Phải làm gì khi bạn bị mắc kẹt trong vùng sinh tồn

Đó là một lời than thở mà Tony Schwartz - Giám đốc điều hành của Energy Project - và cộng sự đã nghe thấy từ khách hàng với tần suất ngày càng tăng. Trong quá trình làm việc, họ hiểu cách quản lý năng lượng một cách khéo léo hơn, Tony đã xác định được bốn cách khác nhau mà người ta có thể cảm nhận được trong bất kỳ ngày nào. Chúng là những gì chúng tôi gọi là góc phần tư năng lượng: các vùng Hiệu suất, Sinh tồn, Kiệt quệ và Tái tạo:

- Vùng hiệu suất là khi năng lượng của bạn cao và tích cực. Đó là nơi bạn muốn đến khi làm việc hướng tới một mục tiêu cụ thể. Bạn cảm thấy lạc quan, gắn bó, thử thách và lạc quan.

- Vùng sinh tồn là khi năng lượng của bạn cao, nhưng tiêu cực. Khi chúng ta cảm thấy bị đe dọa hoặc mất giá trị, sự kiểm soát của hệ thống thần kinh của chúng ta sẽ chuyển từ vỏ não trước sang hệ thần kinh giao cảm và chúng ta chuyển sang chế độ chiến đấu hoặc bỏ chạy. Những người trong khu vực này hay lo lắng, thiếu kiên nhẫn, cáu kỉnh, sợ hãi và tự phê bình bản thân.

- Vùng kiệt quệ là khi năng lượng của bạn thấp và cảm xúc của bạn là tiêu cực. Những người trong khu vực này cảm thấy bất lực, trống rỗng và kiệt sức.

- Vùng tái tạo là khi năng lượng của bạn thấp nhưng tích cực. Đó là nơi bạn có thể nạp năng lượng và trở lại khu vực hoạt động. Nó mang lại cảm giác yên tĩnh, thanh thản, êm dịu và bình yên. Chìa khóa để đạt được hiệu suất cao bền vững và hạnh phúc là di chuyển thường xuyên và có chủ ý giữa khu vực hoạt động và khu vực đổi mới.

Không có gì đáng ngạc nhiên khi hiện tại rất nhiều người trong chúng ta đang dành phần lớn thời gian của mình cho các khu vực sinh tồn và kiệt quệ. Covid-19 đã dẫn đến gần hai năm mất mát, sợ hãi, cô lập và gặm nhấm sự không chắc chắn về tương lai. Và sự gia tăng nhanh chóng của biến thể Omicron đã tạo ra mức độ lo lắng và bất ổn mới. Thêm vào đó là tác động của các vấn đề xã hội khác, bao gồm biến đổi khí hậu, bất bình đẳng thu nhập, phân biệt chủng tộc đang diễn ra và sự phân cực chính trị gay gắt, và vấn đề rõ ràng là: Nhu cầu về năng lượng của chúng ta đang vượt quá khả năng của chúng ta.

Đó là lý do tại sao Tony và cộng sự luôn yêu cầu khách hàng của mình bắt đầu bằng cách tập trung vào việc tự điều chỉnh: khả năng lắng nghe cảm xúc của bạn một cách bình tĩnh và khéo léo khi đối mặt với bất kỳ thử thách nào bạn gặp phải. Tony nhận thấy rằng có thể trau dồi năng lực này theo những cách có hệ thống. Đây là sáu phương pháp cốt lõi mà chúng tôi nhận thấy là hiệu quả nhất để tránh rơi vào vùng sinh tồn và kiệt quệ.

Trở thành người chạy nước rút, không phải người chạy marathon 

Nghe có vẻ vô lý, phải không? Nhưng hãy nghĩ về nó. Với tư cách là một người chạy marathon, bạn cần một tốc độ đo lường được - bạn không thể đẩy mình đến giới hạn vì bạn sẽ gục ngã sau vài trăm thước. Là một vận động viên chạy nước rút, bạn có thể đầu tư 100% sức lực cho bản thân trong mọi cuộc đua, bởi vì có một vạch đích trong tầm mắt: điểm dừng khi bạn có thể lùi lại và nghỉ ngơi và tiếp nhiên liệu. Con người hoạt động tốt nhất khi họ di chuyển giữa sử dụng và tái tạo năng lượng. Theo đó, hai trong số những nguồn điều chỉnh mạnh mẽ nhất là ngủ và tập thể dục. Ngủ đủ giấc - bảy đến tám giờ cho tất cả, trừ một tỷ lệ nhỏ trong chúng ta - là chìa khóa để phục hồi thể chất. Tập thể dục làm tăng đáng kể nhịp tim của bạn đặc biệt hiệu quả trong việc phục hồi tinh thần và cảm xúc.

Thay thế việc tự quan sát thay cho việc tự đánh giá

Mỗi chúng ta đang chiến đấu trong một trận chiến khó khăn trong một thời điểm đặc biệt khó khăn. Sự tự đánh giá xuất hiện khi nhà phê bình nội tâm của chúng ta được kích hoạt và khiến chúng ta cảm thấy “kém hơn”. Đánh giá người khác là một cách phổ biến mà chúng ta cố gắng cảm thấy “tốt hơn”. Bằng cách đu dây giữa hai thái cực này, chúng ta thấy mình đang ở trên một chiếc máy chạy bộ vô tận, mãi mãi căng thẳng để chứng tỏ sự xứng đáng của mình, thường là cái giá của bản thân và người khác. Thay vào đó, khi bạn nhận thấy những cảm giác đó đang nảy sinh, hãy cố gắng quan sát chúng một cách đơn giản - mà không đánh giá bản thân. Như một khách hàng đã nói với Tony gần đây, "Khoảnh khắc tôi nghe lời tự phê bình của mình nói chuyện với tôi, tôi mỉm cười và tự nói với chính mình rằng:" Bạn phải bước tiếp thôi."

Khi bạn cảm thấy tồi tệ, hãy nhớ rằng đó không phải là toàn bộ câu chuyện 

Chúng ta định nghĩa yếu tố nổi giận là một ai đó hoặc một thứ gì đó thúc đẩy cảm xúc tiêu cực dâng trào. Nếu bạn nổi giận - và điều đó xảy ra với tất cả chúng ta - hãy hít thở sâu và để ý xem bạn cảm thấy căng thẳng ở đâu trong cơ thể. Chỉ cần chú ý sẽ giúp bạn có được khoảng cách từ phản ứng của mình. Tiếp theo, chuyển sự chú ý của bạn đến một nơi trên cơ thể mà bạn cảm thấy bình tĩnh và thư giãn hơn. Bạn rất dễ mất liên lạc với phần này của bản thân khi cảm xúc căng thẳng đang len lỏi khắp cơ thể, nhưng tiếp xúc với một nơi bình tĩnh hơn có thể là nguồn an ủi và cân bằng mạnh mẽ.

Tạo ra một không gian an toàn cho chính bạn trong chính bạn 

Nghĩ về một người, địa điểm, động vật hoặc hoạt động khiến bạn cảm thấy an toàn và an toàn hơn. Trẻ em có “người yêu” của chúng - mọi thứ, từ thú nhồi bông đến chó trắng - để giữ chúng ở bên và mang lại cảm giác thoải mái. Người lớn (và trẻ em dễ bị tổn thương sống bên trong chúng ta) có thể được hưởng lợi từ các nguồn hỗ trợ ổn định của chính họ. Như một khách hàng đã nói với chúng tôi gần đây, “Tôi có một nhóm nhỏ bạn từ thời đại học, những người mà giờ đây tôi thường gợi lên trong tâm trí khi thấy mình ở trong những tình huống khó khăn. Họ giống như đội của tôi. Có họ bên cạnh giúp tôi cảm thấy an toàn hơn”.

Làm điều gì đó bạn thích làm chỉ vì lợi ích của nó 

Tony yêu thích môn khiêu vũ khiêu vũ ở trường đại học, tiếp tục ở độ tuổi 20, và sau đó để nó trôi qua trong nhiều thập kỷ. Tony đã tiếp tục khiêu vũ ở độ tuổi 60 và ông đã yêu lại lần nữa. Khiêu vũ đưa ông thư giãn và cảm nhận được cơ thể nhiều hơn và hiếm khi không thể nâng cảm xúc của ông lên. Bạn yêu thích và đã từ bỏ một hoạt động nào, nhưng có thể quay trở lại cuộc sống của bạn như một nguồn đổi mới ít nhất một hoặc hai giờ một tuần?

Làm cho cuộc sống của người khác tốt hơn

Tất cả chúng ta đều mong muốn được người khác thừa nhận và đánh giá cao, nhưng chúng ta không thể đảm bảo rằng họ sẽ làm điều đó cho chúng ta. Những gì chúng ta có thể làm là nhìn thấy và đánh giá cao người khác, đó là một món quà đối với họ - và hầu như luôn khiến chúng ta cảm thấy tốt hơn về con người của mình. Chúng tôi phục vụ bản thân tốt nhất khi chúng tôi đào sâu và mở rộng vòng tròn chăm sóc của mình. Con người vô cùng khao khát được nhìn thấy và đánh giá đúng con người của họ, điều này khiến cho sự quan tâm và đồng cảm trở thành một nguồn mạnh mẽ để tự điều chỉnh và chữa lành.

Bạn càng nhận thức rõ và chấp nhận bất cứ điều gì bạn đang cảm thấy, bạn càng có thể bình tĩnh và cân nhắc hơn về cách bạn muốn thể hiện. Bắt đầu bằng cách xây dựng một trong những hành vi ở trên thành một nghi lễ, một việc gì đó mà bạn làm vào một thời điểm cụ thể trong ngày, để theo thời gian, nó trở nên tự động và không còn đòi hỏi nhiều ý chí nữa. Giữa một loạt các yếu tố gây căng thẳng và bất ổn không bao giờ kết thúc, khả năng tự điều chỉnh là điều mà mỗi chúng ta có khả năng tác động từ trong ra ngoài. 

Đức Nguyễn