Đề nghị truy tố nhiều cựu lãnh đạo Tổng công ty Thép Việt Nam

07:39 21/12/2020

Cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) đã hoàn tất Kết luận điều tra, chuyển hồ sơ vụ việc đề nghị Viện KSND Tối cao truy tố 19 bị can là các cựu lãnh đạo Tổng công ty Thép Việt Nam và các đơn vị liên quan.

14 trong số 19 bị can tại dự án gang thép Thái Nguyên

14 trong số 19 bị can tại dự án gang thép Thái Nguyên. (Ảnh: CACC)

Theo đó, trong vụ án án sai phạm xảy ra tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 – Công ty Gang thép Thái Nguyên và một số đơn vị có liên quan, các bị can đối diện với cáo buộc gây thất thoát 830 tỉ đồng.

Cơ quan Cảnh sát điều tra đã hoàn tất Kết luận điều tra, chuyển hồ sơ tới Viện KSND Tối cao đề nghị truy tố 19 bị can là các cựu lãnh đạo Tổng công ty Thép Việt Nam (VNS); Công ty gang thép Thái Nguyên (TISCO) và các đơn vị liên quan về các tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" và “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Các bị can gồm: Mai Văn Tinh (cựu Chủ tịch HĐQT VNS); Nguyễn Trọng Khôi (cựu Phó Tổng Giám đốc VNS); Đậu Văn Hùng (cựu Tổng Giám đốc VNS); Trần Trọng Mừng (cựu Tổng Giám đốc TISCO); Trần Văn Khâm (cựu Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc TISCO; Ngô Sỹ Hán (cựu Phó Tổng Giám đốc, trưởng Ban Quản lý dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 – TISCO).

Vụ án xảy ra tại TISCO là một trong những đại án lớn về kinh tế tham nhũng được Ban Chỉ đạo T.Ư về phòng chống tham nhũng xếp vào diện theo dõi, chỉ đạo.

Theo kết luận điều tra, TISCO tiền thân là doanh nghiệp Nhà nước sau đó chuyển đổi sang mô hình cổ phần, Nhà nước nắm 65% vốn điều lệ và được quản lý thông qua VNS. Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 do TISCO làm chủ đầu tư được triển khai từ năm 2007 với tổng mức đầu tư dự kiến 3.843 tỉ đồng.

Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 nhà máy Gang thép Thái Nguyên “đắp chiếu” 10 năm, gây thiệt hại 830 tỷ đồng

Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 nhà máy Gang thép Thái Nguyên “đắp chiếu” 10 năm, gây thiệt hại 830 tỷ đồng.

Sau khi Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương đầu tư Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, ông Nguyễn Kim Sơn - Chủ tịch HĐQT VNS đã ký quyết định phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi dự án với tổng mức đầu tư là hơn 3.800 tỉ đồng.

Đơn vị trúng thầu là Tập đoàn Khoa học Công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC). Tháng 7/2007, Tổng Giám đốc TISCO là ông Trần Trọng Mừng đã ký hợp đồng số 01 EPC với đại diện của MCC. Giá trị hợp đồng hơn 160 triệu USD. Đây là giá trọn gói, không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng.

Đến tháng 8/2008, sau hơn 11 tháng khởi công xây dựng, MCC chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục; chưa lựa chọn và ký được hợp đồng với nhà thầu phụ; chưa triển khai thi công bất kỳ hạng mục nào của gói thầu.

Không những thế, MCC còn có nhiều văn bản gửi TISCO đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng và mặc dù không có cơ sở nhưng MCC vẫn đề nghị điều chỉnh giá hợp đồng EPC với tổng chi phí tăng thêm là hơn 138 triệu USD.

Thế nhưng bị can Trần Trọng Mừng đã ký văn bản gửi Bộ Công Thương và VNS đề nghị “cho giải quyết đặc cách” phạm vi được điều chỉnh về giá thiết bị và các chi phí khác đối với dự án.

Bị can Nguyễn Trọng Khôi - Phó Tổng Giám đốc VNS ký văn bản gửi Bộ Công Thương, trong đó có nội dung: “Để cùng chia sẻ khó khăn với MCC, chủ đầu tư sẽ đề nghị lên các cơ quan có thẩm quyền xem xét giải quyết điều chỉnh đối với phần xây dựng (phần C) của hợp đồng…”.

Cũng theo Kết luận điều tra, với chức trách nhiệm vụ được giao, các bị can Mừng và đồng phạm đã không chỉ đạo áp dụng điều khoản để dừng hợp đồng, báo cáo người có thẩm quyền xem xét hủy đấu thầu, thu hồi tiền tạm ứng mà quyết tâm bằng mọi biện pháp tiếp tục thực hiện dự án.

Cơ quan điều tra nhận định các bị can là người có chức vụ, quyền hạn nhận thức rõ theo quy định pháp luật thì hợp đồng EPC số 01 không được phép điều chỉnh trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng. Trái lại, các bị can đã chỉ đạo đơn vị có chức năng tại VNS, TISCO tham mưu đề xuất, ký các văn bản báo cáo đề nghị Bộ Công thương báo cáo Thủ tướng cho điều chỉnh chi phí phần C, điều chỉnh hợp đồng EPC số 01.

Kết luận điều tra chỉ ra rằng, “việc làm trên đã làm thay đổi bản chất, phá vỡ nguyên tắc quản lý hợp đồng EPC, tạo điều kiện cho MCC có lý do chối bỏ trách nhiệm thực hiện hợp đồng EPC số 01”. Đây đồng thời là nguyên nhân dẫn đến TISCO không kiểm soát được chi phí đầu tư vào Dự án; không ràng buộc trách nhiệm của nhà thầu phụ về tiến độ, giá trị hợp đồng làm dự án phải dừng thi công gây thất thoát lãng phí tài sản cho Nhà nước.

Kết luận điều tra cho biết, đến thời điểm 31/12/2018, TISCO đã đầu tư cho Dự án số tiền hơn 4.400 tỉ đồng. Đây là số tiền rất lớn vay từ Vietinbank Hà Nội và VDB Bắc Kạn – Thái Nguyên.

Trớ trêu là đã quá thời hạn được phê duyệt 10 năm nhưng Dự án vẫn chưa hoàn thành. Cơ quan Cảnh sát điều tra xác định, hậu quả thiệt hại trong vụ án này là 830 tỉ đồng là tiền lãi thực tế mà TISCO phải trả cho các ngân hàng do dự án chậm tiến độ theo hợp đồng.

Trần Linh (T/h)