Luật báo chí hà khắc được đề xuất tại Pakistan gây tranh cãi

Theo Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới do Tổ chức Phóng viên Không Biên giới tại Pháp tổng hợp hàng năm, thứ hạng của Pakistan đã giảm từ vị trí 139 năm 2018 xuống còn 145 vào năm 2021 kể từ khi Thủ tướng Imran Khan nhậm chức.

Truyền thông Pakistan đã phải đối mặt với những áp lực tài chính lớn, bao gồm cắt giảm và trả chậm lương. Các nhà báo phê bình tiếp tục bị kiểm duyệt, quấy rối, truy tố với nhiều lý do khác nhau và thậm chí bị hành hung.

Chính phủ gần đây đã đề xuất Cơ quan Phát triển Truyền thông Pakistan (PMDA) làm cơ quan quản lý để giám sát các phương tiện truyền thông in ấn, điện tử và kỹ thuật số. Hiện họ đang chịu sự giám sát của hơn một chục cơ quan chính phủ và tuân theo vô số luật và quy định.

Hiện tại, Cơ quan quản lý phương tiện truyền thông điện tử Pakistan giám sát phương tiện truyền thông điện tử trong khi Cơ quan quản lý viễn thông Pakistan và Cơ quan điều tra liên bang Pakistan quản lý phương tiện truyền thông xã hội và tội phạm mạng.

Trong một tài liệu ngày 19 tháng 5, chính phủ gọi khuôn khổ hiện có là "rời rạc và bị đứt gãy". Họ cho biết một "thỏa thuận mới đã trở nên cần thiết," và kêu gọi một cơ quan có quyền lực để đưa ra các quy tắc và quy định của riêng mình và truy tố những người bị cáo buộc vi phạm. Tất cả các luật truyền thông hiện hành sẽ được xem xét và có thể hợp nhất.

Trong một tuyên bố chung ngày 28/5, Liên minh Nhà báo Liên bang Pakistan (PFUJ), Ủy ban Nhân quyền Pakistan và Hội đồng Luật sư Pakistan mô tả luật được đề xuất là "hà khắc." Họ nói rằng đó "không khác gì việc áp đặt thiết quân luật lên các phương tiện truyền thông" và sẽ "phá hủy tất cả các phương tiện truyền thông tồn tại ở Pakistan ngày nay."

Hiệp hội Báo chí Toàn Pakistan, Hiệp hội Phát thanh viên Pakistan và Hội đồng Biên tập Báo Pakistan "hoàn toàn bác bỏ" đạo luật này. Trong một tuyên bố được chia sẻ, họ cho biết, cơ quan quản lý được đề xuất là "nhằm cản trở các quyền tự do truyền thông." Họ dự đoán động thái này sẽ bị phản đối ở tất cả các cấp kể cả trước tòa, và cho biết các cuộc biểu tình và chiến dịch quảng cáo sẽ được sử dụng để nâng cao nhận thức của cộng đồng.

Theo dự thảo của sắc lệnh được đề xuất - một lệnh lập pháp có thể được thực hiện bởi tổng thống trong 120 ngày, cơ quan truyền thông sẽ điều chỉnh việc thành lập và hoạt động của tất cả các chi nhánh truyền thông, bao gồm in, kỹ thuật số, điện tử và phim. Tất cả các tổ chức truyền thông sẽ cần giấy phép để hoạt động.

Cơ quan có thẩm quyền sẽ không bắt buộc phải thông báo trước về các hành động của mình và có quyền đình chỉ bất kỳ nền tảng nào có nội dung được coi là "chống lại quy chuẩn của Pakistan", hoặc có khả năng gây ra sự thù hận trong người dân, làm xáo trộn hòa bình và yên tĩnh, gây nguy hiểm an ninh quốc gia hoặc bị coi là "tục tĩu, thô tục". Họ cũng có quyền thu giữ thiết bị studio, kiểm tra và niêm phong các cơ sở truyền thông.

Các cuộc kết án đi kèm với án tù có thể lên đến 3 năm và tiền phạt lên tới 25 triệu rupee Pakistan (tương đương 160.000 USD).

Tuy nhiên, chỉ tòa án tối cao mới được trao quyền để phán quyết về tính hợp pháp của các quyết định được đưa ra theo luật. Một Hội đồng Khiếu nại Truyền thông cũng sẽ được thành lập để xem xét các khiếu nại của công chúng đối với các nền tảng truyền thông.

Aftab Alam, Giám đốc điều hành của Viện Nghiên cứu Vận động và Phát triển có trụ sở tại Islamabad, cho biết, việc tái cấu trúc toàn bộ lĩnh vực này mà không có sự tham gia của Quốc hội và tham khảo ý kiến ​​của các bên liên quan khác "là vi phạm các nguyên tắc cơ bản của quá trình dân chủ." Ông phản đối mạnh mẽ việc chính phủ có quyền tùy tiện trong việc bổ nhiệm hoặc cách chức thành viên của bất kỳ cơ quan quản lý, tòa án hoặc ủy ban khiếu nại nào.

"Chính phủ không được đảm nhận vai trò thẩm phán, bồi thẩm đoàn", ông nói với Nikkei Asia. "Một cơ quan quản lý độc lập bao gồm các chuyên gia trong lĩnh vực, các nhà đấu tranh nhân quyền, các chuyên gia phải tham gia, điều này mới thể hiện sự minh bạch và công bằng."

Usama Khilji, Giám đốc của Bolo Bhi, một nhóm ủng hộ quyền kỹ thuật số, gọi sắc lệnh được đề xuất là "phản dân chủ và làm suy yếu quyền tự do báo chí và quyền được nắm bắt thông tin của công dân."

"Điều này cho thấy ý định của nhà nước nhằm kiềm chế quyền tự do ngôn luận, đặc biệt là trên không gian internet để kiểm soát những lời chỉ trích", Khilji nói.

Đối với Nighat Dad, người đứng đầu Tổ chức Quyền Kỹ thuật số, các quy định mới sẽ có tác động lạnh đến nền kinh tế truyền thông kỹ thuật số vốn mới chớm nở. Bà nói: “Các phương tiện truyền thông kỹ thuật số thiếu nguồn tài nguyên so các tờ báo lớn và các kênh truyền thông điện tử lớn, họ không thể chịu các yêu cầu khó khăn như các kênh khác.

Chính phủ vẫn kiên quyết nhưng cũng thể hiện sự sẵn sàng tham gia với các bên liên quan. Trong một cuộc gặp gỡ báo chí vào ngày 5 tháng 6, Chaudhry Fawad Hussain, Bộ trưởng thông tin và phát thanh truyền hình, cho biết, bất kỳ luật truyền thông mới nào sẽ được đưa ra với sự tham vấn của cả phe đối lập và đại diện của giới truyền thông.

"Có một sự đồng thuận về sự cần thiết phải sửa đổi các luật hiện hành và điều chỉnh các phương tiện truyền thông xã hội", ông nói tại Lahore sau cuộc họp với các quan chức của Hội đồng Biên tập Báo Pakistan. "Chúng tôi không muốn thỏa hiệp về quyền lợi của những người làm trong lĩnh vực truyền thông."

Farrukh Habib, Bộ trưởng phụ trách thông tin và phát thanh truyền hình, cho biết trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình gần đây rằng, cấu trúc quy định mới sẽ cung cấp sự an toàn việc làm hơn cho các nhà báo và bảo vệ quyền tự do báo chí. Ông cho biết sự xuất hiện của kỷ nguyên truyền thông kỹ thuật số đã khiến các hình thức quy định mới trở nên là vô cùng cần thiết. Ông cho biết, một ủy ban sẽ được thành lập để tham khảo ý kiến ​​của tất cả các bên liên quan.

Javed Jabbar, một cựu Bộ trưởng Thông tin, đồng ý rằng cần có quy định về nội dung để bắt kịp với tiến bộ công nghệ và chống lại sự phổ biến của thông tin sai lệch.

"Cần có quy định của nhà nước, để điều chỉnh trật tự xã hội", Jabbar nói và lưu ý rằng ít nhất 64 luật liên quan đến truyền thông đã được áp dụng, một số luật có trước khi Pakistan độc lập vào năm 1947. "Chúng cần được cập nhật và hiện đại hóa sau khi xem xét lại, "ông nói.

Lyly (Theo Nikkei Asia)