Việc thanh toán gặp khó khăn, doanh nghiệp xuất khẩu sang Nga cần lưu ý những gì?

Mỹ và các quốc gia đồng minh đã quyết định loại Nga ra khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT, nhằm đáp trả chiến dịch của nước này tại Ukraine. Theo nhận định của một số chuyên gia kinh tế, khi Nga bị loại khỏi hệ thống thanh toán quốc tế thì các quốc gia là đối tác có giao thương với Nga (trong đó có Việt Nam) sẽ chịu tác động nhất định.

Theo Ngân hàng Nhà nước, các giao dịch thanh toán quốc tế được xử lý chủ yếu qua Dịch vụ chuyển tiền quốc tế qua hệ thống SWIFT và Dịch vụ chuyển tiền Western Union (WU) do các tổ chức tín dụng trong nước trực tiếp thỏa thuận, ký kết tham gia, hợp tác với các tổ chức quốc tế.

Trong đó, việc xử lý qua hệ thống SWIFT là chủ yếu và chủ lực, bởi đây là hệ thống thanh toán toàn cầu hiện đại, nhanh chóng, độ bảo mật rất cao và chi phí thấp hơn các giao dịch thanh toán truyền thống khác. Như vậy, việc Nga bị ngắt khỏi hệ thống SWIFT có thể khiến các giao dịch thanh toán, chuyển tiền quốc tế từ Việt Nam sang Nga bị ảnh hưởng phần nào.

Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu cũng đang lo ngại vì không chỉ các chứng từ xuất khẩu sang Nga, mà một số đơn hàng xuất sang châu Âu có liên quan tới Nga cũng bị ngân hàng từ chối bộ chứng từ thanh toán. Theo một số doanh nghiệp, các ngân hàng lo ngại bị “vạ lây” từ các đối tác của những quốc gia đang áp dụng lệnh cấm vận đối với Nga. Chính vì thế, các doanh nghiệp đều bày tỏ mong muốn các bên ngồi lại đàm phán được với nhau, hạ nhiệt căng thẳng giúp hoạt động giao thương vốn đã khó khăn vì Covid-19 chưa được phục hồi.

Mặc dù có những khó khăn nhất định, nhưng các doanh nghiệp vẫn đang cố gắng tìm lối đi riêng để khắc phục phần nào khó khăn. Tại Việt Nam, Ngân hàng Liên doanh Việt - Nga (VRB) có giấy phép tham gia kênh thanh toán riêng sang Nga, cung cấp dịch vụ chuyển tiền song phương trực tiếp Việt – Nga. Vì thế, đại diện một doanh nghiệp chuyên xuất khẩu hàng may mặc từ Việt Nam sang Nga cho hay, nhiều năm qua, kênh thanh toán chủ yếu của công ty vẫn là qua Ngân hàng VRB nên không bị ảnh hưởng đến hàng hóa xuất khẩu của Công ty.

Theo các chuyên gia, không loại trừ khả năng Nga liên kết với các quốc gia không tham gia mạng lưới SWIFT khác tìm kiếm giải pháp thay thế. Cùng với đó, Nga có thể sẽ bắt tay với nhóm BRICS (Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi – chiếm tới 40% dân số) để lập hệ thống thanh toán riêng; hoặc Nga sẽ bắt tay với hệ thống thanh toán liên ngân hàng xuyên biên giới (CIPS) của Trung Quốc hoặc sử dụng tiền số…

Có thể nói, những căng thẳng thương mại – địa chính trị giữa các quốc gia luôn mang đến nhiều tác động tiêu cực tới hoạt động kinh tế. Do đó, các doanh nghiệp cần hết sức chủ động, phải có nhiều biện pháp để phòng ngừa rủi ro. Trong đó, một yếu tố quan trọng là phải đa dạng hóa thị trường, mở rộng các quan hệ giao thương... 

Minh Châu