Thông tin cho doanh nghiệp xuất khẩu sang Úc về điều khoản không công bằng trong hợp đồng tiêu dùng theo mẫu

Cụ thể, theo Luật Người tiêu dùng Úc 2010 thì một điều khoản của hợp đồng tiêu dùng là điều khoản không công bằng nếu:

- Điều khoản đó dẫn đến sự mất cân bằng đáng kể về quyền và nghĩa vụ của các bên phát sinh theo hợp đồng;

- Điều khoản đó là không cần thiết một cách hợp lý để bảo vệ lợi ích hợp pháp của bên được hưởng lợi theo điều khoản đó (Điều khoản của hợp đồng được cho là không cần thiết một cách hợp lý để bảo vệ lợi ích hợp pháp của bên sẽ được hưởng lợi theo điều khoản đó, trừ khi bên đó chứng minh khác đi); 

- Điều khoản đó sẽ dẫn đến thiệt hại (dù là về tài chính hay về mặt khác) cho một bên nếu điều khoản đó được áp dụng hoặc được dựa vào.

(Mục 24.1 Phần 2-3- Luật Người tiêu dùng Úc)

Khi xác định và đánh giá một điều khoản của hợp đồng tiêu dùng có phải là không công bằng theo nội dung trên không, tòa án Úc có thể xét đến những vấn đề mà họ cho là có liên quan, nhưng phải xem xét đến tính minh bạch của điều khoản và toàn bộ hợp đồng tiêu dùng đó. Theo đó, một điều khoản là minh bạch nếu điều khoản đó được diễn đạt bằng ngôn ngữ đơn giản hợp lý; dễ đọc; được trình bày rõ ràng và luôn có hiệu lực với bất kỳ bên nào bị tác động bởi điều khoản.

Về hệ quả pháp lý, theo quy định tại Luật Người tiêu dùng Úc, sau khi tòa án xem xét và phán quyết về một điều khoản của hợp đồng là không công bằng, thì điều khoản đó sẽ được tuyên là vô hiệu (được coi là chưa từng tồn tại), tuy nhiên các nội dung còn lại của hợp đồng sẽ tiếp tục có hiệu lực với các bên của hợp đồng.

Bên cạnh việc đưa ra khái niệm về điều khoản không công bằng, Luật Người tiêu dùng Úc 2010 cũng đưa ra các trường hợp để diễn giải và làm rõ về các dạng điều khoản không công bằng. Cụ thể. theo pháp luật của Úc, một điều khoản trong hợp đồng tiêu dùng là không công bằng nếu điều khoản đó rơi vào một trong các trường hợp như sau:

- Điều khoản cho phép hoặc có hiệu lực cho phép một bên (nhưng không phải bên còn lại) tránh hoặc hạn chế việc thực hiện hợp đồng;

- Điều khoản cho phép, hoặc có hiệu lực cho phép một bên (nhưng không phải bên còn lại) chấm dứt hợp đồng;

- Điều khoản quy định việc phạt, hoặc có hiệu lực trừng phạt một bên (nhưng không phải bên còn lại) do sự vi phạm hoặc chấm dứt hợp đồng;

- Điều khoản cho phép hoặc có hiệu lực cho phép một bên (nhưng không phải bên còn lại) thay đổi các điều khoản của hợp đồng;

- Điều khoản cho phép, hoặc có hiệu lực cho phép một bên (nhưng không phải bên còn lại) gia hạn hoặc không gia hạn hợp đồng;

- Điều khoản cho phép, hoặc có hiệu lực cho phép một bên thay đổi giá trả trước phải trả theo hợp đồng trong khi bên kia không có quyền chấm dứt hợp đồng;

- Điều khoản cho phép, hoặc có hiệu lực cho phép một bên đơn phương thay đổi các đặc tính của hàng hóa hoặc dịch vụ được cung cấp, hoặc quyền lợi về đất đai được bán hoặc được cấp theo hợp đồng;

- Điều khoản cho phép, hoặc có hiệu lực cho phép một bên đơn phương xác định xem hợp đồng có bị vi phạm hay không hoặc đơn phương giải thích ý nghĩa của nó;

- Điều khoản hạn chế, hoặc có hiệu lực hạn chế trách nhiệm liên quan của một bên đối với các đại lý của mình;

- Điều khoản cho phép, hoặc có hiệu lực cho phép một bên chuyển nhượng hợp đồng gây bất lợi cho bên kia mà không có sự đồng ý của bên kia;

- Điều khoản hạn chế, hoặc có hiệu lực hạn chế quyền của một bên trong việc kiện bên kia;

- Điều khoản hạn chế, hoặc có tác động hạn chế bằng chứng mà một bên có thể đưa ra trong quá trình tố tụng liên quan đến hợp đồng;

- Điều khoản áp đặt, hoặc có hiệu lực áp đặt, gánh nặng một cách rõ ràng đối với một bên trong các thủ tục tố tụng liên quan đến hợp đồng;

- Dạng điều khoản, hoặc dạng có hiệu lực như một điều khoản theo quy định pháp luật.

(Mục 25, Phần 2-3- Luật Người tiêu dùng Úc)

Thu Trà