Giải mã thành công bộ gien mầm bệnh bí đỏ

17:55 03/04/2021

Người trồng bí đỏ bị ám ảnh bởi những vảy rám nắng nhỏ hình thành trên quả, mỗi vết rám nắng là một dấu hiệu cho biết bệnh đốm vi khuẩn. Các đốm này không chỉ làm hỏng thịt quả mà còn tạo ra các điểm cho nấm xâm nhập gây thối quả và các mầm bệnh khác có thể phá hủy bí đỏ và các cây họ bí khác từ trong ra ngoài.

Mặc dù biết rõ mức độ nghiêm trọng của bệnh, các nhà khoa học không biết nhiều về di truyền của mầm bệnh gây ra, gần như tất cả các thông tin phân tử cần thiết để xét nghiệm chẩn đoán chính xác và các phương pháp điều trị đều thiếu đối với bệnh nấm trên bí đỏ.

Trong một nghiên cứu mới, các nhà khoa học của Đại học Illinois đã tập hợp bộ gien hoàn chỉnh đầu tiên cho vi khuẩn gây bệnh, Xanthomonas cucurbitae, và xác định các gien được kích hoạt trong quá trình lây nhiễm. Việc sắp xếp một bộ gien tròn hoàn chỉnh có nghĩa là các nhà khoa học giờ đây có các nguồn lực để hiểu rõ hơn về những gì đang xảy ra trên thực tế. 

Việc giải mã sẽ cho sản phẩm chất lượng tốt hơn   Ảnh tư liệu
Việc giải mã sẽ cho sản phẩm chất lượng tốt hơn Ảnh tư liệu. 

Sau khi xác định trình tự bộ gien, nhóm nhà khoa học đã so sánh với bộ gien của 12 loại vi khuẩn Xanthomonas khác gây bệnh trên nhiều cây trồng như cà chua, lúa, cam quýt và lúa mỳ. Điều đáng ngạc nhiên là dù có thiên hướng tàn phá đồng ruộng, các loại vi khuẩn họ Xanthomonas cucurbitae lại có bộ gien nhỏ nhất và có ít gien quan trọng đối với các loại Xanthomonas gây bệnh khác.

Để có câu trả lời chính xác hơn, nhóm nghiên cứu đã nuôi cấy vi khuẩn trong môi trường lỏng mô phỏng môi trường vật chủ và xác định được hơn 400 gien có biểu hiện bị thay đổi khi mầm bệnh tương tác với vật chủ. Đặc biệt, các nhà nghiên cứu quan sát thấy sự gia tăng biểu hiện của các gien đối với các enzym liên quan đến sự phân hủy các mô thực vật - chìa khóa cho sự phát triển của mầm bệnh.

Nếu nhóm nghiên cứu có thể tìm hiểu thêm về những yếu tố này và cách các cây họ bầu phản ứng với chúng, thì có thể tìm ra cách ngăn vi khuẩn xâm nhập vào quả ngay từ đầu.

Lê Mai (theo Mard.gov.vn)