Thứ ba 01/07/2025 07:50
Hotline: 024.355.63.010
Kinh doanh

Đi tìm "công thức" của kinh tế ban đêm

12/10/2020 00:00
Kinh tế ban đêm tại Việt Nam vốn đã tồn tại. Ở bất kỳ một đô thị nào cũng sẽ tìm thấy một khu “ăn đêm” nhưng thực chất là “nhậu đêm”. Nhưng có một thứ “kinh tế ban đêm” khác đang tồn tại trên thế giới...

Đó là khi vốn xã hội được huy động tổng lực để làm nên một đời sống ban đêm có cả âm nhạc, festival, có cả giao thông công cộng lẫn an ninh, có cả người thích nhậu và người yêu nhạc jazz cùng thức đến sáng, đa dạng như ban ngày.

Đi tìm
Sydney có cả một chiến lược bài bản cho nền kinh tế ban đêm.

Công thức Sydney

“Hỏi thăm Angela” là một phần của chính sách kinh tế ban đêm tại Sydney. Đây là mật mã được thiết kế riêng cho tình huống: Một người dù là nam hay nữ gặp tình huống khẩn cấp trong một tụ điểm giải trí, nhưng lại không thể nhờ người lạ xung quanh giúp đỡ. Họ chỉ cần gặp nhân viên, và hỏi thăm Angela - một cách chơi chữ của Angel (thiên thần).

Cảnh sát Sydney đã tuyên truyền chương trình “Hỏi thăm Angela” theo tư vấn từ “Tổ tư vấn kinh tế ban đêm” của thành phố này. Đó chỉ là một phần trong một hệ thống chính sách dày đặc của Sydney để tạo nên một đời sống kinh tế trị giá hàng tỷ USD khi mặt trời đã lặn.

Chuyện này thì liên quan gì đến kinh tế? Họ hiểu rằng “kinh tế ban đêm” không chỉ là cho phép nhà hàng hay quán bar mở thông đêm. Để có một nền kinh tế thực sự, cần thêm rất nhiều giá trị thặng dư, cũng như sự quan tâm dành cho mọi khía cạnh của hoạt động về đêm. Để biết thế nào là “kinh tế ban đêm” theo cách hiểu của Sydney, hãy nhìn vào Tổ tư vấn kinh tế ban đêm của họ. Nhóm này được thành lập năm 2018, gồm đại diện của nhiều lĩnh vực.

Họ có CEO của một công ty sở hữu 30 quán bar khắp đất nước; một chuyên gia về chính sách quản lý bia rượu; chủ một quán bar nhỏ (để đảm bảo tiếng nói của doanh nghiệp nhỏ).

Nhưng ngoài ngành lưu trú và ẩm thực, hội đồng có tới 4 đại diện của các hãng thu âm, 2 chuyên gia về tổ chức festival và giám đốc sân khấu, âm nhạc. Đời sống ban đêm ở đây còn phải được bổ sung các giá trị văn hóa, trình diễn, nghệ thuật. Họ có đại diện của phòng thương mại địa phương - vì kinh tế ban đêm bao gồm cả mua sắm.

Sydney cũng mời Philipp Wards, một tiến sĩ về tội phạm học và Michael Wynn-Jones, chuyên gia đầu ngành về an toàn xây dựng, phòng chống cháy nổ.

Đi tìm
Nền kinh tế không bóng mặt trời đem lại hàng tỷ USD cho Sydney.

Công thức Sydney, tạm coi bao gồm: nhà hàng/ quán bar + festival/ âm nhạc/ nghệ thuật trình diễn + thương mại + chính sách an ninh.

“Nightlife” - đời sống ban đêm được định nghĩa rất rộng. Nếu ai đó đã từng đến một thành phố đầu tư cho “nightlife”, họ sẽ thấy những chuỗi bán lẻ mở cửa 24/24 ở khắp các góc phố, không phải cửa hàng tiện lợi nhỏ. Bạn có thể nhìn thấy một phụ nữ đẩy xe hàng chất đầy rau củ quả ở quầy thanh toán của Carrefour vào lúc nửa đêm tại Dubai.

Đó cũng là nơi dễ dàng tìm thấy một nhà hàng phục vụ bạn đồ ăn tươm tất và rượu ngon lúc gần sáng, hay là một club có cả nhạc sống. Tất nhiên, ở Hong Kong, nơi các chuyên gia tài chính tan sở vào lúc 23h, họ sẽ đi đến phòng gym.

Để xây dựng nền kinh tế không bóng mặt trời này, các TP lớn trên thế giới đã phải đổ ra một số lượng vốn xã hội khổng lồ: vốn đầu tư hạ tầng; vốn tri thức; vốn kinh nghiệm. Ngoài hệ thống thương mại dịch vụ ban đêm, họ phải có hạ tầng giao thông, công tác an ninh, dịch vụ công… các bộ chính sách riêng cho ban đêm.

Nan đề của Việt Nam

Tại Việt Nam, “kinh tế ban đêm” tồn tại ở dạng những quán ăn đêm sẵn sàng xào đồ nhậu thơm lừng cho bạn uống bia đến 1-2 giờ sáng, nhưng chỉ dừng lại ở đó. Ngay cả các mô hình “thí điểm” đang được thực hiện cũng dừng lại ở việc cho “bar, nhà hàng” mở đến 2 giờ sáng.

Đi tìm
Kinh tế ban đêm không phải là nhậu đêm đến 1-2 giờ sáng.

Nhận thức về kinh tế ban đêm là “nhà hàng và quán bar” có thể dẫn tới những kịch bản mà nhiều nước trong khu vực đã gặp phải. Tại Cambodia, bên dòng Mekong chảy qua thủ đô Phnom Penh, bạn bắt gặp những quán bar nghèo nàn với một bàn bi-a và vài cô gái ăn mặc hở hang được mở thông đêm. Họ thắp đèn màu đỏ - theo đúng nghĩa đen và cả nghĩa bóng của hình ảnh này. Nói đó là kinh tế ban đêm cũng chẳng sai. Bởi đó là một loại giao dịch, diễn ra vào ban đêm.

Ban đêm đem đến những vấn đề rất phức tạp mà người ta cần sự chuẩn bị theo kiểu Sydney chứ không phải một quyết định hành chính “cho nhà hàng quán bar mở cửa đến x giờ”. Công thức Sydney sẽ là một tổ hợp xa xỉ với Việt Nam, ngay cả ban ngày.

Nền dịch vụ của chúng ta thiếu yếu festival/âm nhạc/nghệ thuật trình diễn thường xuyên. An ninh trật tự cũng là một vấn đề khi các cơ sở kinh doanh thường xuyên lẫn vào trong khu dân cư theo một đặc trưng quy hoạch kiểu Việt Nam.

Thương mại là một thử thách khác: Các chuỗi cửa hàng mở 24/24 tại Việt Nam hiện nay đa phần do doanh nghiệp FDI đầu tư. Đó là một cuộc chơi tốn tiền, vì chưa có khách, chưa hình thành đời sống ban đêm, mà vẫn phải duy trì hệ thống.

Chỉ có một số nhà đầu tư đang thực sự đổ tiền cho các festival và nghệ thuật trình diễn như một loại giá trị thặng dư trong ngành dịch vụ. Các khu giải trí lớn, đủ biệt lập với khu dân cư cũng chưa nhiều. Một vài TP du lịch lớn như Đà Nẵng, Nha Trang hay Hạ Long đang hình thành các khu như vậy.

Đi tìm
Thủ phủ du lịch Đà Nẵng buồn tẻ về đêm.

Nhưng như ở Đà Nẵng, những tổ hợp giải trí quy mô và biệt lập đủ sức hút du khách như thế mới chỉ hoạt động ban ngày. Du khách đến Đà Nẵng chưa thể trải nghiệm những công viên trên biển, công viên dưới đại dương, hay những khu giải trí lớn mở cửa tới 6h sáng.

Nhìn vào công thức Sydney, để có kinh tế ban đêm thực sự, các TP lớn ở Việt Nam còn nhiều việc phải làm. Song chắc hẳn, thứ quyết định cho công cuộc khai phá này không gì khác chính là tư duy. Bởi, bài toán khó của Việt Nam là cách nghĩ in hằn suốt nhiều thập kỷ: “Kinh tế ban đêm” vốn đã có, kiểu ăn nhậu - chem chép xào rau muống uống với bia đến 1-2h sáng.

Hương Thảo

Bài liên quan
Tin bài khác
Doanh nghiệp nhỏ và vừa: Cần thích ứng nhanh với thị trường phát thải

Doanh nghiệp nhỏ và vừa: Cần thích ứng nhanh với thị trường phát thải

Trong bối cảnh xu hướng giảm phát thải trở thành tiêu chuẩn bắt buộc tại nhiều thị trường xuất khẩu lớn, doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước buộc phải thay đổi nhanh mô hình sản xuất và quản trị carbon. Việc chậm thích ứng không chỉ khiến mất đơn hàng, mà còn đẩy doanh nghiệp ra khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu.
Doanh nghiệp ngành nhôm: "Nâng cấp" bản thân để tránh rủi ro xuất khẩu

Doanh nghiệp ngành nhôm: "Nâng cấp" bản thân để tránh rủi ro xuất khẩu

Trước xu hướng hội nhập đa phương và xu thế bảo hộ nền sản xuất của các quốc gia hiện nay, thời gian qua, ngành nhôm liên tiếp đối mặt với các cuộc điều tra phòng vệ thương mại của nước ngoài, nhất là thị trường Mỹ
Doanh nghiệp ngành nhôm Việt Nam: Cùng nhận diện cơ hội và thách thức

Doanh nghiệp ngành nhôm Việt Nam: Cùng nhận diện cơ hội và thách thức

Nhằm tạo diễn đàn để cùng thảo luận tìm ra hướng đi mới cho ngành nhôm; đồng thời tạo kết nối cho các doanh nghiệp, sáng ngày 28/6, Hiệp hội Nhôm Việt Nam tổ chức Diễn đàn doanh nghiệp ngành nhôm Việt Nam 2025 với chủ đề “Nhận diện cơ hội và thách thức của ngành nhôm”.
Thuế - Trách nhiệm không thể bỏ qua trong kinh doanh số

Thuế - Trách nhiệm không thể bỏ qua trong kinh doanh số

Thương mại điện tử bùng nổ mở ra cơ hội kinh doanh chưa từng có, nhưng cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết về tuân thủ nghĩa vụ thuế. Trong kỷ nguyên số, mọi hành vi né tránh nghĩa vụ tài chính với Nhà nước không chỉ gây thất thu ngân sách mà còn tạo ra sự bất bình đẳng trên thị trường.
Doanh nghiệp sử dụng năng lượng như thế nào giúp tiết kiệm và hiệu quả?

Doanh nghiệp sử dụng năng lượng như thế nào giúp tiết kiệm và hiệu quả?

Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển dịch mạnh mẽ sang mô hình phát triển xanh và bền vững, Việt Nam không đứng ngoài xu hướng đó. Góp phần vào thành quả đó có sự đóng góp quan trọng của các doanh nghiệp.
Ông Đinh Xuân Dương: "Doanh nghiệp Việt Nam không thua vì sản phẩm tệ, mà họ thua vì thị trường mất niềm tin"

Ông Đinh Xuân Dương: "Doanh nghiệp Việt Nam không thua vì sản phẩm tệ, mà họ thua vì thị trường mất niềm tin"

Khởi nghiệp tại Việt Nam đang chứng kiến một nghịch lý gai góc: Số lượng doanh nghiệp gia nhập và rút lui gần như tương đương. Dưới bề nổi của “làn sóng khởi nghiệp” là một mặt trận sinh tồn khốc liệt, nơi chỉ những ai đủ bản lĩnh kiểm soát chi phí và thích nghi mới trụ lại.
Vietnam Airlines "cất cánh" với lãi khủng 5.000 tỷ đồng

Vietnam Airlines "cất cánh" với lãi khủng 5.000 tỷ đồng

Hãng hàng không Vietnam Airlines bứt phá ngoạn mục nửa đầu 2025, ước lãi kỷ lục. Kế hoạch bay quốc tế mở rộng, đội tàu bay mới hứa hẹn tương lai sáng lạn.
CEO Jettainer: AI và vai trò không thể thay thế của con người trong quản lý ULD

CEO Jettainer: AI và vai trò không thể thay thế của con người trong quản lý ULD

Theo Tiến sĩ Jan-Wilhelm Breithaupt – Giám đốc điều hành Jettainer, giá trị cốt lõi của số hóa và trí tuệ nhân tạo (AI) không nằm ở việc loại bỏ con người khỏi quy trình, mà là cung cấp cho họ những công cụ sắc bén hơn và cái nhìn toàn diện hơn.
Gemadept sẽ mua vào cổ phiếu nếu thị giá dưới 1,5 lần giá sổ sách

Gemadept sẽ mua vào cổ phiếu nếu thị giá dưới 1,5 lần giá sổ sách

Lãnh đạo Gemadept cho biết có kế hoạch mua lại cổ phiếu công ty khi giá giảm xuống mức 1,5 lần giá trị sổ sách, đây là đảm bảo quyền lợi cho cổ đông.
Định vị gạo Việt trên bàn ăn thế giới: Doanh nghiệp là lực đẩy của thương hiệu quốc gia

Định vị gạo Việt trên bàn ăn thế giới: Doanh nghiệp là lực đẩy của thương hiệu quốc gia

Giữa những biến động khó lường của thị trường toàn cầu, ngành gạo Việt Nam vẫn giữ được nhịp tăng trưởng xuất khẩu ổn định, thậm chí đang vươn lên định vị mình ở phân khúc cao cấp. Phía sau kết quả ấy là nỗ lực bền bỉ của các doanh nghiệp, những người tiên phong trong việc thay đổi tư duy, nâng cấp chất lượng, xây dựng thương hiệu và đón đầu xu hướng “gạo xanh”.
Khởi nghiệp xanh lựa chọn của nhiều người trẻ

Khởi nghiệp xanh lựa chọn của nhiều người trẻ

Theo bà Vũ Kim Hạnh – Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, khởi nghiệp xanh không chỉ là con đường khởi nghiệp, mà còn là cách để người trẻ phục hồi, tái tạo các giá trị văn hóa, nông nghiệp và môi trường bản địa.
Nhiều doanh nghiệp chấp nhận “hy sinh ngắn hạn” để khai mở lợi thế dài hạn với AI

Nhiều doanh nghiệp chấp nhận “hy sinh ngắn hạn” để khai mở lợi thế dài hạn với AI

Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam đang lựa chọn chiến lược đầu tư vào trí tuệ nhân tạo (AI) bất chấp những rủi ro ngắn hạn về doanh thu, nhằm chuẩn bị nền tảng công nghệ vững chắc cho cuộc cạnh tranh dài hạn.
Doanh nghiệp New Zealand tăng cường hợp tác với các nhà bán lẻ Việt

Doanh nghiệp New Zealand tăng cường hợp tác với các nhà bán lẻ Việt

Hàng loạt nông sản của New Zealand sẽ được bán tới người tiêu dùng Việt Nam thông qua hệ thống chuỗi siêu thị Kingfoodmart, như: Táo, kiwi, bơ sữa, rượu vang…
Hộ kinh doanh giữa vòng xoáy hàng giả và thuế: Cần chính sách “may đo”

Hộ kinh doanh giữa vòng xoáy hàng giả và thuế: Cần chính sách “may đo”

Trước làn sóng chuyển đổi số và yêu cầu pháp lý ngày càng siết chặt, hàng triệu hộ kinh doanh, vốn là trụ cột âm thầm nhưng bền bỉ của nền kinh tế đang đối mặt với những thách thức chưa từng có. Từ bài toán hóa đơn điện tử đến áp lực cạnh tranh không lành mạnh với hàng giả, hàng nhái... Cộng đồng này đang rất cần những chính sách “may đo” thay vì khuôn mẫu áp đặt.
Siết chặt kiểm soát nhập khẩu thép cán nóng để ngăn chặn hành vi lẩn tránh thuế

Siết chặt kiểm soát nhập khẩu thép cán nóng để ngăn chặn hành vi lẩn tránh thuế

Trước dấu hiệu gia tăng nhập khẩu các sản phẩm thép cán nóng có chiều rộng lớn hơn 1.880 mm nhằm né tránh thuế chống bán phá giá, Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) cho biết sẽ tiếp tục theo dõi sát sao và triển khai đầy đủ các biện pháp cần thiết để bảo vệ lợi ích hợp pháp của ngành sản xuất trong nước, trong khuôn khổ pháp luật về phòng vệ thương mại và các cam kết quốc tế.