Ngành hàng không cần giải quyết 5 vấn đề để phát triển trở lại

Thứ nhất, đó là về tài chính. Theo ông Bùi Doãn Nề, Tổng thư ký Hiệp hội Vận tải hàng không, cả ba hãng hàng không Vietnam Airlines, Vietjet, Bamboo Airways, trước hết phải “giải” được 36.000 tỷ đồng món nợ ngắn hạn và nợ đến hạn phải trả.

Thứ hai, lãi suất đi vay cao, thời hạn cho vay ngắn, đóng phí môi trường cao, cùng áp lực thời hạn nộp các loại thuế khiến doanh nghiệp khó xoay xở.

Thứ ba, đó là chuyện dư thừa nguồn lực. Ông Nguyễn Đức Kiên, Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng, phân tích đội máy bay của các hãng hàng không Việt Nam hiện nay khoảng 230 chiếc, tăng 24 chiếc so năm 2019, tương ứng tăng khoảng 10%. Sức mua của thị trường trong giai đoạn tới khó đạt như năm 2019 nên sẽ dư thừa nguồn lực. Tàu bay không sử dụng đẻ ra nhiều tốn kém như chi phí bảo dưỡng, bến đỗ…và nhiều hệ lụy khác.

Thứ tư, đó là vấn đề cạnh tranh giá vé rẻ. Sự cạnh tranh lành mạnh, chống độc quyền là cần thiết nhưng trong giai đoạn này, việc bán phá giá vé máy bay hoàn toàn có thể gây ra sự sụt giảm doanh thu trầm trọng, có thể đẩy hãng hàng không vào tình trạng phá sản khi doanh thu không bù đắp nổi chi phí.

Thứ năm, đó là chính sách giúp cho các hãng bay tiếp cận với đường bay quốc tế với hộ chiếu vaccine, khi nhiều nước đưa vào áp dụng, chính sách đối với khách nước ngoài làm sao vừa đảm bảo an toàn chống dịch vừa cho hãng phát triển kinh tế.

Những vấn đề trên, vừa là vấn đề nội bộ của từng doanh nghiệp vừa là vấn đề hỗ trợ từ chính sách Nhà nước, nên Nhà nước cần thể hiện vai trò quản lý của mình thông qua các chính sách hỗ trợ bình đẳng cho tất cả các hãng hàng không như giảm một số loại thuế, phí hoạt động. Còn việc cơ cấu lại nguồn nhân lực, sắp xếp lại bộ máy, sử dụng nguồn nhân lực, vật lực, nâng cao năng lực quản lý và tính toán cắt giảm chi phí triệt để nhất có thể… là chuyện của từng hãng.

Riêng Vietnam Airlines với hơn 86% vốn của Nhà nước, đương nhiên Nhà nước phải thể hiện vai trò của chủ sở hữu đối với phần vốn của mình bằng việc bố trí người đứng đầu mạnh mẽ đủ khả năng giải quyết những khó khăn của doanh nghiệp, bằng những gói hỗ trợ đặc thù. Hiện Vietnam Airlines đang rất tích cực thực hiện các giải pháp tìm mọi cách để có nguồn thu, tăng chở hàng hóa, bán bớt máy bay…

Việc giải quyết nguồn vốn cho từng hãng là một việc phức tạp, cấp bách cần hỗ trợ từ chính sách. Một số chuyên gia đề nghị các hãng nên đưa ra giải pháp vay cổ đông lớn và đó là khoản nợ không ưu tiên; thực hiện các khoản vay thương mại được Chính phủ bảo lãnh; phát hành thêm cổ phiếu cho các nhà đầu tư tư nhân, cho các cổ đông hiện hữu; hỗ trợ nguồn tái cấp vốn cho các ngân hàng thương mại hỗ trợ các hãng hàng không vay hạn mức đủ để giải quyết thanh khoản với lãi suất ưu đãi trong thời hạn 3-5 năm...

Thị trường hàng không có phát triển theo hình chữ V trong nửa cuối năm 2021 hay không còn phụ thuộc vào việc kiểm soát dịch bệnh Covid-19 và cách xử lý các vấn đề nêu trên. Về nguyên tắc, theo chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên, các hãng hàng không Việt cần phải có sự hỗ trợ của Nhà nước. Bởi Chính phủ tài trợ hàng không cũng chính là tài trợ cho tương lai.

PV