“Chặn” rác nhập khẩu bằng biện pháp hình sự

Ngày 26/6, Tổng cục Hải quan đã có công văn chỉ đạo các cục hải quan tỉnh, thành phố tăng cường quản lý đối với phế liệu nhập khẩu. Trong đó, chi cục hải quan nơi đăng ký tờ khai hải quan phải lấy mẫu gửi Cục Kiểm định hải quan để thực hiện việc phân tích, đánh giá sự phù hợp quy chuẩn kỹ thuật môi trường đối với lô hàng phế liệu nhập khẩu…

Ngày 1/1/2018, Trung Quốc cấm nhập khẩu nhiều loại phế liệu, trong đó có phế liệu nhựa và giấy. Do vậy, lượng phế liệu này đi về một số nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Ảnh: Một container rác thải bị cơ quan chức năng bắt giữ tại Cảng Hải Phòng.

3.231 container phế liệu tại các cảng

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan tính đến nay tại các cảng trên địa bàn TP HCM đang tồn 3.231 container phế liệu nhựa và giấy, tập trung nhiều nhất ở cảng Cát Lái. Trong đó có 2.183 container tồn quá 90 ngày.

Đồng thời, ông Nguyễn Văn Cẩn, Tổng cục trưởng Tổng Cục Hải Quan cảnh báo, cơ quan hải quan phát hiện đang có tình trạng gian lận trong nhập khẩu phế liệu, với các hành vi, thủ đoạn như: nhập khẩu không đúng giấy phép; làm giả giấy phép; tẩy, sửa giấy phép; làm hồ sơ giả; nhập quá số lượng được cấp phép…
Ông Cẩn cũng yêu cầu các cục hải quan địa phương rà soát, phúc tập toàn bộ hồ sơ, tờ khai liên quan đến nhập khẩu phế liệu. Đối với các trường hợp lô hàng đang vận chuyển về Việt Nam hay tồn đọng ở cảng, nếu phát hiện thuộc danh mục cấm nhập, cơ quan hải quan phải tiến hành xác minh và xem xét khởi tố nếu có đủ yếu tố tội phạm.

Trường hợp hàng tồn đọng (quá 30 ngày, 90 ngày) khi cơ quan hải quan đã thực hiện hết các nhiệm vụ theo quy định, cơ quan hải quan phải đề nghị hãng tàu, doanh nghiệp kinh doanh cảng xử lý…

“Tổng cục Hải quan sắp khởi tố (dự kiến giữa tháng 7) một số doanh nghiệp nhập khẩu phế liệu có dấu hiệu tội phạm, nhập khẩu trái phép hàng hóa có đủ yếu tố cấu thành tội buôn lậu", ông Cẩn phát biểu.

Thu hẹp và tiến tới không nhập khẩu phế liệu

Ông Âu Anh Tuấn, quyền Cục trưởng Cục Giám sát quản lý hải quan cho hay, Tổng cục Hải quan sẽ đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường rà soát lại danh mục những phế liệu được phép nhập khẩu, theo Quyết định 73/2014/QĐ-TTg, cũng như điều kiện nhập khẩu phế liệu để làm nguyên liệu sản xuất theo Nghị định 38/2015/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Bảo vệ môi trường.

Tổng cục Hải quan cũng kiến nghị Bộ Công Thương rà soát lại các quy định tại Luật Quản lý Ngoại thương và xem xét bổ sung các mặt hàng phế liệu vào danh mục cấm nhập khẩu trong thời gian tới. Với Bộ Giao thông vận tải, cơ quan hải quan kiến nghị rà soát các văn bản liên quan đến các thủ tục giao nhận hàng hóa tại cảng biển; đặc biệt các quy định vận chuyển hàng hóa liên quan đến môi trường.

Song Lam