Hoa sen được tìm thấy vào năm 1979 ở Ấn Độ, sau đó được lan rộng ra Trung Quốc và khắp các nước châu Á.

Ở Việt Nam, hoa sen được trồng khắp cả nước và được xem là biểu tượng quốc dân, đại diện cho hình ảnh của người phụ nữ Việt Nam và còn là một hình ảnh đặc biệt trong Phật giáo.

Hoa sen là loài hoa mọc ở nơi bùn đất nhưng lại tinh khiết đến lạ lùng, một loài hoa “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”. Mỗi sáng sớm, đứng nhìn những đóa hoa sen trong đầm ngước đầu về phía ánh bình minh xa xa tỏa ngát hương thơm sẽ khiến chúng ta cảm nhận được hết nét giản dị bình yên nhưng lại thanh tao, trang nhã của một loài hoa đẹp.

Từ ngàn xưa, hình ảnh những bông hoa sen đã được xem như một biểu tượng thiêng liêng và cao quý đối với các tôn giáo. Hoa sen còn tượng trưng cho vũ trụ hữu hình và vô hình, cho sức sáng tạo vật chất và tinh thần vạn vật. Hoa sen trắng lay những cánh hoa trước gió trong ánh ban mai tạo cho ta cảm giác nhẹ nhàng, thanh thoát và bình yên đến lạ thường.

Những ngày trăng tròn, ánh sáng trắng chiếu lung linh lên bông hoa sen giữa những vì sao càng làm nổi bật vẻ đẹp của hoa sen khiến đắm say lòng người. Hương thơm dìu dịu của những bông hoa sen cứ phảng phất đung đưa làm tâm hồn con người ta bình yên và an tĩnh đến lạ.

Cũng chính vì những điều trên mà không gì khó hiểu khi hoa sen trở thành một đề tài cho biết bao thi nhạc sĩ đưa những bông hoa sen vào tác phẩm của mình.

Hình ảnh hoa sen luôn gắn liền với Phật giáo: Tượng Phật Quan m ngồi trên đài sen, các kiến trúc công trình phật giáo nổi tiếng như chùa Một Cột, chùa Bút Pháp.... Đều giữ một vài trò, một vị trí đặc biệt đối với tín ngưỡng. Hoa sen trong Phật giáo được biết đến với sự tinh khiết, thức tỉnh vì ai cũng biết hoa sinh trưởng và phát triển từ những vùng nước trong bùn lầy, nhưng vẫn giữ được cốt cách thanh cao, không bị lấm bẩn mùi “bùn” mà ngược lại còn tỏa ra mùi hương thơm nhẹ nhàng. Cũng giống như một người được sinh ra trên thế giới, tồn tại giữa cuộc đời nhưng đã vượt thoát khỏi sự tham lam, sâu hận, dục vọng và không bị vấy bẩn, ô nhiễm bởi dòng đời.

Hoa sen cũng là một biểu tượng cho sự hoàn hảo, tinh khiết, lòng chân thành tận trái tim. Một bó hoa sen đẹp gửi tặng người ấy như một lời nói ngọt ngào về tình yêu trong sáng và thủy chung mà bạn muốn mãi dành cho người ấy và nắm tay họ đi đến hết cuộc đời.

Hoa sen cũng có ý nghĩa đặc biệt trong phong thủy. Từ xưa, hoa sen trong phong thủy đã là một hình ảnh đẹp để mang lại nhiều may mắn và vượng khí tốt cho gia chủ loại bỏ những ưu phiền lo toan của cuộc sống, để tĩnh tâm an hưng hạnh phúc đang có. Hoa sen tượng trưng cho sự thanh cao, tinh khiết vì thế các vật trưng bày trong nhà như đĩa hoa sen, đèn thờ hình hoa sen .... Làm cho không gian trở nên ấm cúng, thanh tịnh và nhẹ nhàng hơn rất nhiều.

Hoa sen không chỉ đẹp mà còn là biểu tượng văn hoa hóa của người Việt, loài hoa hội tụ trong mình những ý nghĩa nhân sinh cao quý, triết học, âm dương ngũ hành và sự vươn dậy mạnh mẽ như ý chí sống mãnh liệt của dân tộc Việt Nam. Ngày 2/9/2011 hoa sen được công nhận chính thức là “Quốc hoa của Việt Nam” tượng trưng cho nền văn hóa của người Việt.

Ngày 1/11/2002, hãng hàng không quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines) chính thức khai trương biểu tượng mới - cánh sen vàng trên nền xanh dương. Bỏ qua biểu tượng khác như trống đồng, cây tre, nón lá,... hãng đã quyết định chọn bông sen vàng sáu cánh. Từ đó đến nay, hình tượng bông sen vàng bay trên bầu trời đã giúp hình ảnh Việt Nam được lan tỏa rộng rãi hơn.

Trong đời sống người Việt, sen còn là một món quà quý. Hoa sen được dùng để ướp trà, tim sen được lấy từ hạt sen làm trà xuất khẩu. Hạt sen, củ sen hay ngó sen là những món ăn hấp dẫn trong ẩm thực Việt. Và những bộ phận khác của sen cũng có thể làm thuốc chữa một số bệnh như cao huyết áp, băng huyết hay mất ngủ...

Là loài hoa gần gũi nhưng không kém phần thanh cao, hoa sen trong tâm thức của người Việt là biểu tượng của sự thuần khiết, trong sáng. Hoa sen được nhiều người xem là quốc hoa Việt Nam, tượng trưng cho khí phách, bản sắc tâm hồn Việt. Mùa sen nở thường bắt đầu vào khoảng tháng 5. Đây cũng là lúc người người nhà nhà nhộn nhịp rủ nhau đến chụp ảnh với sen để lưu giữ những khoảnh khắc tuyệt đẹp. Mùa sen nở sắp đến, còn chần chờ gì mà không tự thưởng cho mình bộ ảnh tuyệt đẹp bên những đóa hoa mộc mạc mà thanh cao này!