FTA EU-Mercosur có phải là mối đe dọa đối với nông nghiệp châu Âu?

Tuy nhiên, hiệp định này chưa làm hài lòng tất cả các quốc gia thành viên. Trong khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói rằng đó là một "thỏa thuận tốt" đáp ứng các yêu cầu chính của Pháp, thì có rất nhiều người ở Pháp đã không đồng ý như vậy.

Pháp là cường quốc canh tác lớn nhất của EU. Các nhóm nông dân và các nhà môi trường của Pháp thường xuyên đưa ra quan ngại về nguy cơ xuất khẩu nông sản của Nam Mỹ sang châu Âu. Ngoài ra, các nhà phê bình cho rằng, có các tiêu chuẩn thấp hơn về sản xuất tại các quốc gia Mercosur và nhấn mạnh rằng họ sẽ phản đối hiệp định này trừ khi họ thấy truy xuất nguồn gốc phù hợp và thực hành chăn nuôi tốt trong ngành thịt bò. FTA này cần phải được Nghị viện phê chuẩn thì mới có hiệu lực thực thi, do đó “câu chuyện vẫn chưa kết thúc”, bởi lẽ “EU sẽ không có một thỏa thuận bằng mọi giá”. Bộ Ngoại giao Pháp cho rằng, nếu hiệp định này mang lại cơ hội cho các nhà xuất khẩu châu Âu thì vẫn cần phải xem liệu có đáp ứng yêu cầu của Pháp hay không.

Mercosur là một khối thương mại của các quốc gia Nam Mỹ với Argentina, Brazil, Paraguay và Uruguay là thành viên đầy đủ. Venezuela cũng là một thành viên chính thức nhưng đã bị tạm dừng kể từ năm 2016. EU đã là đối tác thương mại và đầu tư lớn nhất của Mercosur và đối tác lớn thứ hai về thương mại hàng hóa. Với FTA này, EU hiện cũng là đối tác lớn đầu tiên, có khả năng giúp các công ty EU đi đầu khai thác thị trường Nam Mỹ. Mặc dù có nhiều điểm vẫn còn được thảo luận và hiểu rõ, EU sẽ được hưởng lợi rất nhiều từ việc cắt giảm thuế đối với hàng hóa như xe hơi và rượu vang. Liên minh đã để mắt đến việc tăng khả năng tiếp cận thị trường cho các công ty sản xuất các sản phẩm công nghiệp. Trong khi đó, Mercosur đặt mục tiêu tăng xuất khẩu nông sản. Theo từng năm, nó sẽ có được một hạn ngạch thịt bò 99.000 tấn mới với mức thuế 7,5%.

Vậy những mặt hàng nông nghiệp nào sẽ bị ảnh hưởng? Nước cam châu Âu, chủ yếu được sản xuất tại Tây Ban Nha và chiếm 14% - 20% sản lượng cam hàng năm, sẽ cạnh tranh với Brazil, nhà sản xuất và xuất khẩu nước cam lớn nhất trên thế giới. Đối với chanh, Argentina là nhà sản xuất hàng đầu thế giới. Trong những năm trước, nhập khẩu chanh từ Argentina đã dẫn đến tình trạng dư cung ở thị trường châu Âu, và kịch bản có thể sẽ tiếp tục. Nhập khẩu gạo gần đây từ Myanmar và Campuchia đã làm suy yếu ngành gạo châu Âu. Bây giờ, Uruguay có thể là một mối đe dọa bổ sung.

Trên thực tế, gạo từ các quốc gia Mercosur là loại hạt tròn, cùng loại được sản xuất ở vùng Levant Tây Ban Nha. Điều này có thể sẽ khiến nông dân Tây Ban Nha gặp bất lợi khi gạo Mercosur có thể sẽ có giá thấp hơn. Các chủ trang trại gia súc Pháp đã nói rằng họ sẽ không thể cạnh tranh với các trang trại chăn nuôi lớn ở Nam Mỹ, chủ yếu ở Argentina, Uruguay và Brazil. Với 20% thuế quan rượu vang hiện tại được loại bỏ, Argentina có thể sẽ là một đối thủ lớn trong sản xuất rượu vang, với ước tính cho biết xuất khẩu hiện tại sẽ được nhân lên 12 lần. Điều này sẽ đặt nước này cạnh tranh với Pháp, Tây Ban Nha và Ý - những nhà sản xuất rượu vang lớn nhất ở châu Âu.

Mercosur sử dụng khoảng 240 hoạt chất bị EU cấm trong các loại cây trồng của mình. Brazil và Hoa Kỳ sử dụng nhiều thuốc trừ sâu nhất trên thế giới. Ở khía cạnh này, FTA không phải là ý tưởng tốt nhất đưa ra các phương thức sản xuất "không bền vững" ở các nước Mỹ Latinh, vi phạm các quy định nghiêm ngặt do EU áp đặt đối với riêng các nhà sản xuất của EU.

Các nhà phê bình đã đưa ra so sánh với một hiệp định với các nước Nam Phi, cho phép đưa cam vào thị trường châu Âu có chứa tới ba nguyên liệu được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xếp vào loại "cực kỳ nguy hiểm". Hơn nữa, một số người đang lên tiếng lo ngại là việc nhập khẩu có thể gây ra sự xâm nhập của sâu bệnh mới vào châu Âu. Ngành cam quýt đặc biệt đang nỗ lực giới thiệu phương pháp "xử lý lạnh" bắt buộc đối với hàng nhập khẩu Mercosur, vì chanh và cam có thể chứa các loài gây hại không tồn tại ở châu Âu.

Ngoài ra, về điều kiện lao động, các nhà sản xuất châu Âu phải vượt qua một loạt các biện pháp kiểm soát khi họ bán sản phẩm nông nghiệp cho các siêu thị, cho thấy rằng công nhân đang nhận được mức lương theo luật pháp quốc gia và điều kiện làm việc của họ là đầy đủ. Nhưng các quy định này không áp dụng đối với hàng nhập khẩu Mercosur.

Việt Dũng