Bảo hiểm xã hội một lần: nếu không cân nhắc kỹ người lao động sẽ bị thiệt thòi

00:00 12/10/2020

Theo Luật BHXH 2014, ngoài quy định về chế độ hưởng lương hưu, người lao động có thể được hưởng chế độ BHXH một lần. Tuy nhiên, nếu không cân nhắc kỹ trước khi quyết định nhận BHXH một lần hay hưởng lương hưu, người lao động sẽ bị thiệt thòi. Người lao động cần ý thức rằng thời gian đóng BHXH chính là thành quả của quá trình lao động, là một khoản tích lũy của bản thân.

Cần xem xét kỹ lưỡng

Theo Luật BHXH 2014, ngoài quy định về chế độ hưởng lương hưu, người lao động có thể được hưởng chế độ BHXH một lần. Tuy nhiên, nếu không cân nhắc kỹ trước khi quyết định nhận BHXH một lần hay hưởng lương hưu, người lao động sẽ bị thiệt thòi. Người lao động cần ý thức rằng thời gian đóng BHXH chính là thành quả của quá trình lao động, là một khoản tích lũy của bản thân. Chính vì vậy, khi còn trẻ, còn khả năng lao động để tạo thu nhập thì lại phải sử dụng đến “của để dành” để tránh khi về già không còn khả năng lao động tạo thu nhập, trở thành gánh nặng không chỉ cho gia đình mà còn cho cả xã hội. Điều này làm ảnh hưởng đến mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội bền vững của Đảng và Nhà nước.

Kể từ khi chính sách BHXH được thực hiện, mức lương hưu cũng không ngừng được điều chỉnh cho phù hợp với mức sống chung của toàn xã hội. Vào các thời điểm tăng mức lương tối thiểu chung cũng như việc xem xét chỉ số giả cả, Nhà nước đều có sự điều chỉnh lương hưu một cách hợp lý. Bên cạnh quyền lợi về lương hưu, người lao động khi đóng BHXH đủ thời gian, sau khi về hưu còn được cấp thẻ BHYT để nếu có ốm đau sẽ được thanh toán. Đến khi qua đời, người lo mai táng cũng được hưởng trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương cơ sở tại thời điểm người lao động chết. Thân nhân còn được hưởng trợ cấp tuất một lần tối thiểu bằng 3 tháng lương hưu hiện hưởng; trường hợp có thân nhân đủ điều kiện hưởng trợ cấp tuất hàng tháng thì tối đa được 4 định suất, trong đó con nhỏ được hưởng cho đến khi trưởng thành, cha mẹ già hưởng cho đến khi qua đời.

Theo tính toán của các chuyên gia, với những quy định về đóng - hưởng BHXH như hiện nay, một người lao động khi tham gia BHXH thì số tiền tích lũy được (đã bao gồm cả tiền lãi) chỉ đủ để chi trả lương hưu cho chính người đó từ 8 - 10 năm. Như vậy, với kỳ vọng sống của những người sống sau độ tuổi 55 đối với nữ và 60 đối với nam hiện nay là khoảng 20 năm thì rõ ràng quyền lợi mà người lao động đang được hưởng là rất lớn. Như vậy, có thể thấy rõ rằng, nếu người lao động nhận BHXH một lần sẽ ngay lập tức mất trắng hàng loạt quyền lợi của mình nếu tiếp tục đóng BHXH cho đến khi về hưu.

Cân nhắc bảo đảm cho tương lai 

NLĐ nhận BHXH một lần đồng nghĩa với việc họ tự tước bỏ quyền được đảm bảo an sinh xã hội - trở thành vấn đề đáng quan ngại cho xã hội trong tương lai. Vì vậy, các quốc gia như Trung Quốc, Nhật Bản, Mỹ, Brazil, Canada, Argentina, Pháp, Nga, Đức… đều không cho NLĐ hưởng BHXH một lần. Còn ở Việt Nam, vì nhiều lý do, chế độ này vẫn được thực hiện, dù không khuyến khích, dẫn tới số người hưởng BHXH một lần đang có xu hướng tăng."Các cấp Công đoàn cần tuyên truyền, giải thích cho NLĐ.

Bên cạnh đó, nghiên cứu rút ngắn thời gian đóng BHXH tối thiểu được hưởng lương hưu; tăng mức hỗ trợ của Nhà nước cho người tham gia BHXH tự nguyện... để NLĐ thấy được lợi ích thiết thực của việc tích lũy thời gian đóng BHXH.

Trước thực trạng này, Nghị quyết số 28/NQ-TƯ của Hội nghị Trung ương 7 khóa XII đã đưa ra biện pháp để giảm tình trạng hưởng BHXH một lần theo hướng tăng quyền lợi nếu bảo lưu thời gian tham gia BHXH để hưởng chế độ hưu trí, giảm quyền lợi nếu hưởng BHXH một lần nhằm khuyến khích người dân tham gia BHXH, đảm bảo an sinh xã hội lâu dài.

T.N