Quốc hội thông qua Nghị quyết tổ chức chính quyền đô thị Hải Phòng

Sáng ngày 30/11/2024, trong phiên làm việc của Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, với 454/459 đại biểu Quốc hội tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng. Đây là một bước đi quan trọng trong lộ trình cải cách hành chính, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển kinh tế - xã hội của thành phố cảng. Với tỷ lệ 94,78% đại biểu đồng ý, Nghị quyết này được kỳ vọng sẽ có tác động lớn đến cách thức tổ chức chính quyền và cải thiện bộ máy hành chính tại Hải Phòng.

Theo Nghị quyết, Hải Phòng sẽ triển khai mô hình tổ chức chính quyền đô thị, trong đó bao gồm các đơn vị hành chính cơ bản như thành phố, quận, phường và các cơ quan hành chính của từng đơn vị. Mục tiêu chính của mô hình mới này là tạo ra một hệ thống chính quyền tinh gọn, hiệu quả hơn, đáp ứng nhanh chóng yêu cầu phát triển đô thị của Hải Phòng trong bối cảnh ngày càng hội nhập và phát triển mạnh mẽ.

Toàn cảnh phiên họp quốc hội sáng ngày 30/11 (Ảnh: Minh họa).

Nghị quyết quy định rõ ràng các quyền hạn và nhiệm vụ của các cơ quan chính quyền ở từng cấp, từ thành phố đến quận, phường. Cụ thể, Chính quyền địa phương tại Hải Phòng sẽ bao gồm Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân, với những nhiệm vụ, quyền hạn được phân công rõ ràng, nhằm đảm bảo sự linh hoạt và hiệu quả trong quá trình điều hành.

Một trong những điểm đặc biệt của Nghị quyết chính là việc phân cấp rõ ràng quyền lực giữa các cơ quan hành chính tại các cấp. Các quận, phường sẽ có quyền tự chủ hơn trong việc thực hiện nhiệm vụ hành chính, từ việc quyết định ngân sách đến các vấn đề liên quan đến quản lý địa phương. Điều này sẽ giúp các cơ quan hành chính tại Hải Phòng có thể nhanh chóng đưa ra các quyết định phù hợp với đặc thù và nhu cầu phát triển của từng khu vực, thay vì phải chờ đợi sự chỉ đạo từ thành phố.

Đặc biệt, Hội đồng nhân dân Thành phố Hải Phòng sẽ có thêm quyền giám sát chặt chẽ đối với việc thực hiện pháp luật và nghị quyết của chính quyền địa phương. Cùng với đó, các đại biểu Hội đồng nhân dân cũng sẽ có quyền chất vấn Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận, phường, Tòa án nhân dân quận, Viện kiểm sát nhân dân quận, tạo ra một cơ chế giám sát minh bạch và nghiêm ngặt hơn trong hoạt động của các cơ quan hành chính.

Cơ cấu tổ chức của Hội đồng nhân dân Hải Phòng cũng có những thay đổi quan trọng. Thường trực Hội đồng nhân dân sẽ bao gồm Chủ tịch, không quá 2 Phó Chủ tịch và các Ủy viên. Các Ban của Hội đồng nhân dân cũng sẽ được kiện toàn với đội ngũ hoạt động chuyên trách, đảm bảo tính chuyên nghiệp trong công việc. Đây là một bước tiến lớn so với trước đây, khi mà nhiều công việc hành chính chỉ được thực hiện bởi các cán bộ kiêm nhiệm.

Một điểm đáng chú ý là các Ủy viên hoạt động chuyên trách trong Hội đồng nhân dân sẽ được hưởng chế độ lương theo quy định của cán bộ công chức và các phụ cấp theo chức danh, giúp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm việc tại cơ quan hành chính thành phố.

Dù Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại Hải Phòng được kỳ vọng sẽ thúc đẩy sự phát triển của thành phố, song cũng không thiếu thách thức. Việc triển khai mô hình chính quyền đô thị đòi hỏi sự thay đổi trong tư duy và hành động của các cơ quan chức năng và người dân. Quá trình chuyển giao quyền lực và nhiệm vụ từ cấp thành phố xuống các quận, phường cần được thực hiện một cách có lộ trình, để không làm gián đoạn các hoạt động của chính quyền địa phương.

Bên cạnh đó, việc xây dựng cơ chế giám sát chặt chẽ từ Hội đồng nhân dân và các cơ quan chức năng cũng sẽ tạo ra một môi trường lành mạnh cho phát triển kinh tế, song điều này sẽ chỉ thực sự có hiệu quả khi các cơ quan này hoạt động độc lập và không bị chi phối bởi yếu tố bên ngoài.

Nghị quyết sẽ có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2025, tuy nhiên, mô hình chính quyền đô thị tại Hải Phòng sẽ chính thức được thực thi từ ngày 1 tháng 7 năm 2026. Đây là một bước đi dài hạn, cho phép Hải Phòng có đủ thời gian chuẩn bị về mặt cơ cấu tổ chức, nhân sự và các điều kiện cần thiết khác. Trong giai đoạn chuyển tiếp này, các cơ quan hành chính tại thành phố sẽ tiếp tục duy trì công tác quản lý theo mô hình cũ, đồng thời xây dựng các kế hoạch triển khai mô hình chính quyền đô thị mới.

Với sự thông qua của Nghị quyết, Hải Phòng đang chuẩn bị cho một chặng đường mới, với nhiều cơ hội và thách thức. Mô hình chính quyền đô thị không chỉ giúp Hải Phòng trở nên gọn nhẹ và linh hoạt hơn trong công tác quản lý, mà còn tạo ra cơ hội để thành phố phát triển mạnh mẽ hơn trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa và xã hội.

Việc thông qua Nghị quyết tổ chức chính quyền đô thị tại Hải Phòng đã khẳng định quyết tâm của Chính phủ và Quốc hội trong việc cải cách hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý, đồng thời đáp ứng yêu cầu phát triển mạnh mẽ của các thành phố lớn trong bối cảnh đô thị hóa ngày càng gia tăng.

Với những bước đi cải cách mang tính chiến lược, Hải Phòng sẽ trở thành mô hình mẫu cho các thành phố khác trong việc tổ chức chính quyền đô thị, tạo nền tảng cho sự phát triển vững mạnh trong tương lai.