Dùng đúng mã QR, chống dịch càng thông suốt!

18:24 19/09/2021

Với chủ trương chung một phần mềm khai báo, chỉ một mã QR để người dân tiện dùng, công tác chống dịch Covid-19 cả nước đang dần hội tụ tinh gọn và hiệu quả hơn. Hy vọng sau lần này, việc ứng dụng công nghệ vào quản lý xã hội sẽ có bước tiến thật sự vững chắc.

Đặc biệt theo các nhà tư vấn, nhiều người sẽ qua thực tế sử dụng, hiểu hơn về ứng dụng công nghệ dùng mã QR, sẽ tạo ra nhiều thay đổi tích cực. 

Dùng đúng mã QR, sẽ không còn những cảnh đóng dấu mộc thủ công này nữa.
Dùng đúng mã QR, sẽ không còn những cảnh đóng dấu mộc thủ công này nữa..

Mã QR bị dùng sai?

Người viết bài đã từng gặp một nhóm bạn trẻ Châu Âu tại sân bay Nội Bài, và nhận thấy thái độ chế giễu của họ trước thông báo đề nghị hành khách khai báo y tế trước khi lên máy bay. Hỏi mới biết, các bạn ấy thấy hài hước vì cơ quan chức năng đang yêu cầu sai. Thấy ai cũng cắm cúi khai trên điện thoại và họ cũng bị buộc phải làm vậy, họ dĩ nhiên bật cười.

Đặt câu hỏi với một chuyên gia tư vấn công nghệ, người viết nhận được trả lời, chúng ta đang dùng sai mã QR. Nhưng vì ai cũng đang làm vậy, và các cơ quan chức năng đều áp đặt theo cái sai đó, nên vô hình chung, việc ứng dụng công nghệ mã hóa của chúng ta đang là một câu chuyện hài.

Về nguyên tắc, mã QR nhằm số hóa mọi thủ tục khai báo cần thiết của một cá nhân hay một đơn hàng nhất định, theo quy trình quản lý. Sau khi đăng ký khai báo ở phần mềm số hóa, người dùng sẽ nhận mã QR, coi như một bản kê đầy đủ về bản thân, hay đơn hàng cần đi. Những lần tiếp theo, người dùng chỉ cần quét mã QR với thiết bị kiểm soát, là sẽ được chứng thực khai báo, cập nhật dữ liệu thêm vào mã, đơn giản thế thôi.

Như vậy, đơn cử làm thủ tục lên máy bay, hành khách chỉ cần mã QR bản thân. Đó có thể là mã QR khai báo y tế, có được sau khi khai báo qua phần mềm của cơ quan y tế. Khi đến cổng kiểm soát, hoặc ở quầy thủ tục, hoặc an ninh sân bay, hành khách chỉ cần quét mã ấy qua camera giám sát. Các thông tin sẽ hiện lên, nếu đầy đủ thủ tục rồi thì được đi qua. Việc quét cũng giúp cập nhật dữ liệu vào thời điểm đó, địa điểm đó, hành khách đã có mặt. Điều này giúp nắm bắt lịch trình đi lại của cá nhân đó, khi cần truy vết y tế, cơ quan chức năng chỉ kiểm tra mã đã quét tại cổng kiểm soát là rõ ngay.

Đáng buồn là các sân bay, quầy thủ tục không lắp camera hỗ trợ quét mã, mà buộc hành khách vào phần mềm khai báo. Thế là mỗi chuyến bay, hành khách phải khai báo lại một lần, mất thời giờ công sức, tốn dung lượng thuê bao, mà còn làm tăng áp lực lên máy chủ, dễ bị rối dữ liệu phần mềm.

Tại các chốt chống dịch cũng vậy, lực lượng chức năng không có camera hỗ trợ quét mã, dẫn đến ùn ứ xe cộ, người dân, và phải bố trí người đứng kiểm tra bằng mắt thường qua bản in, rất bất tiện. Đáng nói hơn, việc mã QR không quét qua thiết bị, sẽ không giúp cập nhật dữ liệu, biến mã QR thành vô hiệu, rất lãng phí về mặt ứng dụng công nghệ. 

Giao diện phần mềm Sổ sức khỏe điện tử của bộ Y tế.
Giao diện phần mềm Sổ sức khỏe điện tử của bộ Y tế..

Chỉ cần căn cước công dân!

Giới chuyên môn nhìn nhận, với mỗi công dân, chỉ cần căn cước công dân, có cài mã QR bởi cơ quan chức năng, tức bộ Công an về quản lý công dân, là đã đủ điều kiện dùng mã này kiểm soát mọi mặt. Khi các dữ liệu về công dân đó được thống nhất tích hợp, từ khai báo y bạ, tài chính, đến giấy phép lái xe, trình độ học vấn, thân nhân gia đình…, chỉ cần quét mã QR là hiển thị hết, và tùy phân cấp ngành, mảng quản lý, cơ quan chức năng sẽ thấy được thông tin cần theo dõi, cũng như tự động cập nhật thêm vào.

Người dân sẽ không cần làm lại bất kỳ bản khai nào, chỉ cần đã thực hiện thủ tục, hành vi đó, và quét mã là xong. Để đi máy bay, người dân chỉ mua vé điện tử, rồi khi đến quầy thủ tục, cổng an ninh, chỉ cần quét mã căn cước, sẽ thể hiện đã có vé chưa, đã khai báo y tế, hay bị cấm đi lại… Làm thủ tục ngân hàng, thanh toán hóa đơn, tất cả đều có thể làm như vậy, rất công khai, thuận tiện, không tốn kém thêm một mẩu giấy nào để ký tá kê khai nữa.

Hiện tại, do còn chưa thống nhất được toàn bộ dữ liệu công dân quốc gia, nên một số hoạt động cấp kíp, như khai báo y tế, khai báo tiêm chủng trong giai đoạn dịch bệnh, sẽ được thống nhất qua dữ liệu Bộ Y tế. Bộ này đang chủ trì thống nhất phần mềm dùng chung về khai báo y tế, là Sổ sức khỏe điện tử, kêu gọi mọi người dân khai báo tình trạng sức khỏe qua phần mềm này mà thôi. Khi phải làm các thủ tục liên quan, người dân chỉ cần quét mã QR nhận được từ phần mềm này, khi đã khai báo 1 lần trước đó, là tự động được cập nhật dữ liệu và chứng thực đã hoàn tất khai báo.

Theo vậy, các lực lượng chức năng tại sân bay, nhà ga, bến xe, bệnh viện, công sở, phải bố trí thiết bị, camera hỗ trợ quét mã, có kết nối với máy chủ phần mềm của bộ Y tế. Người dân làm thủ tục chỉ cần quét mã đi qua, mất chưa tới 3 giây, thay vì phải đứng khai báo, dễ sai sót, mất tín hiệu mạng… Mã QR lại dễ in ra, lưu lại trên điện thoại, phục vụ quét qua camera giám sát nhanh chóng, giúp cập nhật thông tin, chứ không bị vô hiệu hóa như hiện nay, chỉ kiểm tra bằng mắt thường tại các điểm kiểm soát.

Rõ ràng dùng mã QR, tính tiện dụng tăng lên hàng trăm lần so với làm thủ công, độ an toàn cũng tăng gấp nhiều lần mà độ chính xác sẽ gần như tuyệt đối. Người dân có thể chỉ dùng mã QR khai báo y tế hiện có, và tương lai chỉ cần có căn cước điện tử, không cần xin giấy đi đường, hay thẻ vàng thẻ xanh nào cả. Ứng dụng công nghệ như vậy, mới thực sự tiến bộ và hiệu quả với xã hội hiện đại, giúp công tác chống dịch và quản lý công dân thêm thông suốt!

Nguyên Đức