Diện tích đất canh tác nông nghiệp toàn cầu có nguy cơ ô nhiễm thuốc trừ sâu

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Geoscience đã đưa ra mô hình lập bản đồ toàn cầu về nguy cơ ô nhiễm do 92 hóa chất thường được sử dụng trong thuốc trừ sâu nông nghiệp ở 168 quốc gia. Nghiên cứu đã đánh giá rủi ro đối với đất, khí quyển, nước mặt và nước ngầm.

Trong báo cáo Triển vọng Môi trường Toàn cầu công bố năm 2019, Liên hợp quốc đã kêu gọi các nước giảm sử dụng thuốc trừ sâu, cho rằng sản xuất lương thực không những là nguyên nhân chính làm mất đa dạng sinh học, mà còn gây ô nhiễm không khí, nước sạch, nước biển, nhất là khi hoạt động sản xuất nông nghiệp phụ thuộc quá nhiều vào phân bón và thuốc trừ sâu sử dụng hóa chất.

Bản đồ cũng cho thấy châu Á có những khu vực đất lớn nhất có nguy cơ ô nhiễm cao, trong đó Trung Quốc, Nhật Bản, Malaysia và Philippines có nguy cơ cao nhất. Một số khu vực này được coi là các quốc gia “vựa lương thực”, nuôi sống một phần lớn dân số thế giới. Tác giả chính của nghiên cứu, Tiến sĩ Fiona Tang cho biết việc sử dụng rộng rãi thuốc trừ sâu trong nông nghiệp - đồng thời thúc đẩy năng suất - có thể có những tác động tiềm ẩn đối với môi trường, sức khỏe con người và động vật. 

Tiến sĩ Tang nhấn mạnh: “Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy 64% diện tích đất canh tác trên thế giới có nguy cơ bị ô nhiễm thuốc trừ sâu. Điều này rất quan trọng vì các tài liệu khoa học phổ biến đã phát hiện ra rằng ô nhiễm thuốc trừ sâu có thể có tác động xấu đến sức khỏe con người và môi trường”. Thuốc bảo vệ thực vật có thể di chuyển đến các vùng nước mặt và nước ngầm thông qua dòng chảy và thẩm thấu, gây ô nhiễm các vùng nước, do đó làm giảm khả năng sử dụng của các nguồn nước.

Theo tiến sĩ Tang cho biết: “Trên toàn cầu, nghiên cứu của chúng tôi cho thấy 34% các khu vực có nguy cơ cao là ở các khu vực đa dạng sinh học cao, 19% ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình thấp và 5% ở các khu vực khan hiếm nước”. Người ta lo ngại rằng lạm dụng thuốc trừ sâu sẽ làm mất cân bằng, làm mất ổn định hệ sinh thái và làm suy giảm chất lượng nguồn nước mà con người và động vật dựa vào để tồn tại.

Việc sử dụng thuốc trừ sâu trên toàn cầu dự kiến ​​sẽ tăng lên khi dân số toàn cầu hướng tới con số dự kiến ​​là 8,5 tỷ người vào năm 2030. Trong bối cảnh khí hậu ấm hơn, khi dân số toàn cầu tăng lên, việc sử dụng thuốc trừ sâu dự kiến ​​sẽ tăng lên để chống lại sự gia tăng của các cuộc xâm lược của sâu bệnh và để nuôi sống nhiều người hơn.

Mặc dù việc bảo vệ sản xuất lương thực là điều cần thiết cho sự phát triển của con người, nhưng việc giảm thiểu ô nhiễm thuốc trừ sâu cũng rất quan trọng để bảo vệ đa dạng sinh học, duy trì sức khỏe và chức năng của đất, góp phần hướng tới an ninh lương thực.

Đồng tác giả nghiên cứu, Giáo sư Alex McBratney, Giám đốc Viện Nông nghiệp Sydney tại Đại học Sydney, cho biết: “Nghiên cứu này cho thấy điều quan trọng là phải theo dõi cẩn thận dư lượng thuốc trừ sâu hàng năm để phát hiện các xu hướng nhằm quản lý và giảm thiểu rủi ro từ việc sử dụng thuốc trừ sâu”.

Nghiên cứu cũng kêu gọi các nước  đề xuất một chiến lược toàn cầu để chuyển đổi hướng tới một mô hình nông nghiệp toàn cầu, bền vững nhằm giảm lãng phí lương thực trong khi giảm việc sử dụng thuốc trừ sâu.

Hải Minh