TPHCM: Dự án mở rộng Quốc lộ 13 nằm trên giấy suốt 1/5 thế kỷ có cơ may “hồi sinh”?

Khấp khởi mừng thầm
Ngày 9.4, Sở GTVT TPHCM cho biết, dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 13, từ ngã tư Bình Phước đến chân cầu Bình Triệu đang được lập kế hoạch đầu tư và sẽ triển khai trong giai đoạn 2021-2025.
Được biết, Dự án mở rộng quốc lộ 13, từ ngã tư Bình Phước đến chân cầu Bình Triệu (Thành phố Thủ Đức, TPHCM) dài khoảng 5,5km dự kiến thực hiện trước năm 2025 với tổng mức đầu tư gần 10.000 tỉ đồng từ nguồn ngân sách thành phố. Trong đó, chi phí xây dựng hơn 1.300 tỉ, tiền giải phóng mặt bằng khoảng 8.100 tỉ; còn lại là các khoản chi phí tư vấn, quản lý, di dời hạ tầng kỹ thuật, dự phòng...
Hơn 20 năm, hơn 1/5 thế kỷ kể từ lần đầu tiên được phê duyệt chủ trương nâng cấp mở rộng Quốc lộ 13, sau nhiều lần đổi chủ đầu tư, hình thức đầu tư… đến nay một phần của dự án vẫn nằm trên giấy. Trong khi tỉnh Bình Dương đã mở rộng 6 làn xe, và sắp tới chuẩn bị tăng lên 8 làn xe nhưng khi về tới Thành phố Thủ Đức (TPHCM) bị “thắt cổ chai” nên hầu như ngày nào cũng bị kẹt xe. 

                         Đoạn đường Quốc lộ 13 thường gặp tình trạng kẹt xe vì đường hẹp – Nguồn: Internet

"3 chìm 7 nổi”                                                                                                                                

Ngày 23/10/2000, Thủ tướng Chính phủ có Công văn số 969/CP-CN, cho phép Công ty Xây dựng công trình giao thông 5 (Cienco 5) được làm chủ đầu tư, thực hiện theo hình thức xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT) dự án nâng cấp mở rộng mở rộng Quốc lộ 13, đoạn từ Ngã tư Quốc lộ 13 – Nguyễn Xí (quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh) đến ngã tư Bình Phước (quận Thủ Đức), dài 10,6km. Dự án gồm 2 phần chính là xây dựng mới cầu Bình Triệu 2 và nâng cấp mở rộng Quốc lộ 13.

Tại thời điểm năm 2000, dự án được phê duyệt với tổng vốn đầu tư 341 tỷ đồng. Đầu năm 2001, dự án được khởi công với sự kiện khởi công xây dựng cầu Bình Triệu 2, thời gian hoàn thành toàn bộ dự án dự kiến 30 tháng. 

                         Dự án mở rộng, nâng cấp Quốc lộ 13 “nằm trên giấy” suốt 1/5 thế kỷ - Nguồn: Internet
Đến năm 2004, cầu Bình Triệu 2 được hoàn thành và đưa vào sử dụng, sau đó đã tổ chức thu phí hoàn vốn. Tuy nhiên, phần nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 13 thì vẫn chưa triển khai, và Cienco 5 xin trả lại dự án cho TP Hồ Chí Minh vì vốn đã đội lên 1.200 tỷ do chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng tăng.
Sau đó, TP đã chuyển giao cho Sở Giao thông Công chính TP Hồ Chí Minh làm chủ đầu tư, thay đổi hình thức đầu tư từ BOT sang đầu tư bằng nguồn ngân sách thành phố và hoàn vốn bằng nguồn thu phí giao thông. TP Hồ Chí Minh cũng điều chỉnh thiết kế kỹ thuật dự án nâng cấp Quốc lộ 13, đoạn đường Quốc lộ 13 từ ngã tư Bình Phước đến ngã tư Bình Lợi dài hơn 4,5km sẽ bổ sung xây dựng theo mặt cắt ngang rộng 53m thay vì 32m như phương án kỹ thuật cũ. Tổng mức đầu tư dự án được nâng lên 1.692 tỷ đồng (trong đó chi phí đền bù giải tỏa là 1.285 tỷ đồng. Dự kiến công trình sẽ hoàn thành vào năm 2006).
Đến cuối năm 2005, UBND TP Hồ Chí Minh có quyết định chuyển dự án từ Sở Giao thông Công chính sang Công ty Cổ phần Đầu tư hạ tầng kỹ thuật TP Hồ Chí Minh (CII) làm chủ đầu tư. CII đầu tư dự án cải tạo nâng cấp Quốc lộ 13 theo hình thức BOT. Sau khi nhận chuyển giao, CII chia dự án thành 7 tiểu dự án để triển khai, tuy nhiên do biến động giá đất, kinh phí bồi thường tăng, CII không thể triển khai dự án và dự án chính thức nằm im từ năm 2007 đến nay.
Đến tháng 10/2019, Ban quản lý dự án đầu tư Xây dựng các công trình giao thông TP Hồ Chí Minh đã trình HĐND TP quyết định chủ trương đầu tư nâng cấp mở rộng tuyến Quốc lộ 13. Đơn vị này dự kiến sẽ triển khai trước năm 2023 với vốn đầu tư gần 10.000 tỷ đồng, nguồn vốn chủ yếu lấy từ ngân sách. Trong đó, bao gồm hơn 1.300 tỷ dành cho chi phí xây dựng. Khoảng 8.100 tỷ dành cho chi phí giải phóng mặt bằng. Số vốn còn lại dành cho công tác xây dựng, quản lý, di dời hạ tầng kỹ thuật và dự phòng.
Trong bối cảnh, TP Hồ Chí Minh đề xuất hàng loạt dự án đầu tư hạ tầng, trong giai đoạn 2021 - 2025 cần nguồn vốn đầu tư hơn 80.000 tỷ đồng. Trong khi đó, giai đoạn 2015 - 2020, bình quân mỗi năm TP Hồ Chí Minh chỉ có thể huy động được 10.000 tỷ đồng đầu tư cho hạ tầng. và dự án cải tạo, nâng cấp mở rộng Quốc lộ 13, nguồn vốn dự kiến khoảng 10.000 tỷ đồng, bằng tổng nguồn vốn đầu tư cho các công trình hạ tầng giao thông trong một năm của giai đoạn 2015 - 2020. 
Đặc biệt, khi Nghị quyết 437/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành có đề cập sẽ phải tạm dừng hình thức BOT trên đường hiện hữu; thì nhiều dự án trọng điểm, trong đó có dự án mở rộng Quốc lộ 13 từng được đề xuất đầu tư theo hình thức BOT, BT sẽ được chuyển đổi hình thức đầu tư sang sử dụng vốn ngân sách.
Liệu rằng đứng trước thực trạng trên, dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 13 sẽ được “hồi sinh” hay sẽ còn tiếp tục nằm trên giấy trong một thời gian nữa!

P.V