiên sản lượng xuất khẩu đã giảm gần 14% trong năm qua. Tổng giá trị xuất khẩu của nhiều mặt hàng chủ lực đều ghi nhận giảm mạnh như thanh long giảm 5,2%, sầu riêng giảm tới 20,4%, dừa giảm 31,3% ... so với năm 2018.

"Giá trị xuất khẩu rau quả giảm trong suốt năm vừa rồi chủ yếu là do Trung Quốc siết lại các tiêu chuẩn đối với nông sản xuất khẩu từ Việt Nam", theo ông Đặng Phúc Nguyên.

Thống kê từ Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, hiện chỉ có khoảng 150 cơ sở chế biến quy mô công nghiệp với trình độ công nghệ chế biến đạt mức trung bình của thế giới. Công suất chế biến quy mô công nghiệp khoảng 1 triệu tấn sản phẩm/năm nhưng chỉ chạy khoảng 56% công suất do thiếu vùng nguyên liệu tập trung đạt được yêu cầu chất lượng, giá thành cao, thị trường tiêu thụ còn hạn chế…

"Trong khi chờ đợi chính phủ hai nước thống nhất các quy định đối với nông sản nhập khẩu, bài toán về năng lực chế biến sâu và liên kết chuỗi giá trị giữa người dân - hợp tác xã - doanh nghiệp cũng được giải quyết," ông Nguyên nói với Forbes Việt Nam.

Nâng tỷ trọng các sản phẩm chế biến sâu cũng là bài toán đặt ra với ngành điều Việt Nam khi nhập khẩu tới 80% nguyên liệu thô từ châu Phi và rất khó để tăng thêm nguồn cung nội địa. "Nâng cao giá trị gia tăng trong các sản phẩm chế biến sâu hay giảm lượng - tăng chất là mục tiêu quan trọng của ngành điều trong năm nay," theo đại diện Vinacas.

Mới đây, trong cuộc họp ngày 12.3, bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn dự báo mức tăng trưởng ngành nông nghiệp Việt trong thời gian tới. Cụ thể, đối với lúa, năng suất bình quân ước đạt 59,3 tạ/ha và sản lượng ước đạt 43,4 triệu tấn, giảm khoảng 70.000 tấn so với năm 2019.

Về rau màu, sản lượng dự kiến đạt 18,2 triệu tấn trên 980.000 ha. Với lượng tiêu thụ trong nước khoảng 14 triệu tấn thì mặt hàng này vẫn dư khoảng 4,2 triệu tấn để xuất khẩu. Ngoài ra, sản lượng trái cây còn có thể tăng 0,8 triệu tấn so với năm 2019.

"Các đơn vị hoạch định sản xuất kinh doanh cần chuẩn bị sẵn cả phương án, kịch bản về nhu cầu nông thủy sản của nhiều thị trường/địa phương thay đổi khi dịch bệnh tăng cao và cả sau khi hết dịch", bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khuyến cáo.

Linh Chi

Tin bài khác
“Xanh hóa”: Con đường sống còn giúp doanh nghiệp tạo sức bật trong chuỗi biến động

“Xanh hóa”: Con đường sống còn giúp doanh nghiệp tạo sức bật trong chuỗi biến động

Chia sẻ tại “Diễn đàn Logistics xanh - Sức bật trong biến động và kết nối cùng FIATA World Congress 2025”, chiều ngày 11/7, tại Hà Nội, nhiều ý kiến bày tỏ: “Xanh hóa” trở thành con đường sống còn giúp doanh nghiệp tăng khả năng cạnh tranh và tạo sức bật trong chuỗi biến động. Phát triển logistics xanh sẽ là lợi thế cạnh tranh để doanh nghiệp Việt đi nhanh hơn, vượt lên trong chiến lược phát triển bền vững toàn cầu.
Logistics xanh: Sức bật trong biến động và kết nối cùng FIATA World Congress 2025

Logistics xanh: Sức bật trong biến động và kết nối cùng FIATA World Congress 2025

Chiều ngày 11/7, tại Hà Nội, Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp phối hợp Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) tổ chức “Diễn đàn Logistics xanh - Sức bật trong biến động và kết nối cùng FIATA World Congress 2025”.
Những trường hợp nào bị từ chối đăng ký hộ kinh doanh?

Những trường hợp nào bị từ chối đăng ký hộ kinh doanh?

Theo Nghị định 168/2025/NĐ-CP, hộ kinh doanh có thể bị từ chối cấp phép nếu vi phạm hoặc không hoạt động tại địa chỉ đăng ký.
Hàng giả bủa vây, hàng thật “chịu trận”: Doanh nghiệp kêu gọi luật sòng phẳng và hành động từ tâm

Hàng giả bủa vây, hàng thật “chịu trận”: Doanh nghiệp kêu gọi luật sòng phẳng và hành động từ tâm

Hàng giả, hàng nhái và thông tin bịa đặt không chỉ làm tổn hại doanh thu mà còn đẩy nhiều doanh nghiệp làm ăn chân chính vào thế gồng gánh hậu quả thay cho những hành vi ngoài tầm kiểm soát.
Ngành Thuế giảm gần 97.000 tỷ đồng thuế: Tín hiệu chính sách tiếp sức doanh nghiệp vượt khó

Ngành Thuế giảm gần 97.000 tỷ đồng thuế: Tín hiệu chính sách tiếp sức doanh nghiệp vượt khó

Trong 6 tháng đầu năm 2025, ngành Thuế đã triển khai hàng loạt chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế với tổng số tiền lên tới gần 97.000 tỷ đồng. Đây không chỉ là những con số hỗ trợ tài khóa, mà còn là cam kết mạnh mẽ của Nhà nước trong đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp phục hồi và phát triển bền vững.
Samsung mất một nửa lợi nhuận quý II/2025 vì khủng hoảng chip AI

Samsung mất một nửa lợi nhuận quý II/2025 vì khủng hoảng chip AI

Samsung lần đầu ghi nhận lợi nhuận sụt giảm kể từ năm 2023, do bị đối thủ SK Hynix vượt mặt trong mảng chip AI và ảnh hưởng từ các lệnh cấm xuất khẩu công nghệ sang Trung Quốc của Mỹ.
Dòng tiền đổi hướng, fintech Đông Nam Á bước vào “giai đoạn chọn lọc”

Dòng tiền đổi hướng, fintech Đông Nam Á bước vào “giai đoạn chọn lọc”

Theo báo cáo mới nhất từ Tracxn, trong 6 tháng đầu năm 2025, các startup fintech Đông Nam Á huy động được tổng cộng 776 triệu USD, tăng 31% so với nửa cuối năm 2024 nhưng vẫn giảm 22% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tăng tốc chuyển đổi số: “Lá chắn” mới chống hàng giả, gian lận thương mại

Tăng tốc chuyển đổi số: “Lá chắn” mới chống hàng giả, gian lận thương mại

Ứng dụng AI, dữ liệu lớn và tăng cường liên ngành là giải pháp then chốt giúp ngăn chặn hàng giả, gian lận thương mại trong môi trường số đang bùng nổ.
Cảnh báo thủ đoạn lừa đảo mùa du lịch: Mạo danh doanh nghiệp lữ hành, chiếm đoạt tiền triệu mỗi ngày

Cảnh báo thủ đoạn lừa đảo mùa du lịch: Mạo danh doanh nghiệp lữ hành, chiếm đoạt tiền triệu mỗi ngày

Mùa du lịch Hè 2025 đang bước vào cao điểm cũng là lúc các chiêu trò lừa đảo “tăng nhiệt”. Nhiều du khách mất tiền oan vì tin vào các tài khoản mạo danh doanh nghiệp lữ hành, khách sạn, khu nghỉ dưỡng… được “gắn mác” chính thống. Bộ Công an đã phát đi cảnh báo khẩn cấp nhằm ngăn chặn tình trạng đáng lo ngại này.
Nhà đầu tư cá nhân Mỹ thắng lớn nhờ chiến lược “bắt đáy”

Nhà đầu tư cá nhân Mỹ thắng lớn nhờ chiến lược “bắt đáy”

Chiến lược “mua khi giá giảm” đã giúp nhà đầu tư cá nhân tại Mỹ thu lãi cao nhất kể từ đầu đại dịch, đóng vai trò trung tâm trong đà tăng kỷ lục của Phố Wall năm 2025.
Thị trường chứng khoán vào “khoảnh khắc thú vị nhất”: SHS gọi tên 5 nhóm ngành triển vọng

Thị trường chứng khoán vào “khoảnh khắc thú vị nhất”: SHS gọi tên 5 nhóm ngành triển vọng

Trong báo cáo chiến lược nửa cuối năm 2025 vừa công bố, Công ty Chứng khoán SHS nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào một “khoảnh khắc thú vị” – giai đoạn mà tâm lý nhà đầu tư dao động giữa kỳ vọng tăng trưởng và sự thận trọng với các rủi ro vĩ mô.
Hà Nội tiên phong lập Quỹ đầu tư mạo hiểm - vốn mồi cho công nghệ cao

Hà Nội tiên phong lập Quỹ đầu tư mạo hiểm - vốn mồi cho công nghệ cao

Trong bối cảnh khoa học - công nghệ và hệ sinh thái khởi nghiệp đang trở thành động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, Hà Nội đang xúc tiến thành lập Quỹ Đầu tư mạo hiểm với nguồn vốn ban đầu từ ngân sách thành phố.
Lãi suất chạm đáy đâu là kênh đầu tư khôn ngoan nhất hiện nay?

Lãi suất chạm đáy đâu là kênh đầu tư khôn ngoan nhất hiện nay?

Lãi suất tiết kiệm duy trì ở mức thấp khiến dòng tiền dịch chuyển sang các kênh đầu tư khác. Bất động sản, chứng khoán và vàng được xem là lựa chọn tốt nhất?
DIC Corp chuyển nhượng Lam Hạ Center Point, thu về nghìn tỷ

DIC Corp chuyển nhượng Lam Hạ Center Point, thu về nghìn tỷ

DIC Corp được chấp thuận chuyển nhượng dự án Lam Hạ Center Point, dự kiến thu hơn 1.100 tỷ đồng. Đây là bước đi chiến lược giúp tập đoàn tái cơ cấu tài chính.
Gần 37 triệu lượt xe động lực khiến VEC tăng tốc mở rộng cao tốc?

Gần 37 triệu lượt xe động lực khiến VEC tăng tốc mở rộng cao tốc?

Trong 6 tháng đầu 2025, các tuyến cao tốc VEC phục vụ gần 37 triệu lượt xe, tăng 9,43%. Mở rộng quy mô, khởi công dự án mới, hướng đến hệ thống giao thông hiện đại.