Trong thời khắc đất trời chuyển giao sang năm mới Ất Tỵ, Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập đã hân hạnh được trò chuyện cùng Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 trong bối cảnh thế giới đang có nhiều thách thức hơn thuận lợi,với những diễn biến chưa từng có tiền lệ, vượt khỏi khả năng dự báo…

Bộ Kế hoạch và Đầu tư luôn coi “thành công của doanh nhân, doanh nghiệp cũng là thành công của đất nước”, quan tâm, đồng hành cùng doanh nghiệp một cách thực chất, đó là những chia sẻ của Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng với Tạp chí Doanh nghiệp và Hội nhập trước thềm năm mới 2025.

*****

Thưa Bộ trưởng, Việt Nam đang chuẩn bị hành trang để bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Trong năm qua, những chính sách thúc đẩy đầu tư, thu hút nguồn lực, đặc biệt là trong các lĩnh vực mới đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất và cũng đã bước đầu có kết quả. Xin Bộ trưởng đánh giá về những quyết sách trong năm qua?

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Năm 2024, mặc dù có những khó khăn, nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự vào cuộc quyết liệt, nỗ lực phấn đấu của cả hệ thống chính trị, toàn dân, toàn quân và cộng đồng doanh nghiệp, nhất là nhờ những quyết sách quan trọng của Đảng và Nhà nước, nền kinh tế có sự tăng trưởng khá ấn tượng, ước tính trên 7%, cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế, tạo nền tảng cho kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển vươn mình của dân tộc.

Kết quả của năm 2024 càng có ý nghĩa khi đây là năm bản lề của kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 2021-2025, chúng ta đã vượt qua bối cảnh biến động, khó khăn, thách thức cả ở bên trong và bên ngoài, tiếp tục đạt mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng, duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

Đáng chú ý là, Bộ Kế hoạch và Đầu tư với vai trò là cơ quan tham mưu tổng hợp về chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước, tiếp tục tiên phong trong thực hiện các nhiệm vụ khó khăn, chưa có tiền lệ nhằm cải cách, tháo gỡ điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực, đồng thời chủ động đề xuất giải pháp mới, có tính đột phá, kiến tạo phát triển cho đất nước.

Cụ thể: Trong xây dựng thể chế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã trực tiếp tham mưu xây dựng Luật Đầu tư công (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 4 luật gồm: Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) và Luật Đấu thầu.

Đây là các luật được thiết kế theo quan điểm xóa bỏ tư duy “quản được đến đâu thì mở đến đó”, “không quản được thì cấm”, xóa bỏ cơ chế “xin - cho”; chuyển đổi phương thức từ “quản lý” sang “quản lý cho kiến tạo phát triển”, từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”; thực hiện mạnh mẽ phân cấp, phân quyền triệt để theo phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”; phát huy tính chủ động, sáng tạo, trách nhiệm của từng cấp, từng ngành, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu gắn với cơ chế kiểm tra, giám sát; đơn giản hóa các quy trình, thủ tục….

Đối với đầu tư phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ trì, tham mưu giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phương án huy động và phân bổ, sử dụng nguồn lực có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với tiến độ thực hiện dự án, không để tình trạng dàn trải, manh mún, chia cắt, lãng phí, kém hiệu quả; tập trung vốn cho các dự án quan trọng quốc gia, chương trình, dự án trọng điểm như các dự án kết cấu hạ tầng quan trọng, tạo ra sức lan tỏa và động lực phát triển kinh tế xã hội, hình thành vốn mồi, dẫn dẫn dắt, huy động các nguồn lực xã hội cho phát triển .

Trong lĩnh vực phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư luôn coi “thành công của doanh nhân, doanh nghiệp cũng là thành công của đất nước”, quan tâm, đồng hành cùng doanh nghiệp một cách thực chất. Từ đó, Bộ đã chủ động đề xuất các cơ chế, chính sách hoàn toàn mới về phát triển đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới; phát triển đội ngũ doanh nghiệp dân tộc, quy mô lớn có khả năng dẫn dắt quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ.

Bộ cũng đề xuất ban hành các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa; khuyến khích khởi nghiệp sáng tạo, phát triển hộ kinh doanh; thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã… Những tín hiệu tích cực minh chứng bằng việc bình quân mỗi tháng đã có hơn 20.000 doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động.

Đối với tham mưu cơ chế, chính sách phát triển kinh tế cho các địa phương và vùng lãnh thổ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp tục làm tốt vai trò là cơ quan thường trực của các hội đồng điều phối vùng; tham mưu các chính sách liên kết vùng tạo ra sức mạnh tổng hợp; tập trung hoàn thiện kết nối hạ tầng chiến lược, kết nối đào tạo nguồn nhân lực, phối hợp trong xây dựng, hoàn thiện thể chế, đề xuất cơ chế chính sách ưu đãi phù hợp nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế của từng vùng và từng địa phương.

Đặc biệt, Bộ Kế hoạch và Đầu tư với vai trò là cơ quan thường trực hỗ trợ Tiểu ban Kinh tế - Xã hội, với tư duy và tầm nhìn chiến lược, dài hạn, đã tham mưu, đề xuất các nội dung trên vào Báo cáo Chính trị và Báo cáo Kinh tế - Xã hội, đã được các hội nghị Trung ương thông qua và ghi nhận, đánh giá cao.

Trong năm tới, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng khá tham vọng là 8%, những động lực nào sẽ giúp chúng ta đạt được mục tiêu này, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Nước ta bước vào năm 2025 trong tâm thế mới, bản lĩnh, tự tin cùng khí thế quyết tâm cải cách, đổi mới, đột phá trong cả hệ thống chính trị, hướng tới đạt kết quả cao nhất Kế hoạch 05 năm 2021-2025, chào mừng Đại hội XIV của Đảng và chuẩn bị bước vào kỷ nguyên mới – Kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc.

Trong bối cảnh đó, mặc dù tình hình thế giới dự báo tiếp tục rất khó khăn, thách thức, Chính phủ quyết tâm yêu cầu tăng trưởng 8% năm 2025, cao hơn mục tiêu Quốc hội đã quyết nghị (6,5-7%, phấn đấu 7-7,5%).

Đây là mức tăng trưởng cao, nhiều thách thức, nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới. Tôi xin nhấn mạnh 05 động lực chủ yếu sau đây:

Thứ nhất: Sự đoàn kết, tinh thần đột phá, đổi mới của hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị; sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, hiệu quả có trọng tâm, trọng điểm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; sự nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương và ủng hộ của bạn bè quốc tế.

Thứ hai: Những thành tựu phát triển năm 2024 được tiếp nối, thúc đẩy mạnh mẽ hơn trong năm 2025. Các ngành, các địa phương động lực phải phấn đấu tăng trưởng bứt phá, cao hơn năm 2024. Trong đó, Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh phải phấn đấu tăng trưởng 8-10% để phát huy vai trò đầu tàu hơn nữa.

Thứ ba: Tiếp tục đẩy mạnh 03 đột phá chiến lược; trong đó, thể chế được xác định là “đột phá của đột phá” để tập trung tháo gỡ, hoàn thiện, nhằm giải phóng mọi nguồn lực, nhất là nguồn lực đang bị tồn đọng cho phát triển.

Năm 2025 là năm có nhiều thuận lợi trong giải ngân vốn đầu tư công. Các dự án đã hoàn thiện thủ tục đầu tư, bước vào giai đoạn nước rút hoàn thành. Do đó, sẽ đóng góp ngay cho tăng trưởng và mở ra không gian phát triển mới cho các vùng, các địa phương.

Thứ tư: Sự ổn định về kinh tế, chính trị, xã hội và triển vọng tăng trưởng, phát triển của nước ta. Các doanh nghiệp trong và ngoài nước cam kết đầu tư, gắn bó lâu dài, đồng hành cùng với sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam.

Thứ năm: Sự phát triển mạnh mẽ của các ngành, lĩnh vực mới, các mô hình kinh tế mới, động lực tăng trưởng mới như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế và khu vực…

Những định hướng lớn và giải pháp nào sẽ được triển khai mạnh mẽ hơn nữa trong năm tới – năm cuối để thực hiện kế hoạch 5 năm (2021-2025), thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Năm 2025 là năm cuối thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025; để góp phần tạo dựng một nền tảng tốt cho kỷ nguyên mới phát triển của đất nước ta, các định hướng và giải pháp lớn sẽ mang tính hành động lớn hơn, thực hiện quyết liệt và triệt để hơn.

Thứ nhất, nhiệm vụ trọng tâm vẫn sẽ là đẩy mạnh hơn nữa triển khai thực hiện đột phá về thể chế phát triển, trong đó tập trung rà soát, xử lý dứt điểm những mâu thuẫn, chồng chéo giữa các thể chế nhằm kịp thời tháo gỡ vướng mắc, bất cập, chồng chéo, mâu thuẫn về thể chế không còn phù hợp thực tiễn. Đây cũng là một trong những giải pháp quan trọng góp phần nâng cao chất lượng môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam.

Thứ hai, đề xuất nghiên cứu xây dựng các cơ chế, chính sách đột phá để huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực trong và ngoài nước, trong đó lấy nguồn lực nhà nước khơi dậy, dẫn dắt nguồn lực xã hội. Đặc biệt, đẩy nhanh xây dựng và hoàn thiện thể chế thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển các mô hình kinh tế mới như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, trung tâm tài chính quốc tế, khu vực, khu thương mại tự do,… Đồng thời, nghiên cứu, đề xuất mở rộng quyền tự quyết cho các địa phương có nguồn thu lớn trong huy động và sử dụng nguồn lực.

Thứ ba, tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền triệt để, phân định rõ trách nhiệm, quyền hạn giữa trung ương và địa phương với phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, đề cao ý thức tự lực, tự cường của các địa phương; trung ương tập trung hoàn thiện thể chế, giữ vai trò kiến tạo phát triển, tăng cường kiểm tra, giám sát. Nâng cao hiệu quả công tác phối hợp trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. Kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế địa phương và kinh tế vùng trên cơ sở phát huy hiệu quả các tiềm năng, thế mạnh của từng vùng, địa phương.

Cuối cùng, huy động nguồn đầu tư và cơ chế chính sách để hoàn thành dứt điểm các mục tiêu trong phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại như đến năm 2025, hoàn thành 3.000 km đường bộ cao tốc; cơ bản hoàn thành đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông; triển khai xây dựng tuyến vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội, vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh, và đưa vào hoạt động một số tuyến đường sắt đô thị tại hai đô thị này.

Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng về những chia sẻ trong ngày đầu năm mới Xuân Ất Tỵ 2025!

5 DẤU ẤN ẤN TƯỢNG NHẤT CỦA BỘ KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯ TRONG NĂM 2024