Thỏa thuận quan trọng của Ngân hàng Bangkok mở ra con đường chinh phục thị trường tài chính khu vực Đông Nam Á

12:55 11/07/2021

Thương vụ mua lại Ngân hàng Permata trị giá 2,7 tỷ USD của Ngân hàng Bangkok không chỉ là thương vụ giá trị lớn nhất trong lịch sử 76 năm của ngân hàng mà còn là một thương vụ hứa hẹn sẽ có nhiều chuyển biến.

Thỏa thuận mua lại Ngân hàng Permata này sẽ thay đổi Ngân hàng Bangkok từ một ngân hàng lớn của Thái Lan với mạng lưới tốt ở châu Á thành một ngân hàng có chỗ đứng vững chắc tại hai nền kinh tế quan trọng nhất Đông Nam Á là Thái Lan và Indonesia- tạo cơ sở cho nhiều năm tăng trưởng bền vững.

Đây cũng là một cột mốc cá nhân đối với chủ tịch Ngân hàng Bangkok - Chartsiri Sophonpanich , 62 tuổi, cho phép ông củng cố di sản của gia đình mình và nâng cao khát vọng mở rộng khu vực của ngân hàng do ông nội Chin, người đồng sáng lập và Chủ tịch đầu tiên của ngân hàng vào năm 1944. 

chủ tịch Ngân hàng Bangkok - Chartsiri Sophonpanich
Chủ tịch Ngân hàng Bangkok - Chartsiri Sophonpanich. Ảnh: Forbes

Chartsiri nói trong một cuộc gọi video từ văn phòng của mình tại trụ sở Silom Road của ngân hàng trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi: “Thông thường chúng tôi phát triển một cách tự nhiên. Chúng tôi không phát triển bằng cách mua lại. Tuy nhiên, cơ hội ở Indonesia - một trong những nền kinh tế lớn nhất và phát triển nhanh nhất thế giới là quá tốt và khó có thể bỏ qua".

Động thái diễn ra khi các ngân hàng thương mại của Thái Lan tìm kiếm sự tăng trưởng ở nơi khác do những khó khăn trong nước làm suy yếu khả năng sinh lời. Được công bố lần đầu tiên vào tháng 12 năm 2019 trong một đề nghị có điều kiện, Ngân hàng Bangkok vào tháng 5 năm ngoái đã hoàn tất việc mua 89% cổ phần của Ngân hàng Permata từ Standard Chartered và công ty con Astra International tại Indonesia của Jardine Matheson. Sau đó, họ đã nâng con số đó lên 98,71% sau một đợt chào mua công khai bắt buộc vào tháng 10. Chi nhánh tại Indonesia của hai ngân hàng đã chính thức được hợp nhất vào tháng 12 năm ngoái.

Tòa nhà PermataBank ở Jakarta, Indonesia. ĐƯỢC SỰ CHO PHÉP CỦA NGÂN HÀNG BANGKOK
Tòa nhà PermataBank ở Jakarta, Indonesia.

Ngân hàng Permata, hoạt động dưới tên PermataBank, mang lại cho Ngân hàng Bangkok khoảng 4 triệu khách hàng mới, 300 chi nhánh trên toàn quốc và bổ sung thêm khoảng 13,8 tỷ đô la vào cơ sở tài sản của ngân hàng, đạt khoảng 126 tỷ đô la tổng tài sản trong quý đầu tiên. Đáng kể hơn, nó nâng cao vị thế của mình với tư cách là người cho vay để hỗ trợ nhu cầu của chính khách hàng trong khu vực. Chartsiri nói: “PermataBank là một thương vụ mua lại mag tính chiến lược".

“Thị trường khu vực đang phát triển mạnh mẽ hơn nhiều so với Thái Lan và với các khoản vay quốc tế chiếm hơn 24% danh mục đầu tư của chúng tôi, chúng tôi có thể kỳ vọng điều này sẽ hỗ trợ sự tăng trưởng liên tục của chúng tôi".

Đó là một bước đi táo bạo của người dẫn dắt thuộc thế hệ thứ ba của ngân hàng lớn nhất Thái Lan bằng tài sản nhằm phục hồi tăng trưởng. Sau những năm đầu phát triển với tốc độ chóng mặt dưới thời cha và ông nội Chartsiri, ngân hàng này đã phải vật lộn với đà tăng trưởng tại thị trường nội địa khi nền kinh tế tăng trưởng chậm lại, nợ hộ gia đình cao và lãi suất thấp.

Đại dịch đã giáng một đòn mạnh hơn vào nền kinh tế phụ thuộc vào du lịch của Thái Lan, với các doanh nghiệp nhỏ nằm trong số những người bị ảnh hưởng nặng nề nhất, làn sóng thứ ba của đợt dịch Covid-19 đã làm giảm hy vọng phục hồi nhanh chóng hoặc ổn định. Chartsiri, người đứng thứ 32 trong bảng xếp hạng 50 người giàu nhất Thái Lan năm nay với giá trị ròng 1,15 tỷ USD cho biết: “Mọi người khá thận trọng và cũng rất cẩn thận trong việc chi tiêu của mình".

Đại dịch cũng đè nặng lên niềm tin của nhà đầu tư vào các ngân hàng lớn nhất của Thái Lan - nơi công bố lợi nhuận ròng thấp nhất trong 10 năm qua vào năm 2020, bao gồm cả Ngân hàng Bangkok. Cổ phiếu niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán Thái Lan, đứng trong số 10 cổ phiếu lớn nhất theo vốn hóa thị trường trên sàn giao dịch đã mức thấp 88 baht (2,73 USD) vào tháng 3 năm ngoái. Mặc dù cổ phiếu kể từ đó đã phục hồi lên khoảng 115 baht, nhưng nó vẫn đang giao dịch dưới mức của năm 2011.

Ngân hàng Bangkok báo cáo lợi nhuận ròng năm 2020 sụt giảm lớn nhất trong số các tổ chức cho vay của Thái Lan - vốn đã phải tích trữ khoản dự phòng lỗ do lo ngại nợ xấu gia tăng, giảm hơn 50% xuống còn 17,2 tỷ baht (541 triệu USD) hàng năm. Theo danh sách các công ty lớn nhất thế giới của Forbes Global 2000 năm nay, Ngân hàng Bangkok cũng tụt hậu ở cấp độ khu vực, xếp hạng là ngân hàng lớn thứ sáu Đông Nam Á về tổng tài sản, nhưng chỉ đứng thứ 14 về lợi nhuận. 

“Nếu bạn làm chủ một ngân hàng ở Thái Lan, bạn cần có một chiến lược tăng trưởng. Do đó, Ngân hàng Bangkok tiến vào Indonesia với ý nghĩa chiến lược", V. Shankar, Giám đốc điều hành của Công ty cổ phần tư nhân Gateway Partners, và là một cựu nhân viên ngân hàng cấp cao cho biết.

Việc mở rộng sang Indonesia là một bước chuyển mình mang tính bước ngoặt trên nhiều cấp độ. Đầu tiên là quy mô: với 276 triệu người, Indonesia có dân số lớn thứ 4 thế giới sau Trung Quốc, Ấn Độ và Mỹ. Sau đó là tỷ lệ phân chia nhân khẩu học: với độ tuổi trung bình là 30 và tầng lớp trung lưu tăng nhanh, Indonesia có một lượng khách hàng lớn và tiềm năng trong nước. Về thị trường, với GDP hơn 1 nghìn tỷ đô la, những người tiêu dùng mới nổi của Indonesia, khi họ già đi và giàu hơn, sẽ thúc đẩy nhu cầu dài hạn đối với các dịch vụ tài chính.

Ngân hàng Bangkok chi nhánh tại Bangkok, Thái Lan. BRENT LEWIN / BLOOMBERG
Ngân hàng Bangkok chi nhánh tại Bangkok, Thái Lan. Ảnh: BRENT LEWIN / BLOOMBERG.

Ngược lại, 67 triệu người của Thái Lan đang già đi - 20% dân số của nước này sẽ trên 60 tuổi trong năm nay và độ tuổi trung bình là trên 40, chi tiêu cho cơ sở hạ tầng đã giảm dần. Tăng trưởng GDP, đã chậm lại, giảm 6,1% vào năm ngoái. Indonesia có kết quả tốt hơn một chút: GDP giảm 2,1% so với cùng kỳ.

Năm nay, nền kinh tế Thái Lan dự kiến ​​sẽ tăng trưởng 3%, trong khi của Indonesia sẽ đạt 4,5%, theo dự báo của ADB được đưa ra vào tháng Tư. Chartsiri cv ho biết: “Chúng tôi nhận thấy tiềm năng tăng trưởng của Indonesia trong 10, 20 năm tới, và ông hy vọng Permata sẽ phát triển nhờ đó (ngân hàng sẽ tiếp tục hoạt động dưới tên riêng của mình tại Indonesia). Ông nói thêm: "Sẽ có nhiều yêu cầu đối với cơ sở hạ tầng, lĩnh vực sản xuất, dịch vụ và tiêu dùng ”. 

Những cơ hội này mở rộng cho khách hàng ở Thái Lan và các nơi khác trong khu vực bao gồm Hồng Kông và Singapore - mong muốn kinh doanh ở đó. “Các công ty Thái Lan ở Indonesia cũng có nhiều mức đầu tư khác nhau”, Chartsiri nói, chỉ về nhà khai thác than Banpu, tập đoàn đóng gói và xây dựng Siam Cement và gã khổng lồ hóa dầu PTT.

Đồng thời khách hàng Indonesia có thể khai thác mạng lưới quốc tế của Ngân hàng Bangkok - ngân hàng có quan hệ lâu dài với khu vực. Họ đã có chi nhánh ở hầu hết các nước láng giềng châu Á trong ít nhất 25 năm, và trong một số trường hợp đã hơn 60 năm, chẳng hạn như Hồng Kông, Singapore và Tokyo. Ngoài việc trợ giúp các công ty Thái Lan ở Indonesia (và ngược lại), các khách hàng doanh nghiệp từ nơi khác có thể mang lại cho Ngân hàng Bangkok nhiều hoạt động kinh doanh hơn do phạm vi tiếp cận rộng rãi hơn. Bằng cách thêm 300 chi nhánh vào đội hình Indonesia của Ngân hàng Bangkok (trước đó có ba chi nhánh), giờ đây nó là một ngân hàng địa phương thực sự lớn ở Indonesia. 

Sau đó là các khoản cho vay quốc tế, dự kiến ​​sẽ tăng với tốc độ nhanh hơn tổng tăng trưởng cho vay, ước tính vào khoảng 3% đến 4% trong năm nay, do ngân hàng nhắm đến các khách hàng doanh nghiệp mới như những khách hàng ở Trung Quốc đang tìm cách đa dạng hóa và đầu tư vào ASEAN.

Trong một dấu hiệu ban đầu cho thấy việc khai thác Indonesia sẽ thành công, thương vụ sáp nhập Permata đã tăng thu nhập lãi ròng của ngân hàng này thêm 8% lên 77 tỷ baht vào năm ngoái. Chartsiri cũng nhanh chóng tiến tới hợp nhất việc sáp nhập, với việc cải tổ lại hội đồng ủy viên và hội đồng quản trị tại Permata và rót vốn mới 744 triệu đô la vào Permata.

Trong khi đó, ở Thái Lan, xuất khẩu phục hồi khi nhu cầu toàn cầu tăng lên đã nâng triển vọng cho các khách hàng doanh nghiệp của Ngân hàng Bangkok - khoảng một phần ba các khoản vay của ngân hàng này dành cho các nhà sản xuất trong khi các doanh nghiệp vừa và nhỏ nhận được khoảng một phần tư tổng số. Vào cuối quý đầu tiên, các nợ xấu của Ngân hàng Bangkok ở mức 3,7%, giảm so với mức 3,9% vào cuối năm ngoái. Ngân hàng Bangkok báo cáo thu nhập cao hơn dự kiến ​​là 6,9 tỷ baht, giảm 10% so với cùng kỳ năm ngoái nhưng tăng gấp hai lần so với quý trước.

Chartsiri là một chủ ngân hàng dày dạn kinh nghiệm. Ông là chủ tịch của Ngân hàng Bangkok từ năm 1994 (ông cũng là thành viên hội đồng quản trị của Bangkok Post Co). Khi ông mới đảm nhận vai trò này, ngân hàng này đã vươn lên trở thành ngân hàng thương mại lớn nhất Đông Nam Á về tài sản trong bối cảnh nền kinh tế Thái Lan đang bùng nổ, được thúc đẩy bởi đô la vay từ nước ngoài.

Tuy nhiên, chỉ ba năm sau, cuộc khủng hoảng tài chính châu Á bắt đầu ở Thái Lan.  Vào ngày đó, Thái Lan đã cạn kiệt các nguồn dự trữ ngoại hối trong nỗ lực bảo vệ đồng tiền của nước này, đồng baht tránh bị tác động của một cuộc đầu cơ lớn. Thái Lan đã buộc phải thả nổi đồng baht vào tháng 7 năm 1997 và đồng tiền này đã ngay lập tức giảm giá mạnh, giá trị của nó so với đồng đô la giảm hơn 50%. Vốn hóa thị trường của Ngân hàng Bangkok khi đó giảm 75% xuống còn 2 tỷ USD.

Đối mặt với thử thách lớn nhất trong sự nghiệp của mình, Chartsiri đã dành vài năm tiếp theo để xóa các khoản nợ xấu trên bảng cân đối kế toán của ngân hàng và bán một số cổ phần của gia đình trong công ty để thu về nguồn vốn mới. Ông đã thành công và đưa Ngân hàng Bangkok đi đúng hướng để tăng trưởng ổn định (và toàn bộ khu vực cũng bắt đầu phục hồi). Đây cũng là một minh chứng rõ ràng cho thấy chỗ dựa vững chắc mà ông đã tạo ra cho ngân hàng là trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2007-2009, qua đó ngân hàng đã vượt qua một cách tương đối bình yên. 

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, Ngân hàng Bangkok đã phải đối mặt với một vấn đề mới. Các đối thủ kém hơn một thời của nó là Ngân hàng Kasikorn và Ngân hàng Thương mại Siam đã vượt lên trước Ngân hàng Bangkok về cả vốn hóa thị trường và lợi nhuận ròng. Một yếu tố chính: Ngân hàng Bangkok cần tăng cường sức mạnh ngân hàng điện tử của mình. “Ngân hàng dường như đã bị tụt hậu trong việc xây dựng năng lực kỹ thuật số ngang bằng với các ngân hàng khác,” Harsh Wardhan Modi, đồng trưởng bộ phận nghiên cứu ngân hàng châu Á và Nhật Bản tại JPMorgan ở Singapore, cho biết trong một báo cáo, người có đánh giá trung lập về các ngân hàng cổ phần.

Chartsiri tại Phòng chờ Tổng thống của Ngân hàng Bangkok. LUKE DUGGLEBY / REDUX CHO FORBES CHÂU Á
Chartsiri là một chủ ngân hàng dày dạn kinh nghiệm. Ảnh: Forbes

Đại dịch, vốn đã đẩy nhanh quá trình số hóa trên toàn thế giới. Ngân hàng Bangkok cần phải bắt kịp. Trong khi chi tiêu cho công nghệ thông tin của ngân hàng trong quý IV đã đẩy chi phí hoạt động lên cao, Modi viết, “có khả năng ngân hàng cần phải dành một lượng lớn chi phí hoạt động trong hai đến ba năm tới".

Chartsiri trả lời rằng số hóa đã được ưu tiên. Ông nói: “Ngân hàng Bangkok đã làm việc về vấn đề này trong nhiều năm. Một số đổi mới tại ngân hàng có thể không dễ nhận thấy từ bên ngoài, vì nó đã diễn ra trong các lĩnh vực như nâng cấp hệ thống nội bộ của ngân hàng, mở rộng nền tảng thanh toán kỹ thuật số và áp dụng công nghệ blockchain cho tài chính thương mại quốc tế của ngân hàng.

Permata có nền tảng kỹ thuật số vững chắc. Chartsiri nói: “Hệ thống ngân hàng di động của họ rất tốt và khá nổi bật. Ông ấy nói rõ rằng ngân hàng của ông ấy phải đi sâu vào lĩnh vực kỹ thuật số. "Chúng ta cần phải chuyển đổi chính mình trong quá trình số hóa, thay đổi tư duy của mọi người để chuyển sang một cấp độ khác và sử dụng tốt hơn lượng thông tin, thực tế là việc phân tích, sử dụng trí tuệ nhân tạo và máy học sẽ hỗ trợ nhiều hơn cho khách hàng của chúng ta", ông nhận định.

Lyly (Theo Forbes)