Tỷ phú Henrik Fisker: Quay trở lại thị trường xe điện để thực hiện giấc mơ một thời tan vỡ

Henrik Fisker là một nhà thiết kế xe hơi mang quốc tịch Đan Mạch, 57 tuổi. Ông được biết đến là người đã tạo ra những chiếc xe mang tính biểu tượng trong lịch sử như Aston Martin DB9, Aston Martin V8 Vantage và Fisker Karma, đặc biệt trong đó là chiếc xe BMW Z8 mui trần nổi tiếng mà diễn viên James Bond đã lái trong bộ phim Pierce Brosnan "The World Is Not Enough". Vào đầu những năm 2000, ông điều hành studio thiết kế nổi tiếng của Aston Martin trước khi làm cố vấn thiết kế ban đầu cho hãng xe Tesla của tỷ phú giàu nhất thế giới Elon Musk. Năm 2007, ông thành lập Công ty Fisker Automotive, hãng xe sản xuất một trong những chiếc ô tô plug-in (ô tô sạc điện) đầu tiên trên thế giới. Tuy nhiên, cũng có những tình tiết rất thú vị trong cuộc sống của ông cho thấy, đôi khi không phải cái gì cũng trải đầy hoa hồng, sau 6 năm thành lập công ty, ông bị thất bại thảm hại và buộc phải tuyên bố phá sản.

Giờ đây ông đã quay trở lại thị trường kinh doanh với ba điều mới mẻ. Đầu tiên và quan trọng nhất, ông đã có một đối tác mới quan trọng là Geeta Gupta-Fisker -người vợ đồng hành sẻ chia mọi khó khăn. Thứ hai, công ty có trụ sở tại Los Angeles của ông đã chào bán công khai và nhanh chóng huy động được hơn 1 tỷ USD trong đợt IPO vào tháng 10 năm 2020. Và cuối cùng, giá cổ phiếu của Fisker tăng 56% kể từ khi ra mắt, khiến cả Henrik và Geeta trở thành tỷ phú, mỗi người sở hữu khối tài sản trị giá khoảng 1,1 tỷ USD. 

Ngành công nghiệp ô tô trước đây đã chứng kiến sự hợp tác thành công giữa người bố và người con, giữa những người anh chị em, nhưng dường như sự kết hợp của một cặp vợ chồng quyền lực thì Henrik Fisker và Geeta Gupta chính là ngoại lệ đầu tiên. 

 “Chúng tôi có phong cách làm việc rất khác nhau. Nếu như tôi có bán cầu não phải phát triển, là con người của những ý tưởng độc lạ, của sự sáng tạo không ngừng nghỉ thì anh ấy lại có bán cầu não trái phát triển, đại diện cho lối suy nghĩ logic, thực tế”. Chúng tôi tuy khác biệt nhưng lại là hai mảnh ghép hoàn hảo của nhau”, Geeta chia sẻ với Tạp chí Forbes.

Sự kết hợp này đã giúp cả hai tạo ra những sản phẩm hiệu quả. Thành công mới đây của họ đã chứng minh được điều đó, cặp đôi nhanh chóng đưa đến mẫu xe Fisker Ocean 2022, một chiếc xe điện thể thao đa dụng có 5 chỗ ngồi. Mẫu xe này được công ty quảng cáo là "phương tiện bền vững nhất thế giới". Fisker Ocean dự kiến được bán với giá khoảng 38.000 USD vào năm 2022. Henrik cũng hứa hẹn rằng đây sẽ là một sản phẩm xuất sắc.

"Sứ mệnh của chúng tôi là trở thành nhà cung cấp mẫu xe  điện số một thế giới, cung cấp những phương tiện bền vững và đáng mơ ước nhất, đồng thời phá bỏ mô hình ngành công nghiệp ô tô cũ hoạt động, từ cách khách hàng mua xe, chọn bảo hiểm với giá cả phải chăng.

Cặp đôi đã có cổ phần lớn trong liên doanh mới này để đảm bảo rằng họ có thể kiểm soát số phận của công ty. Điều này được rút kinh nghiệm từ lần thất bại trước đây của Fisker khi ông không thể cứu vãn được gì bởi công ty cũ phẩn lớn thuộc chủ sở hữu của các nhà đầu tư lớn như quỹ tài sản có chủ quyền của Qatar và các nhà đầu tư mạo hiểm nổi tiếng ở Thung lũng Silicon, trong khi các giám đốc điều hành và thành viên hội đồng quản trị lại thiếu đi quyền quyết định quan trọng. Vợ ông chia sẻ: “Henrik Fisker đã sai lầm khi không sở hữu dù chỉ một phần của công ty”. 

Bà nói: “Quyền sở hữu là cách duy nhất để tác động đến các quyết định. Đó là lý do tại sao chúng tôi phải xem kỹ những thỏa thuận,  điều này thực sự quan trọng. Bởi vì thứ tôi không muốn chính là lặp lại thất bại của lần trước, khi những người khác lại đến và đưa ra quyết định ảnh hưởng đến số phận công ty mà mình tâm huyết xây dựng lên”. 

Fiskers mô tả liên doanh mới của ông giống như một “Công ty ô tô kỹ thuật số” đang thuê sản xuất bên ngoài thay vì xây dựng các nhà máy của riêng để giảm chi phí. Hầu hết các phụ kiện cốt lõi đều được Fisker mua lại, bao gồm cả pin và động cơ điện, từ các nhà cung cấp bên ngoài. Nhà sản xuất phụ tùng Magna, cũng sản xuất xe theo hợp đồng cho BMW, Daimler, Jaguar Land Rover và Toyota, đã thành lập liên minh hợp tác với Fisker vào tháng 10 và sẽ sản xuất mẫu xe Ocean tại Nhà máy Graz, Áo. Đây cũng là một phần của thỏa thuận trước đó với Fisker, Magna đã mua lại 6% cổ phần của công ty ông.

Giá cả phải chăng là một ưu điểm mang lại cho Fisker. Những chiếc xe Ocean đầy phong cách được ra mắt tại CES (Hội chợ Điện tử Tiêu dùng lớn nhất hằng năm được tổ chức bởi Tổ chức Công nghệ Tiêu dùng) diễn ra ở Las Vegas vào tháng 1 năm 2019. Chiếc xe thu hút người tiêu tùng không chỉ bằng vẻ ngoài mà còn ở việc sử dụng nhiều nguyên vật liệu tái chế. Chiếc xe 5 chỗ có giá cơ bản chỉ 37.499 USD (ưu đãi có thể giảm khoảng 10.000 USD  so với giá mua chính). Chiếc xe được đánh giá là rộng rãi hơn mẫu xe 5 chỗ Model Y của hãng xe điện nổi tiếng Tesla nhưng giá cơ bản lại rẻ hơn 12.000 USD. Tính đến nay, hơn 10.000 người đã trả 250 USD để đặt mua trước. Chiếc xe được tính là sẽ sạc sau mỗi lần chạy khoảng 250 dặm. 

Henrik là một người nổi tiếng trong ngành công nghiệp ô tô, nhưng xuất thân của Geeta – vợ anh cũng ấn tượng không kém.  Cô là à người gốc Ấn Độ, có nhiều bằng cấp về khoa học và cả bằng Tiến sĩ tại Đại học Cambridge ngành Công nghệ Sinh học. Từ đó, cô bắt đầu sự nghiệp làm chuyên gia đầu tư quốc tế cho Lloyds Banking Group, và sau đó quản lý các khoản đầu tư. Cô gặp Henrik – người chồng của mình vào năm 2011 khi anh đến thăm London, ngay trước khi mọi thứ bắt đầu trở nên tồi tệ tại Công ty Fisker Automotive. Họ kết hôn vào năm 2012.

Cặp đôi thú nhận đã làm việc suốt vài năm qua khi phấn đấu để đưa công ty phát triển. Trong thời gian đại dịch, họ cố gắng làm việc tại các văn phòng riêng lẻ trong ngôi nhà để tránh cãi vã. Hai người đã phân chia trách nhiệm, với Fisker làm việc chặt chẽ với các kỹ sư, giám sát thiết kế, tính năng và hiệu suất của Ocean, lập kế hoạch cho các mô hình trong tương lai. Geeta thì xử lý tài chính, thuế, quan hệ nhà đầu tư và đàm phán với các nhà cung cấp để đảm bảo Ocean đến với mức giá cơ bản 37.499 USD như đã hứa.

Henrik nhớ lại: “Khi tôi rời Fisker Automotive, tất cả những gì tôi có là chiếc xe của mình. Giờ đây tôi đang ở một vị trí khác, chủ yếu là nhờ người vợ tuyệt vời của tôi - Geeta”.

Trước đó, Fisker Automotive  là một công ty có trụ sở tại quận Cam, California và đã giành được sự ủng hộ sớm từ những nhà đầu tư có sức có ảnh hưởng, trong đó có Công ty VC Kleiner Perkins. Công ty thu hút sự chú ý của báo chí vì vẻ ngoài của chiếc xe điện Karma. Nhưng thành công đã không đến với Fisker Automotive, chiếc xe trị giá hơn 100.000 USD đã phải chịu một loạt thất bại, bao gồm bộ pin bị lỗi, trục trặc kỹ thuật và thậm chí là một cơn bão đã đổ toàn bộ lô hàng ô tô sang trọng vào bãi phế thải. Công ty đã phá sản vào năm 2013 và tài sản của họ được mua bởi Tập đoàn Wanxiang của Trung Quốc, công ty đã đổi tên thành Karma Automotive và tiếp tục bán chiếc xe hybrid plug-in sang trọng của Fisker với tên gọi Revero.

Để bắt đầu hoạt động kinh doanh mới, Fisker đã đầu tư phần lớn số tiền tiết kiệm cả đời của mình. Sau đó, ngay khi đang chốt kế hoạch IPO vào tháng 7, họ đã phải đối mặt với một biến chứng không mong muốn: Geeta cho biết cô bị ung thư giai đoạn đầu. Henrik nói: “Cô ấy nhận được cuộc gọi (từ bác sĩ của mình) trong một đàm phán với các nhà đầu tư. Bất chấp điều đó, cô ấy vẫn tiếp tục làm việc với các ngân hàng và nhà đầu tư trong những tuần sau đó, ngay cả khi phải trải qua hai cuộc phẫu thuật và xạ trị. Liệu pháp y tế của cô ấy kết thúc vào tháng 11.

 “Tại thời điểm này, tôi không còn bị ung thư. Tôi đã ngừng họat động trong một vài tháng, nhưng bây giờ mọi thứ đang hồi phục và tốt lên rất nhiều”, Geeta nói.

Henrik rất ngạc nhiên về sự mạnh mẽ vợ trong suốt quãng thời gian khủng hoảng về sức khỏe. Ông chia sẻ sự ngưỡng mộ của mình: “Cô ấy thật phi thường và làm việc không biết mỏi mệt”.

Còn Geeta lạc quan nói rằng: “Henrik và tôi không bao giờ nghĩ đến thất bại, chúng tôi luôn cố gắng để hoàn thành công việc. Chúng tôi không làm điều này để làm giàu, bởi vì chúng tôi muốn tạo ra một công ty tuyệt vời và những chiếc xe tuyệt vời. Chúng tôi muốn làm ra những chiếc xe hơi Ocean thực sự mới mẻ với mức giá phải chăng”.

Anh Đức