Nhiều lổ hổng trong việc quản lý sử dụng vốn, tài sản Nhà nước tại các doanh nghiệp được kiểm toán

Báo cáo kết quả kiểm toán năm 2020 của Kiểm toán Nhà nước vừa ban hành, trong đó nêu rõ việc quản lý sử dụng vốn, tài sản của các doanh nghiệp như PVPower, Handico, Hancorp, Resco... còn nhiều hạn chế, tồn tại.

Theo đó, sau khi thực hiện công tác kiểm toán báo cáo tài chính, Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra nhiều lổ hổng trong việc quản lý sử dụng vốn, tài sản Nhà nước tại những doanh nghiệp được kiểm toán.

Báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2020 của Kiểm toán Nhà nước cho biết, phần lớn các đơn vị còn sai sót trong việc hạch toán kế toán, kê khai nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước. Do vậy qua kiểm toán phải điều chỉnh tài sản, nguồn vốn (tổng tài sản, nguồn vốn tăng 629,2 tỷ đồng, giảm 65,78 tỷ đồng); doanh thu, chi phí (tổng doanh thu, thu nhập tăng 484,87 tỷ đồng, giảm 209,22 tỷ đồng; tổng chi phí tăng 49,35 tỷ đồng, giảm 818,56 tỷ đồng) và kiến nghị tăng thu ngân sách nhà nước 1.031,36 tỷ đồng.

Một số đơn vị như Công ty Cổ phần Thủy điện Hủa Na, Công ty Cổ phần Máy - Thiết bị Dầu khí (PVPower); Công ty Cổ phần Vận tải sản phẩm khí quốc tế (PVTrans); Công ty TNHH MTV Điện lực Đà Nẵng thuộc EVNCPC và Công ty TNHH MTV Dịch vụ Khảo sát và Công trình ngầm PTSC thuộc PTSC chưa thực hiện ban hành quy chế quản lý tiền.

Bên cạnh đó, việc quản lý dòng tiền tại nhiều doanh nghiệp chưa thực sự hiệu quả. Điển hình như Công ty Cổ phần Vận tải Nhật Việt thuộc PVTrans; Công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Điện lực Dầu khí Việt Nam thuộc PVPower còn xảy ra tồn quỹ tiền mặt vượt mức quy định tại quy chế quản lý và sử dụng vốn bằng tiền...

Công tác quản lý, thu hồi nợ còn yếu kém, tại nhiều doanh nghiệp phát sinh nợ phải thu quá hạn, khó đòi như PVPower 1.480,09 tỷ đồng; Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn (Resco) 306,43 tỷ đồng; Sawaco 42,02 tỷ đồng; Handico 32,27 tỷ đồng; EVNCPC 15,03 tỷ đồng; Samco 12,05 tỷ đồng...

Thông tin từ Kiểm toán Nhà nước đồng thời cho biết, một số dự án dừng triển khai từ nhiều năm, chậm tiến độ, chưa hiệu quả như dự án kho ngoại quan; dự án nhà máy gạch bê tông khí chưng áp của Hancorp; dự án 174 Hà Huy Tập, Yên Viên, Hà Nội và 51,89ha tại cụm công nghiệp vừa và nhỏ huyện Sóc Sơn của Handico.

Đặc biệt, Dự án đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật khu đô thị mới Yên Hòa (Cầu Giấy, Hà Nội) của Tổng công ty đầu tư phát triển hạ tầng đô thị (UDIC) đã quá hạn trên 16 năm nhưng đến nay chưa được UBND TP. Hà Nội gia hạn thực hiện; Dự án khu đô thị mới Cao Xanh - Hà Khánh B và dự án N01 - T8 của Hancorp lần lượt chậm 10 năm và 6 năm; Dự án chung cư Khuông Việt của Resco chậm 2 năm...

Ngoài ra, còn tồn tại hiện tượng một số doanh nghiệp đầu tư bất động sản đã hoàn thành công tác xây dựng nhưng chưa bán, chưa khai thác hoặc chậm đưa vào khai thác. Điều này làm giảm hiệu quả sử dụng vốn như Công ty mẹ - Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn (Khu đất số 481 Bến Ba Đình, phường 9, quận 8 xây dựng hoàn thành chung cư từ năm 2010, đến nay còn 242/350 căn hộ để trống; khu đất số 339/34A Tô Hiến Thành, phường 12, quận 10 đến nay còn 119 căn hộ để trống từ năm 2013).

Báo cáo của Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra một số đơn vị đầu tư không hiệu quả hoặc hiệu quả thấp, thua lỗ lớn như Công ty mẹ - PVPower với cổ tức, lợi nhuận được chia năm 2019 đạt 0,2% tổng vốn đầu tư; Công ty mẹ - Hancorp với 8/33 đơn vị có vốn góp lỗ năm 2019 là 289,05 tỷ đồng. Lỗ lũy kế đến 31/12/2019 đối với Công ty mẹ - PTSC đầu tư vào Công ty TNHH Khảo sát Địa vật lý PTSC CGGV là 2.121 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Dịch vụ Dầu khí Quảng Ngãi 240,71 tỷ đồng, Công ty TNHH MTV Khách sạn Dầu khí PTSC 17,46 tỷ đồng; Công ty mẹ - Handico đầu tư vào Công ty Cổ phần Kinh doanh và Phát triển nhà số 68 lỗ 60,99 tỷ đồng; Công ty mẹ - Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn với 1/5 công ty con năm 2019 lỗ 38,19 tỷ đồng.

Một số khoản đầu tư của tập đoàn, tổng công ty vào công ty liên kết, đầu tư dài hạn khác bị thua lỗ, mất vốn như Công ty mẹ - Tổng công Địa ốc Sài Gòn với 7 công ty liên doanh, liên kết lỗ lũy kế 32,91 tỷ đồng; Công ty mẹ - Samco với 5 công ty liên doanh, liên kết lỗ lũy kế 194,96 tỷ đồng; Công ty mẹ - UDIC với 5 công ty liên doanh, liên kết lỗ lũy kế 288,7 tỷ đồng, 2 khoản đầu tư khác lỗ lũy kế 32,1 tỷ đồng; Công ty mẹ - PTSC với 1 công ty liên doanh, liên kết lỗ lũy kế 790,02 tỷ đồng, 1 khoản đầu tư khác lỗ lũy kế 77,56 tỷ đồng...

Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, một số doanh nghiệp chưa bảo toàn được vốn như Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển nhà và Xây dựng Tây Hồ...

Đáng chú ý, có nhiều đơn vị, doanh nghiệp sử đất sai mục đích, sử dụng đất không hiệu quả như như Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn 6,3ha; Sawaco 1,14ha; Hancorp 0,52ha... Công ty Dịch vụ Điện lực miền Trung sử dụng không đúng mục đích 0,14ha.

Qua quá trình kiểm tra, xác minh, Kiểm toán Nhà nước đã xác định lại tiền thuê đất, thuế đất, do vậy, một số đơn vị phải nộp thêm như Sawaco 145,58 tỷ đồng; UDIC 47,05 tỷ đồng; Samco 23,16 tỷ đồng; Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn 4,32 tỷ đồng; EVN HCM 5,09 tỷ đồng; EVNCPC 1,09 tỷ đồng.

Nhiều tập đoàn, tổng công ty, công ty chưa thoái vốn đầu tư theo kế hoạch được duyệt như UDIC (toàn bộ các đơn vị theo danh mục được phê duyệt); Handico chậm thoái vốn đầu tư tại 5 đơn vị, chưa thoái vốn tại 10 đơn vị... chậm thoái vốn khỏi lĩnh vực tài chính ngân hàng, lĩnh vực không phù hợp với ngành nghề kinh doanh chính như Sawaco (Công ty Cổ phần Quảng trường Quốc tế); Handico (Công ty Tài chính Cổ phần Handico).

Kiểm toán Nhà nước cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, cơ quan Trung ương, địa phương và đơn vị được kiểm toán kiểm điểm, xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân đối với các khuyết điểm và sai phạm đã nêu trong báo cáo kiểm toán của từng cuộc kiểm toán thực hiện trong năm 2019.

Bảo Ngân (T/h)