Cuộc đời “bất hảo” của tỷ phú lưu vong Pavel Durov

Pavel Durov sinh ngày 10/10/1984 tại Saint Petersburg. Ông sống sung túc từ nhỏ cùng gia đình ở Turin. Cha ông, Valery, là một giảng viên ngành ngữ văn nhưng yêu công nghệ.

Khi còn đi học, Durov từng tấn công mạng máy tính của trường và bị nhà trường cắt quyền truy cập Internet. Chàng thanh niên trẻ cũng từng tuyên bố là muốn trở thành "biểu tượng Internet" sau này.

Cả Durov và anh trai Nikolai đều được cha định hướng về công nghệ. Chính người anh đã phát triển VKontakte - mạng xã hội tương tự Facebook - nhưng chỉ hoạt động với quy mô nhỏ. Năm 2006, Durov tốt nghiệp chuyên ngành ngữ văn tại Đại học bang Saint Petersburg. Cùng năm, hai anh em đổi tên VKontakte thành VK.

Từ một website nhỏ ban đầu, VK nhanh chóng phát triển. Năm 2014, website này có hơn 20 triệu người dùng, được định giá 3 tỷ USD. Vài năm sau, mạng xã hội này nhanh chóng phổ biến với 350 triệu người dùng, giúp Durov trở thành triệu phú.

Anton Rozenberg, một trong những nhân viên đầu tiên của VK, kể rằng trong nhà và văn phòng làm việc của Durov và anh trai đều có tranh của Mikhail Khodorkovsky - một trong những người giàu nhất nước Nga đầu năm 2000, nhưng đã bị bỏ tù vì các cáo buộc lừa đảo, rửa tiền và trốn thuế. Durov có tính cách khá ngang tàng giống vậy.

Năm 2012, Durov cùng một số nhân viên dùng gần 2.000 USD tiền mặt để gấp thành máy bay giấy và phóng qua cửa sổ. "Tôi nhớ một kỹ sư phần mềm khi đó đã tính rằng số tiền bị ném ra ngoài cửa sổ còn lớn hơn tiền lương hàng tháng của anh ấy", Rozenberg nhớ lại.

Nhưng khác với Zuck, Durov luôn tỏ thái độ nổi loạn. Tháng 12/2011, anh tỉnh dậy khi xung quanh toàn người của an ninh đến yêu cầu khóa tài khoản của một nhân vật bất đồng chính kiến. Chàng trai trẻ từ chối thẳng thừng, thậm chí đăng tin trực tiếp lên mạng xã hội cho cả nước Nga biết.

Tháng 12/2013, dưới nhiều áp lực, Durov buộc phải bán số cổ phần còn lại trong VK cho tỷ phú Alisher Usmanov (ông nắm giữ cổ phần tại Mail.ru và hiện sở hữu 100% VK). Tới ngày 21/4/2014, anh bị sa thải rồi sau đó phải rời Nga trong im lặng.

"Thật đau đớn", Durov ngồi trong một khách sạn ở London và hồi tưởng. "Nhưng bây giờ nhìn lại, tôi không cảm thấy hối tiếc điều gì cả".

Pavel Durov kiếm được rất nhiều tiền từ VK, theo anh thì con số đó là 260 triệu USD. Pavel Durov gắn liền với những bộ đồ màu đen giống nhân vật Neo trong "The Matrix" (Ma trận).

Dự án bí mật ở New York chính là Telegram, một ứng dụng nhắn tin được mã hóa mà khó có tổ chức nào có thể theo dõi hoạt động của người dùng. Dịch vụ nhắn tin cạnh tranh với các đối thủ lớn trên thị trường như WhatsApp khi hứa hẹn bảo vệ người dùng khỏi sự can thiệp của bên thứ ba.

Tháng 8/2013, Durov chính thức ra mắt Telegram. Anh dành khoảng 1 triệu USD tiền cá nhân mỗi tháng để duy trì hoạt động của công ty, trong thời gian ứng dụng chưa tạo ra bất cứ khoản doanh thu nào. 

Năm 2016, doanh nhân từng tổ chức một bữa tiệc lớn tại Barcelona để ăn mừng cột mốc 100.000 người dùng hàng tháng của ứng dụng. Đến cuối năm 2017, lượng người dùng của Telegram là 180 triệu, vào nhóm những ứng dụng nhắn tin được sử dụng nhiều nhất trên thế giới. Dù có nhiều nhà đầu tư ngỏ ý muốn mua cổ phần, anh em nhà Durov vẫn liên tục từ chối. Anh không tiết lộ tên các công ty này nhưng cho biết họ định giá Telegram ở mức 3-5 tỷ USD.

“Dù có là 20 tỷ thì vẫn như vậy. Chúng tôi không phải thứ để bán”, anh khẳng định.

Khi Facebook mua WhatsApp năm 2014, họ trả 40 USD tương ứng với một người dùng. Với số lượng người dùng hiện tại, có thể dựa vào đó mà định giá Telegram. Mặc dù vậy, tỷ phú cho rằng so sánh này chưa hoàn hảo bởi thị trường về ứng dụng tin nhắn đang bão hòa.

Durov cho biết đã trả 750 USD cho bitcoin trong 4 năm, có thể mang đến giá trị 1,5-35 triệu USD với biến động của thị trường này. Anh nói rất lạc quan với tiền ảo vì đây là “vàng số”. Điều hành một trong những ứng dụng nhắn tin phổ biến nhất thế giới, anh nói đặc biệt bị kích thích khi có thứ gì đó không đoán trước xảy ra.

Doanh nhân gốc Nga tự mô tả bản thân là một người theo chủ nghĩa tự do và ăn chay. Anh còn được biết đến với phong cách thời trang đặc biệt, khi lúc nào cũng diện trang phục màu đen, giống như nhân vật Neo trong bộ phim “The Matrix”.

Trong những năm qua, tỷ phú rất thường chuyển chỗ khắp nơi trên thế giới, cứ cách vài tháng lại thay đổi một địa điểm. Trở về Nga là một việc nhạy cảm với Durov nhưng ở quê hương, anh đã trở thành một người hùng cho các hoạt động vì quyền riêng tư.

Hiện Durov và các thành viên của Telegram sống và làm việc tại Dubai. Quyết định này được anh lý giải vì đây là quốc gia không đóng thuế, phù hợp với triết lý kinh doanh tự do mà doanh nhân theo đuổi.

“Đó là vấn đề về nguyên tắc. Nhiều người phương Tây không nhận ra rằng thuế giới hạn rất nhiều các lựa chọn của họ. Bạn có thể phải đóng thuế đến một nửa thu nhập, có nghĩa làm việc cho Chính phủ 180 ngày trong năm. Tôi nghĩ mình có thể tìm ra những cách tốt hơn để dùng số tiền kiếm được giúp ích cho cộng đồng”, anh nói.

TH