Thứ sáu 03/10/2025 04:06
Hotline: 024.355.63.010
Thời cuộc

Ai làm nhạc trưởng ngành hàng trái cây?

12/10/2020 00:00
Ngành hàng trái cây Việt - vốn phụ thuộc lớn vào thị trường Trung Quốc, đang thiếu đi một “nhạc trưởng” với vai trò điều phối hiệu quả để thoát khỏi những bất trắc khi có biến động thị trường.

Ở góc độ một chủ doanh nghiệp (DN) có kinh nghiệm nhiều năm phát triển thị trường trái cây sấy ở Trung Quốc, ông Nguyễn Lâm Viên, Tổng giám đốc CTCP Vinamit, Phó chủ tịch Hội DN hàng Việt Nam chất lượng cao, nhấn mạnh làm ăn với thị trường Trung Quốc đòi hỏi phải có sự chuẩn bị. Đây là điều mà các DN Việt cần phải hết sức lưu ý.

Để thoát “cửa tử”

“Nếu chúng ta không có chuẩn bị và không am hiểu gì về thị trường này thì sẽ khá là liều lĩnh”, ông Viên nói.

Điều đó có thể thấy được vào ngành hàng trái cây như hiện nay trước ảnh hưởng tiêu cực của dịch Covid-19 từ Trung Quốc cũng như các sự cố dội hàng trước đây từ thị trường này.

Trai-cay-2-1271-1581946831.jpg
Ngành hàng trái cây cần có “nhạc trưởng” điều phối sản xuất và xuất khẩu

Đó là là sự chủ quan, thiếu chuẩn bị, thiếu am hiểu thị trường, mạnh ai nấy làm một cách tự phát, bị thương lái lừa bịp, ép giá... và rốt cuộc là lãnh lấy những bất trắc dù cho cơ quan quản lý, các hiệp hội, truyền thông đã cảnh báo rất nhiều.

Theo ông Viên, đối với thị trường Trung Quốc, điều quan trọng là cần tìm hiểu trước cho cặn kẽ, nếu chủ DN Việt tập trung mạnh cho thị trường này thì cũng nên biết tiếng Hoa. Có người hỏi thương nhân Trung Quốc xấu hay tốt, thì hãy cứ tưởng tượng rằng ở Việt Nam về các loại thương nhân. Chẳng hạn thương nhân ở chợ Bình Tây (Tp.HCM) mà ở đó có cả sự cạnh tranh “sống chết” mỗi ngày để tồn tại của từng mặt hàng được thương nhân lựa chọn.

Từ sự “sống chết” này mà thương nhân đóng vai trò quyết định, mới thấy rằng ngành hàng trái cây - vốn phụ thuộc lớn vào thị trường Trung Quốc, đang thiếu đi một “nhạc trưởng” với vai trò điều phối để thoát “cửa tử” khi có biến động thị trường.

Giới chuyên gia đề xuất với ngành hàng trái cây nên có “nhạc trưởng” trong điều phối sản xuất và xuất khẩu, nhất là cần tổ chức thành những trung tâm điều phối ngành hàng đối với những mặt hàng trái cây xuất khẩu chính.

Có ý kiến cho rằng vai trò “nhạc trưởng” điều phối ngành hàng trái cây cần được xã hội hóa cho các hiệp hội doanh nghiệp, được trao nhiều quyền lực hơn trong định hướng sản xuất cũng như xuất khẩu. Thế nhưng, cần thấy rõ thực tế là một số hiệp hội trong ngành hàng này vẫn chưa chứng tỏ vai trò của mình khi có biến động thị trường.

Và vì thiếu đi “nhạc trưởng” điều phối nên vấn đề lo đầu ra, tới mùa thu hoạch rộ lại mất giá luôn là nỗi lo thường trực của ngành hàng trái cây Việt dù với ưu thế sẵn có là nhiều giống trái cây ngon, nhà vườn lại có thể cho trái bất cứ lúc nào. Nhìn vào tình hình “giải cứu” nhiều loại trái cây tươi hiện giờ vì “bí” đầu ra ở thị trường Trung Quốc đã cho thấy điều đó.

Chờ Nhà nước kết nối

Ngay như trong vấn đề liên kết của ngành hàng này, theo PGS.Ts Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam, nông dân sẵn sàng liên kết sản xuất theo kiểu mới, miễn là bán được hàng với giá cao. Nghĩa là họ sẽ cùng sản xuất một thứ trái, sản xuất theo cùng một quy trình.

“Mặc dù nông dân đã sẵn sàng, nhưng vấn đề là ai đứng ra để nói với nhà vườn nên sản xuất theo cách mới? Theo tôi nghĩ chỉ có Nhà nước, vì chỉ có Nhà nước mới tạo ra chính sách để khuyến khích nông dân hợp tác”, ông Châu chia sẻ.

Theo ông Châu, việc tổ chức lại sản xuất ngành hàng trái cây theo cách Nhà nước hỗ trợ tích cực hơn nữa, thể hiện rõ vai trò “nhạc trưởng” để nông dân liên kết với nhau từ sản xuất đến tiêu thụ như kiểu Nhật Bản, Đài Loan.

Trong mối liên kết 4 nhà, trong hoàn cảnh hiện nay, Nhà nước nên giữ vai trò “nhạc trưởng” tích cực hơn để hình thành vùng chuyên canh lớn, nhằm đưa được sản phẩm vào các siêu thị trong nước như Nhật Bản đã làm rất tốt.

Không có tiếng nói, vai trò của Nhà nước thì không có vùng chuyên canh, khó có HTX kiểu mới, và sản phẩm khó được đưa vào các siêu thị. Kinh nghiệm của Nhật Bản là Nhà nước phải làm vai trò kết nối 3 nhà còn lại.

Đối với xuất khẩu, Nhà nước nên tổ chức lại, xây dựng mô hình một công ty có thương hiệu, ngay từ bây giờ, bắt đầu bằng công ty xuất khẩu thanh long, xoài cát chu, bưởi da xanh, chuối già, nhãn, chôm chôm, vải…

“Làm như vậy thì tôi nghĩ trong thời gian tới đây, bức tranh xuất khẩu trái cây còn phát triển mạnh mẽ hơn nữa, người nông dân sẽ giàu có hơn, như nông dân Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, là những nơi mà diện tích canh tác từng hộ của họ cũng nhỏ như nông dân Đồng bằng sông Cửu Long. Nhưng nhờ có cách làm đúng mà không có cảnh được mùa, mất giá như ở mình”, ông Châu bộc bạch.

Nhất là Nhà nước có thể hỗ trợ để Việt Nam có một công ty lo xuất khẩu chỉ 1 - 2 loại trái đặc sản, để từ đó tổ chức lại sản xuất và đóng gói theo cùng một quy cách.

Nhà nước nên quan tâm kêu gọi doanh nghiệp gắn kết với nông dân xây dựng mô hình sản xuất theo hợp đồng, để dần dần trong vòng 10 năm tới, Việt Nam có 1-2 thương hiệu xuất khẩu trái cây Việt Nam có tiếng, có uy tín trên thế giới.

Và để tăng tính bền vững cho ngành hàng trái cây Việt, các địa phương cũng nên khuyến khích các DN xây dựng chuỗi cung ứng lạnh, phòng ủ chín trái cây. Đây là quy trình đang được áp dụng ở các nước tiên tiến. Có như vậy, ngay cả khi thị trường xuất khẩu có biến động thì người tiêu dùng trong nước vẫn an tâm để mua trái cây Việt.

Thế Vinh

Tin bài khác
Việt Nam SuperPort™: Siêu cảng thông minh đưa logistics Việt tiến vào kỷ nguyên Net Zero

Việt Nam SuperPort™: Siêu cảng thông minh đưa logistics Việt tiến vào kỷ nguyên Net Zero

Trong khuôn khổ Lễ hưởng ứng Ngày hội Đổi mới sáng tạo Quốc gia năm 2025, Việt Nam SuperPort™ – siêu cảng logistics thông minh đầu tiên trong Mạng lưới logistics ASEAN do T&T Group hợp tác cùng YCH Group (Singapore) phát triển đã chính thức ra mắt.
Phú Thọ định hình công nghiệp xanh: Nền tảng cho tăng trưởng bền vững

Phú Thọ định hình công nghiệp xanh: Nền tảng cho tăng trưởng bền vững

Không đánh đổi môi trường để lấy tăng trưởng ngắn hạn, Phú Thọ đang xây dựng mô hình phát triển công nghiệp hiện đại, sinh thái và bền vững.
ADB cảnh báo quan trọng cho Việt Nam giai đoạn 2025-2026

ADB cảnh báo quan trọng cho Việt Nam giai đoạn 2025-2026

Trong bối cảnh thương mại toàn cầu rơi vào vòng xoáy bất định, với thuế quan cao nhất kể từ thập niên 1930, các chuỗi cung ứng phân mảnh và rủi ro địa chính trị ngày càng leo thang, báo cáo Triển vọng Kinh tế Châu Á do Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) – Văn phòng Nghiên cứu Việt Nam (VRM) công bố đã đưa ra những cảnh báo quan trọng cho giai đoạn 2025–2026. Dù Việt Nam vẫn được ghi nhận giữ được nền tảng vĩ mô ổn định, lạm phát thấp và cầu nội địa tăng trưởng đều, song thách thức mới đặt ra cho cộng đồng doanh nghiệp là không còn có thể dựa duy nhất vào lợi thế “xuất khẩu chi phí thấp”.
Kết nối thị trường, bảo hộ thương hiệu: Chìa khóa mở rộng đường cho nông sản Việt

Kết nối thị trường, bảo hộ thương hiệu: Chìa khóa mở rộng đường cho nông sản Việt

Để đạt mục tiêu 100 tỷ USD vào năm 2030, nông nghiệp Việt phải gắn sản xuất với thị trường, đẩy mạnh chế biến, ứng dụng công nghệ số và bảo hộ thương hiệu. Nhiều giải pháp đồng bộ đang được triển khai, từ đào tạo kỹ năng số, hỗ trợ bán hàng trực tuyến đến xây dựng và bảo hộ nhãn hiệu, giúp sản phẩm OCOP và đặc sản vùng miền khẳng định chỗ đứng trong nước và vươn ra quốc tế.
Đồng Tháp: Một tầm nhìn, một khát vọng

Đồng Tháp: Một tầm nhìn, một khát vọng

Sau nhiều ngày làm việc khẩn trương, dân chủ và trách nhiệm, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030 đã thống nhất cao những nội dung cơ bản về kết quả thực hiện Nghị quyết nhiệm kỳ 2020 – 2025, tổng kết thành tựu sau 40 năm đổi mới, đồng thời xác định rõ mục tiêu, phương hướng, các chỉ tiêu chủ yếu, nhiệm vụ và giải pháp quan trọng cho giai đoạn phát triển mới.
TP. Hồ Chí Minh gỡ vướng loạt dự án “tỷ đô”: Coca-Cola, Cảng Cần Giờ, Thủ Thiêm Eco Smart City và bài toán giá đất

TP. Hồ Chí Minh gỡ vướng loạt dự án “tỷ đô”: Coca-Cola, Cảng Cần Giờ, Thủ Thiêm Eco Smart City và bài toán giá đất

Những dự án hàng chục ngàn tỷ đồng nhưng tiến độ ì ạch, vướng mắc đủ bề từ pháp lý đến tài chính. Trong khi đó, giá đất tăng cao cùng hàng loạt khu “đất vàng” bị bỏ hoang nhiều năm tiếp tục đặt ra bài toán hóc búa cho TP. Hồ Chí Minh trong việc khơi thông nguồn lực và hút dòng vốn đầu tư chiến lược.
Tăng tốc giao thương và phát triển du lịch, An Giang hoàn thành mở rộng cảng hàng không Rạch Giá vào quý 3/2026

Tăng tốc giao thương và phát triển du lịch, An Giang hoàn thành mở rộng cảng hàng không Rạch Giá vào quý 3/2026

Việc mở rộng nâng cấp hoàn thành Cảng hàng không Rạch Giá giúp tiếp nhận được máy bay lớn, mở rộng mạng lưới đường bay, tăng tần suất khai thác, từ đó góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, du lịch và giao thương của tỉnh An Giang.
Nghệ An đặt mục tiêu phấn đấu trở thành cực tăng trưởng tầm quốc gia trong kỷ nguyên phát triển mới

Nghệ An đặt mục tiêu phấn đấu trở thành cực tăng trưởng tầm quốc gia trong kỷ nguyên phát triển mới

Trên cơ sở những thành tựu đã đạt được ở nhiệm kỳ 2020 – 2025, Nghệ An đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2030 trở thành cực tăng trưởng tầm quốc gia trong kỷ nguyên phát triển mới.
Doanh nghiệp Nhà nước cần chiến lược đột phá để dẫn dắt nền kinh tế

Doanh nghiệp Nhà nước cần chiến lược đột phá để dẫn dắt nền kinh tế

Ngày 30/9, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng chủ trì cuộc họp xây dựng Đề án, Dự thảo Nghị quyết về phát triển kinh tế Nhà nước.
Gia Lai: Nhiều doanh nghiệp xuất nhập khẩu gặp khó tại Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh

Gia Lai: Nhiều doanh nghiệp xuất nhập khẩu gặp khó tại Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh

Tỉnh Gia Lai định hướng phát triển thương mại biên giới, nhất là kết nối giữa Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh với Cảng hàng không và Cảng biển ở phía Đông Gia Lai, phấn đấu đến năm 2030 kim ngạch xuất, nhập khẩu qua Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh đạt 2-3 tỷ USD.
Hà Nội thí điểm Quỹ đầu tư mạo hiểm: Bệ đỡ cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo

Hà Nội thí điểm Quỹ đầu tư mạo hiểm: Bệ đỡ cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo

Tại Kỳ họp thứ 26 (kỳ họp chuyên đề) diễn ra sáng 29/9, HĐND TP Hà Nội đã biểu quyết thông qua Đề án thí điểm thành lập Quỹ Đầu tư mạo hiểm của thành phố.
Ngành bán dẫn Việt Nam: Cơ hội vàng và thách thức sống còn đến 2050

Ngành bán dẫn Việt Nam: Cơ hội vàng và thách thức sống còn đến 2050

Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử để bước vào sân chơi bán dẫn toàn cầu. Song, để không bỏ lỡ “cơ hội vàng”, chúng ta cần một hệ sinh thái toàn diện, từ đào tạo kỹ sư, phát triển R&D đến sở hữu trí tuệ và nhà máy sản xuất chip…
Hai dự án – một thông điệp chiến lược

Hai dự án – một thông điệp chiến lược

Lễ khởi công Khu công nghiệp Tân Trào (giai đoạn 1) và Nhà máy nhiệt điện LNG Hải Phòng không chỉ đơn thuần là một sự kiện kinh tế – đầu tư, mà còn là dấu mốc quan trọng trong hành trình khẳng định vị thế của Hải Phòng trong giai đoạn phát triển mới. Thời điểm lựa chọn mang tính biểu tượng: ngay sau khi thành phố chính thức hợp nhất với tỉnh Hải Dương, mở ra không gian phát triển rộng lớn, và trước thềm Đại hội Đảng bộ thành phố nhiệm kỳ 2025–2030.
Lào Cai xây dựng cửa khẩu thông minh, hướng tới trung tâm giao thương quốc tế năng động

Lào Cai xây dựng cửa khẩu thông minh, hướng tới trung tâm giao thương quốc tế năng động

Tham luận tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh tỉnh Lào Cai, lần thứ I, ông Vương Trinh Quốc nhấn mạnh mục tiêu xây dựng cửa khẩu thông minh, nâng cao xuất nhập khẩu, đưa Lào Cai bứt phá hội nhập quốc tế.
Ba giải pháp chiến lược đưa Lào Cai trở thành trung tâm du lịch hàng đầu cả nước

Ba giải pháp chiến lược đưa Lào Cai trở thành trung tâm du lịch hàng đầu cả nước

Tại Đại hội đại biểu tỉnh Lào Cai lần thứ I, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lào Cai nêu rõ ba giải pháp then chốt để phát huy tiềm năng, xây dựng Lào Cai thành trung tâm du lịch quốc gia.