Nhạc sĩ Phú Quang - cha đẻ ca khúc Em ơi Hà Nội phố qua đời

Nhạc sĩ Phú Quang mắc bệnh tiểu đường 30 năm qua. Sức khỏe ông suy yếu trong vài năm trở lại đây. Dẫu vậy niềm đam mê âm nhạc vẫn luôn cháy trong ông. Ông vẫn miệt mài làm việc, tổ chức live show trong sự yêu mến, kính phục của khán giả yêu nhạc.

Bà Trịnh Anh Thư, vợ nhạc sỹ Phú Quang chia sẻ tin buồn trên trang cá nhân của nhạc sỹ bằng hai câu hát trong bài “Lời rêu” do nhạc sỹ sáng tác: “Ngày mai ta bỏ đi/Trần gian xin trả lại...” Nhiều đồng nghiệp, bạn bè đều không giấu nổi bàng hoàng khi hay tin dữ về sự ra đi của nhạc sĩ Phú Quang. Nữ ca sĩ Phương Thanh nghẹn ngào viết: “Tạm biệt nhạc sĩ Phú Quang”. Nam ca sĩ Đức Tuấn từng thể hiện những ca khúc của ông xúc động viết: “Xin vĩnh biệt nhạc sĩ Phú Quang vào lúc thu chớm đông sang”.

Nhạc sĩ Phú Quang sinh năm 1949 tại Phú Thọ. Ông nổi tiếng với những bản tình ca, những bài hát trữ tình viết về Hà Nội. Những ca khúc về Hà Nội do Phú Quang sáng tác chiếm được tình cảm của người nghe, trong đó có những bài đã trở thành biểu tượng như Em ơi Hà Nội phố, Ngày trở về, Đâu phải bởi mùa Thu… 

Sau khi tốt nghiệp hệ Trung cấp kèn cor, năm 1967-1978, nhạc sĩ Phú Quang công tác tại Nhà hát Giao hưởng- Hợp xướng- Nhạc Vũ Kịch. Năm 1987, ông học tại Nhạc viện Hà Nội ngành Chỉ huy dàn nhạc. Sau khi tốt nghiệp, ông về công tác tại Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam. Từ năm 1996, nhạc sĩ Phú Quang công tác ở Phòng Ca Múa Nhạc Sở Văn hóa - Thông tin TPHCM.

Âm nhạc của Phú Quang cho đến nay vẫn luôn trong lòng của đông đảo người yêu nhạc, bởi những tác phẩm đặc sắc về những điều đẹp đẽ, vùng đất và tình người. Nhạc sĩ tài hoa có những quan niệm hết sức sâu sắc về cuộc sống. "Hạnh phúc là những khoảng khắc ngắn ngủi, nó sáng và trong như pha lê nhưng rất mỏng manh và dễ vỡ", Phú Quang từng nói. Quan niệm này đã làm cho những sáng tác của nhạc sĩ Phú Quang vừa sang trọng, vừa tinh tế mà rất gần đời thường.

Nhạc sĩ từng nói: "Tôi yêu Hà Nội, tình yêu cực đoan đến nỗi khi nhìn chiếc lá, trong phút ngông cuồng, tôi đã nghĩ lá ở Hà Nội xanh hơn nơi khác". Ông đưa phố cổ, hoa sữa, cây bàng, gió mùa đông bắc, heo may, góc phố quen... vào nhạc của mình, từ đó vẽ nên một Hà Nội trầm mặc, lãng mạn nên thơ. Nhạc sĩ nói, dù đi đâu ông cũng mang theo Hà Nội trong lòng. Hà Nội của ông không có xe cộ tấp nập, kẻ bán người mua mà tĩnh lặng, lãng đãng, mơ hồ. Mảnh đất ấy ghi dấu những mối tình đã qua nhưng khó phai mờ ở từng góc phố, quán quen, con đường... Nhạc của Phú Quang chủ yếu là phổ thơ nhưng lời thơ hòa quyện với âm nhạc, như nói lên nỗi lòng ông:

"Dường như ai đi ngang cửa, gió mùa đông bắc se lòng
Chiếc lá thu vàng đã rụng
Chiều nay cũng bỏ ta đi" (Nỗi nhớ mùa đông)

Mỗi bài hát của Phú Quang đều có dáng dấp một cô gái nhưng ông chưa bao giờ tiết lộ đó là ai. Nhạc sĩ từng nửa đùa nửa thật nói: "Tôi có mấy trăm ca khúc, nếu mỗi ca khúc đều viết về một em thì tôi thành xác ve à". Dù đối phương là cô gái nào, người nghe vẫn cảm nhận được sự nuối tiếc, hoài niệm của chàng trai đa tình, lãng mạn, khát khao được ở bên người yêu trong những bài hát của Phú Quang:

"Em ơi Hà Nội phố
Ta còn em mùi hoàng lan
Ta còn em mùi hoa sữa
Con đường vắng rì rào cơn mưa nhỏ
Ai đó chờ ai tóc xõa vai mềm (Em ơi Hà Nội phố)

Phú Quang còn là tác giả của nhiều tác phẩm giao hưởng, hòa tấu. Nhiều trích đoạn hoà tấu của ông đã thành nhạc hiệu của Đài Tiếng nói Việt Nam, đặc biệt phần âm nhạc của ông đã góp phần vào thành công của nhiều bộ phim sáng giá của điện ảnh Việt Nam: Bao giờ cho đến tháng Mười (Đạo diễn NSND Đặng Nhật Minh), Ai xuôi vạn lý (Đạo diễn Lê Hoàng), Vị đắng tình yêu (tập 1, Đạo diễn Lê Xuân Hoàng), Hải Nguyệt (Đạo diễn Trần Mỹ Hà)... Nhạc sĩ Phú Quang đã xuất bản tập bài hát Đâu phải bởi mùa thu (1990), Những tình khúc Phú Quang chọn lọc (46 bài, 1995). Ông được vinh danh "Công dân Thủ đô ưu tú năm 2014" trong lễ mít tinh kỷ niệm 60 năm ngày Giải phóng Thủ đô.

Năm 2020, Nhạc sĩ Phú Quang được trao Giải thưởng Lớn - Vì tình yêu Hà Nội khi đang nằm viện. Ông trở thành người trẻ nhất trong số những người được Giải thưởng Lớn nhưng không thể đến nhận giải. Ông Nguyễn Phú Ân - anh trai nhạc sĩ Phú Quang, vợ nhạc sĩ Phú Quang - bà Trịnh Anh Thư và con gái ông - nghệ sĩ Trinh Hương đến dự lễ trao giải và thay mặt nhạc sĩ Phú Quang nhận giải thưởng. Tất cả đều xúc động trên bục nhận giải thưởng vì niềm vui lớn, nhưng nhạc sĩ Phú Quang không thể đến nhận vì lý do sức khỏe. Anh trai nhạc sĩ Phú Quang chỉ nói lời ngắn gọn cảm ơn ban tổ chức và ước "giá Phú Quang ở đây". 

Nhạc sĩ Phú Quang từng chia sẻ ông chỉ viết nhạc khi trái tim thực sự rung động. Các tác phẩm của ông giàu cảm xúc, cơ sở nhạc lý vững chắc. Dù nhạc sĩ ra đi nhưng những bản tình ca lãng mạn về Hà Nội và tên tuổi ông sẽ mãi được yêu mến như hàng chục năm qua.

NĐ (T/h)