Thứ ba 15/07/2025 04:53
Hotline: 024.355.63.010
Nghiên cứu - Dữ liệu

ASEAN cần chấm dứt 'cuộc đua xuống đáy' về ưu đãi thuế

12/10/2020 00:00
Cạnh tranh thuế và ưu đãi thuế cho các nhà đầu tư tại các nước ASEAN đã trở thành mảnh đất màu mỡ cho các hành vi dịch chuyển lợi nhuận và trốn thuế. Vì vậy, khu vực này cần chấm dứt "cuộc đua xuống đáy" về ưu đãi thuế trong thời gian tới.
chinh-sach-thue-1890-1593097510.jpg
Ưu đãi thuế đã tạo ra môi trường đầu tư không công bằng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (Ảnh minh hoạ: Internet)

Đó là nhận định của các chuyên gia đến từ Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VERP) tại Hội thảo “Hướng tới chính sách thuế bền vững trong khối ASEAN – Trường hợp ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp".

Thuế thu nhập doanh nghiệp tại ASEAN thấp nhất

Trong 10 năm qua, thuế suất trung bình thuế thu nhập doanh nghiệp của khu vực ASEAN đã giảm từ mức trung bình 25,1% năm 2010 xuống còn 21,7% năm 2020.

Theo VERP, nguyên nhân dẫn đến sụt giảm thuế là do các nước thành viên ASEAN đang cạnh tranh với nhau trong một cuộc đua xuống đáy bằng cách hạ thấp mức thuế thu nhập doanh nghiệp và liên tục đưa ra các ưu đãi thuế rất lớn đối với các nhà đầu tư.

Một số nước thành viên áp dụng thời gian ân hạn thuế lên tới 20 năm và các ưu đãi lớn khác dựa trên lợi nhuận, mức thuế suất trung bình thuế thu nhập doanh nghiệp thực nộp giảm 9,4%. Điều này khiến ASEAN trở thành một trong những khu vực có mức thuế thu nhập doanh nghiệp thực nộp sau ưu đãi thuế thấp nhất trên thế giới.

VERP chỉ ra rằng, các quốc gia như Thái Lan, Indonesia, và Malaysia ước tính mất ít nhất từ 6-9% doanh thu thuế thu nhập doanh nghiệp do hành vi chuyển lợi nhuận của các công ty đa quốc gia.

Tuy nhiên, nghiên cứu của VERP cho thấy, không có bằng chứng thực nghiệm nào cho thấy ưu đãi thuế làm tăng đầu tư trực tiếp nước ngoài tại ASEAN, thậm chí thực tế còn ngược lại.

Hầu hết các ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp hiện tại ở ASEAN không nhằm thu hút nguồn vốn đầu tư dài hạn, mà thay vào đó được sử dụng để khỏa lấp những yếu kém trong năng lực quản trị và cơ sở hạ tầng và đáp ứng mong muốn ngắn hạn của các nhà đầu tư bằng cách cắt giảm thuế thu nhập doanh nghiệp xuống mức tối thiểu.

Tại Việt Nam, thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp thực nộp đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực sản xuất là 8% trong năm 2016. Tuy nhiên, đối với doanh nghiệp trong nước ở mức 14,5% và hơn 16% đối với các doanh nghiệp nhà nước có quy mô vốn lớn.

“Ưu đãi thuế đã tạo ra môi trường đầu tư không công bằng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ”, VERP nhấn mạnh.

Các chuyên gia cho rằng, những khoản thu bị bỏ lỡ đó hiện đang rất quan trọng để trang trải phần lớn chi tiêu ngân sách cho Covid-19. Do vậy, các nước ASEAN cần cải thiện huy động nguồn thu nội địa để vượt qua các thách thức liên quan như biến đổi khí hậu, gia tăng bất bình đẳng và mức độ nghèo đói cao trong khi phục hồi sau cuộc khủng hoảng Covid-19.

Chấm dứt “cuộc đua xuống đáy”

Tại hội thảo các chuyên gia cũng đặt vấn đề: Mới đây Quốc hội Việt Nam đã thông qua việc giảm 30% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của năm 2020 đối với trường hợp doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 có tổng doanh thu năm 2020 dưới 200 tỷ đồng. Vậy, chính sách này có gây ra nhiều gánh nặng cho chính sách tài khoá, thâm hụt ngân sách không?.

Ông Nguyễn Văn Phụng, chuyên gia ngành thuế cho rằng, dịch bệnh Covid-19 ảnh hưởng lớn tới sản xuất, kinh doanh và đời sống của người dân. Vì vậy, Chính phủ ban hành các chính sách hỗ trợ, trong đó có gói 62 nghìn tỷ dành cho người dân mất việc và gói 180 nghìn tỷ cho doanh nghiệp.

“Thực tế các nước trong khối ASEAN cũng có những chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp như Việt Nam”, ông Phụng cho hay và nhấn mạnh chính sách hỗ trợ giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp để đi vào cuộc sống phải chờ đến năm sau.

Theo tính toán, việc thực hiện mở rộng đối tượng giảm thuế nêu trên dự kiến sẽ giảm thu ngân sách nhà nước của năm 2020 khoảng 23.000 tỷ đồng (tăng thêm hơn 6.000 tỷ đồng so với không thực hiện mở rộng đối tượng).

Đưa ra các giải pháp chấm dứt “cuộc đua xuống đáy” về ưu đãi thuế và hướng tới chính sách thuế bền vững, các chuyên gia cho rằng mỗi quốc gia trong ASEAN dừng việc theo đuổi lợi ích riêng của mình. Ông Ah-Maftuchan, điều phối viên Liên minh Thuế và Công bằng Tài khóa châu Á nhấn mạnh, các quốc gia thành viên ASEAN cần phối hợp loại bỏ các chính sách thuế có lợi cho nước mình nhưng có hại cho nước láng giềng, chấm dứt “cuộc đua xuống đáy” về ưu đãi thuế gây thất thu ngân sách, khiến cho người dân các quốc gia nghèo hơn thêm khó khăn trong cuộc sống.

“Cần xác định một tỷ lệ thuế suất sàn để ngăn chặn cuộc đua xuống đáy”, ông Ah-Maftuchan khuyến nghị.

Trong khi đó, Tiến sỹ Nguyễn Đức Thành, cố vấn trưởng VEPR cho rằng, ASEAN cần đưa ra một danh sách đen về các loại hình ưu đãi thuế không được phép sử dụng; đồng thời tạo một ranh giới rõ ràng và nói không với những thực hành thuế có hại đang gây xói mòn ngân sách quốc gia. Nếu cần thiết, chỉ cho phép áp dụng ưu đãi thuế cho các đầu tư mang lại lợi ích cho người dân và không được áp dụng cho một ngoại lệ nào khác.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Việt Anh, chuyên gia cao cấp của WB tại Việt Nam cho rằng, mỗi quốc gia sẽ đưa ra những quyết định có lợi cho mình như đầu tư, thuế. Để có cơ chế đồng thuận của các nước ASEAN rất khó, bởi mỗi quốc gia có những sáng kiến riêng.

Thanh Hoa

Tin bài khác
Ngành Ngân hàng đóng góp hơn 1.365 tỷ đồng chung tay vun đắp mái ấm

Ngành Ngân hàng đóng góp hơn 1.365 tỷ đồng chung tay vun đắp mái ấm

Ngành Ngân hàng đóng góp hơn 1.365 tỷ đồng, chung tay cùng cả nước xóa bỏ nhà tạm, nhà dột nát trước năm 2025. Một hành động thiết thực, nhân văn, lan tỏa yêu thương đến mọi miền Tổ quốc.
TP. Hồ Chí Minh: Chấn chỉnh, siết chặt quản lý PCCC nhà chung cư

TP. Hồ Chí Minh: Chấn chỉnh, siết chặt quản lý PCCC nhà chung cư

Thời gian qua, công tác quản lý, vận hành nhà chung cư, nhà chung cư cũ, nhà ở nhiều căn hộ, tại một số địa bàn ở TP. Hồ Chí Minh vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, đặc biệt là việc chấp hành các quy định về phòng cháy chữa cháy, cứu nạn cứu hộ, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất an toàn cho người dân.
Sơn La linh hoạt huy động viện trợ quốc tế cho phát triển bền vững

Sơn La linh hoạt huy động viện trợ quốc tế cho phát triển bền vững

Bằng các giải pháp chủ động, minh bạch và hiệu quả, tỉnh Sơn La đang thu hút ngày càng nhiều viện trợ phi chính phủ nước ngoài, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch tri ân người có công tại tỉnh Quảng Trị

Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch tri ân người có công tại tỉnh Quảng Trị

Mới đây, Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã đến Quảng Trị dâng hương, trao quà tri ân các Bà mẹ Việt Nam anh hùng, người có công với cách mạng, khẳng định đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc.
Thời tiết ngày mai 15/7/2025: Bắc Bộ mưa dông rải rác, trung du và đồng bằng có nắng nóng

Thời tiết ngày mai 15/7/2025: Bắc Bộ mưa dông rải rác, trung du và đồng bằng có nắng nóng

Thời tiết ngày mai 15/7/2025, theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia dự báo Bắc Bộ chiều tối và đêm có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to; ngày có mưa rào và dông vài nơi, riêng đồng bằng và trung du có nơi nắng nóng.
UNESCO phê duyệt Di sản thế giới liên biên giới đầu tiên giữa Việt Nam và Lào

UNESCO phê duyệt Di sản thế giới liên biên giới đầu tiên giữa Việt Nam và Lào

UNESCO vừa chính thức công nhận Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (Việt Nam) và Hin Nam Nô (Lào) là Di sản thiên nhiên thế giới liên biên giới đầu tiên giữa hai quốc gia.
Du lịch Lâm Đồng: Có rừng, có biển, có cao nguyên

Du lịch Lâm Đồng: Có rừng, có biển, có cao nguyên

Việc sáp nhập ba tỉnh Lâm Đồng, Đắk Nông và Bình Thuận đang mở ra một chương mới đầy hứa hẹn cho ngành du lịch.
Thời tiết hôm nay 14/7: Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ chiều tối có mưa dông

Thời tiết hôm nay 14/7: Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ chiều tối có mưa dông

Thời tiết hôm nay 14/7, Bắc Bộ trưa trời nóng, Tây Bắc Bộ có mưa dông về đêm; Trung Bộ ngày đầu tuần có nơi nắng nóng, từ giữa tuần sau nắng nóng diện rộng; cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ mưa về chiều, trưa trời nắng.
Ba giá trị văn hóa du lịch mở ra sau pháo hoa Đà Nẵng

Ba giá trị văn hóa du lịch mở ra sau pháo hoa Đà Nẵng

Đêm qua 12/7/2025, lễ hội pháo hoa quốc tế DIFF Đà Nẵng 2025 đã chính thức khép lại, với niềm vinh quang thuộc về đội “nghệ nhân sắc màu” Trung Quốc. Song những gì gợi ra từ chương trình này đang hứa hẹn nhiều cơ hội hơn cho thành phố bên sông Hàn cũng như các địa phương miền Trung, để hoạt động văn hóa du lịch ngày một rực rỡ hơn.
Thời tiết ngày mai 14/7/2025: Bắc Bộ tiếp tục có mưa, nơi mưa to

Thời tiết ngày mai 14/7/2025: Bắc Bộ tiếp tục có mưa, nơi mưa to

Thời tiết ngày mai 14/7/2025, theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia dự báo Bắc Bộ có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.
TP. Hồ Chí Minh hướng đến mô hình du lịch thông minh, bền vững

TP. Hồ Chí Minh hướng đến mô hình du lịch thông minh, bền vững

Du lịch thông minh không còn là một lựa chọn, mà là điều kiện tiên quyết để thích nghi và phát triển trong thời đại số.
Hà Nội: Cấm xe máy chạy xăng trong Vành đai 1 từ tháng 7/2026

Hà Nội: Cấm xe máy chạy xăng trong Vành đai 1 từ tháng 7/2026

Ngày 12/7/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg về các nhiệm vụ cấp bách nhằm ngăn chặn và khắc phục ô nhiễm môi trường. Trong đó, giao UBND TP Hà Nội triển khai các biện pháp cụ thể trong lĩnh vực giao thông đô thị, đặc biệt là kiểm soát phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Thời tiết hôm nay 13/7: Miền Bắc trưa trời nóng, chiều tối mưa dông

Thời tiết hôm nay 13/7: Miền Bắc trưa trời nóng, chiều tối mưa dông

Thời tiết hôm nay 13/7, Thanh Hoá – Hà Tĩnh trời nắng, chiều tối có mưa dông, ven biển Quảng Trị - Lâm Đồng trời nóng; cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ chiều nay mưa dông, trước khi có mưa trời nắng, riêng Nam Bộ trời nóng.
Ngày 12/7, Vietlott xác định có một vé trúng giải Jackpot 1 Power 6/55 trị giá gần 345 tỷ đồng

Ngày 12/7, Vietlott xác định có một vé trúng giải Jackpot 1 Power 6/55 trị giá gần 345 tỷ đồng

Ngày 12/7, kết quả quay số mở thưởng Power 6/55 cho thấy Vietlott đã xác định 1 vé trúng giải Jackpot 1 trị giá gần 345 tỷ đồng và 2 vé trúng Jackpot 2 với tổng giá trị gần 8 tỷ đồng.
Thời tiết ngày mai 13/7/2025: Bắc Bộ có mưa rào, vùng núi cục bộ mưa to

Thời tiết ngày mai 13/7/2025: Bắc Bộ có mưa rào, vùng núi cục bộ mưa to

Thời tiết ngày mai 13/7/2025, theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia dự báo Bắc Bộ có mưa rào và dông vài nơi, riêng vùng núi có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to.