Ông chủ Uniqlo đã chèo lái con đường vượt qua những tranh cãi về chính trị như thế nào?

Tadashi Yanai, Giám đốc điều hành của Fast Retailing, đã nhiều lần phàn nàn về những áp lực buộc các nhà lãnh đạo doanh nghiệp phải có lập trường về các chủ đề chính trị gây tranh cãi. Những áp lực đó đã hiển hiện trong tuần này khi ông từ chối đóng cửa các cửa hàng quần áo Uniqlo của công ty ở Nga, nhưng đã đảo ngược lại kế hoạch chỉ một vài ngày sau đó. 

Vụ việc cho thấy những thách thức truyền thông sâu sắc mà các công ty toàn cầu phải đối mặt vào thời điểm căng thẳng địa chính trị, khi ngày càng nhiều công ty rút khỏi Nga sau cuộc chiến với Ukraine.

"Quần áo là nhu cầu thiết yếu của cuộc sống và người dân Nga có quyền sống như chúng tôi", Yanai ban đầu nói với Nikkei trong một cuộc phỏng vấn được công bố hôm thứ Hai. Đến thứ Năm (10/3), Fast Retailing đã đảo ngược kế hoạch: "Trong khi tiếp tục kinh doanh Uniqlo của chúng tôi ở Nga, chúng tôi đã thấy rõ rằng chúng tôi không thể tiếp tục tiến hành do một số khó khăn", họ nói, với lý do rằng "những thách thức hoạt động và tình hình xung đột ngày càng tồi tệ hơn."

50 cửa hàng của Uniqlo ở Nga là một phần chính trong hoạt động kinh doanh của thương hiệu này ở châu Âu - nơi có khoảng 110 cửa hàng. Nhưng đó là một phần tương đối nhỏ trong hoạt động kinh doanh tổng thể của Fast Retailing, với khoảng 3.500 cửa hàng trên toàn cầu.

Sự quay đầu của Nga được đưa ra sau những chỉ trích từ người tiêu dùng và các bên liên quan. Tuyên bố ban đầu của Yanai đã vấp phải sự chia sẻ của cư dân mạng với những hashtag "tẩy chay" trên mạng xã hội. Các nhà phân tích cho biết, phản ứng của công chúng phản ánh việc người tiêu dùng ngày càng mong đợi các thương hiệu nắm giữ các giá trị xã hội có ý nghĩa, làm tăng rủi ro về danh tiếng cho các công ty khi họ truyền đạt các chính sách của mình.

Nikkei cho biết, các cuộc thảo luận về tính liên tục trong kinh doanh và rủi ro danh tiếng đã diễn ra sau những bình luận của Yanai, đồng thời các giám đốc và những người khác yêu cầu thay đổi chính sách.

Trong khi đó, "quyết định đình chỉ hoạt động của công ty tại Nga xét cho cùng vẫn chưa loại bỏ hoàn toàn phản ứng dữ dội. Uniqlo đã đình chỉ hoạt động kinh doanh của mình không phải vì việc lên tiếng cuộc chiến giữa Nga và Ukraine mà vì hoạt động có vấn đề", một người dùng Twitter viết hôm thứ Sáu. 

Trước cuộc tranh cãi ở Nga, Yanai vấp phải những vấn đề xung quanh vấn đề sử dụng bông Tân Cương. 

Các thương hiệu tuyên bố ngừng sử dụng bông Tân Cương đã phải đối mặt với phản ứng dữ dội ở Trung Quốc, thị trường nước ngoài lớn nhất của Uniqlo, trong khi những thương hiệu không làm như vậy đã bị chỉ trích ở những nơi khác, chẳng hạn như ở Mỹ, nơi công ty nhìn thấy một số cơ hội tăng trưởng lớn nhất của mình.

Một lô hàng áo sơ mi Uniqlo đã bị hải quan Mỹ chặn vào năm ngoái, và Yanai ban đầu từ chối bình luận khi bị chất vấn về việc liệu công ty này có sử dụng vải cotton Tân Cương hay không. Fast Retailing sau đó cho biết trong một tuyên bố rằng, họ không tìm thấy lao động nào bị đối xử ngược đãi trong chuỗi cung ứng của mình.

Yanai, 73 tuổi, là người giàu nhất Nhật Bản, với tài sản gia đình được Forbes ước tính là 26 tỷ USD. Năm 1984, năm cửa hàng Uniqlo đầu tiên khai trương, ông trở thành Chủ tịch của công ty do cha mình thành lập. Chính nỗ lực không ngừng nghỉ của ông đã biến nó thành một thương hiệu toàn cầu.

Ông đã đưa ra quan điểm trong những năm gần đây là tiếp tục hoạt động trong những điều kiện đầy thử thách. Uniqlo đã giữ cho nhiều cửa hàng của mình hoạt động đều đặn mặc dù phải đối mặt với những khó khăn do Covid-19 gây ra. 

Và Yanai đã nhiều lần phàn nàn về việc các doanh nghiệp bị áp lực phải đưa ra các quyết định có thể được coi là lập trường chính trị. "Dễ dàng đi cùng với một quan điểm chính trị nhất quán đồng nghĩa với cái chết của các doanh nghiệp", ông nói tại một cuộc họp báo năm ngoái.

Meghan Barstow, Chủ tịch kiêm Giám đốc đại diện của công ty quan hệ công chúng Edelman Japan, đề xuất vào những thời điểm không có cách nào để làm hài lòng tất cả các bên. Bà cho biết, các công ty nên xem xét các yếu tố như tác động kinh doanh, tình cảm của các bên liên quan và cách các công ty cùng lĩnh vực đang phản ứng. Bà nói, bất kỳ tuyên bố nào mà các công ty đưa ra đều phải gắn liền với hoạt động kinh doanh và triết lý của bạn.

Masahito Namiki, Giám đốc điều hành của công ty tư vấn thương hiệu Interbrand Japan, cho rằng, lập trường của Yanai về việc cung cấp nhu yếu phẩm cho người dân Nga phù hợp với triết lý thương hiệu của Uniqlo là "LifeWear". Công ty cho biết, sứ mệnh của họ là "cung cấp quần áo cơ bản, giá cả phải chăng cho mọi người."

“Việc quyết định hành động bằng cách tập trung vào con người chứ không phải đất nước có vẻ phù hợp với thương hiệu,” Namiki nói với Nikkei Asia.

Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến các giá trị của doanh nghiệp. Theo khảo sát toàn cầu mới nhất của Edelman, 58% người được hỏi trên toàn cầu và 49% ở Nhật Bản đang mua hoặc ủng hộ thương hiệu dựa trên niềm tin và giá trị của họ.

Namiki nói: “Xây dựng một thương hiệu được mọi người chấp nhận rộng rãi là điều vô cùng khó khăn khi họ sẽ vừa phải kinh doanh và vừa phải cho thấy thế giới những giá trị của họ".

Bảo Bảo