 |
Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp cắt giảm nhân sự, trợ cấp thất nghiệp trở thành một "phao cứu sinh" quan trọng giúp người lao động vượt qua giai đoạn khó khăn. Thế nhưng, không ít người lại đánh mất quyền lợi này chỉ vì... chủ quan. Một chút lơ là, vài ngày chậm trễ hay một thao tác sai khi làm hồ sơ cũng có thể khiến người lao động mất trắng khoản hỗ trợ đáng lẽ mình được hưởng.
Tại TP.HCM, mỗi tháng có hàng chục nghìn người lao động tìm đến Trung tâm Dịch vụ việc làm để làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp. Theo bà Nguyễn Văn Hạnh Thục – Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm TP.HCM – dù đa số đã chủ động hơn trong việc tìm hiểu quyền lợi và làm hồ sơ đúng hạn, nhưng vẫn còn rất nhiều trường hợp đánh mất trợ cấp vì những lý do hết sức đáng tiếc.
Những sai lầm nhỏ khiến mất quyền lợi
Một trong những lỗi phổ biến nhất là nộp hồ sơ trễ hạn. Theo quy định, người lao động có tối đa 3 tháng kể từ ngày nghỉ việc để nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp. Chỉ cần quá hạn một ngày, dù sổ bảo hiểm đầy đủ, thời gian đóng đủ lâu, người lao động vẫn bị từ chối chi trả.
 |
Bà Hạnh Thục chia sẻ: "Chúng tôi gặp không ít trường hợp người lao động nghĩ rằng ‘rảnh lúc nào thì đi nộp cũng được’. Nhưng khi đến thì đã quá hạn, không thể làm gì hơn. Đó là những trường hợp rất đáng tiếc.”
Không chỉ vậy, nhiều người còn mắc lỗi quên thông báo tình trạng tìm việc hàng tháng – một quy định bắt buộc trong thời gian đang hưởng trợ cấp. Nếu người lao động không đến Trung tâm đúng lịch để báo cáo, hệ thống sẽ tự động tạm dừng chi trả. Nghiêm trọng hơn, nếu quên 3 tháng liên tục, người lao động sẽ bị cắt trợ cấp hoàn toàn và mất luôn thời gian bảo lưu đã đóng trước đó.
Mặc dù lịch hẹn đã được in rõ ràng trong quyết định hưởng trợ cấp, nhiều người vẫn bỏ lỡ vì không nhớ, không theo dõi hoặc quá bận. Hiện tại, hệ thống dịch vụ công chưa có chức năng tự động nhắc lịch qua tin nhắn, vì vậy người lao động phải tự chủ động theo dõi.
Ngoài ra, không ít hồ sơ bị "treo" vì các lỗi kỹ thuật liên quan đến sổ bảo hiểm xã hội, chẳng hạn: chưa chốt sổ tại đơn vị cũ, thiếu thời gian đóng, hoặc thời gian bảo lưu chưa được xác nhận. Những lỗi này khiến hồ sơ bị trả đi trả lại, gây chậm trễ trong xử lý và khiến người lao động phải đi lại nhiều lần, ảnh hưởng cả tinh thần lẫn công việc.
 |
Một số khác thì cố tình khai sai thông tin. Có người đã ký hợp đồng lao động, thậm chí nhận lương ở nơi làm mới, nhưng vẫn khai báo là chưa có việc làm để tiếp tục hưởng trợ cấp. Tuy nhiên, Trung tâm Dịch vụ việc làm hiện đã phối hợp với Bảo hiểm xã hội TP.HCM để đối chiếu dữ liệu trên phần mềm TST – phần mềm quản lý thu, cấp sổ BHXH và thẻ BHYT – nhằm kịp thời phát hiện các trường hợp gian lận và thu hồi toàn bộ số tiền đã chi sai.
Nắm rõ quy định, giữ chắc quyền lợi
Thực tế cho thấy, hầu hết các trường hợp bị mất quyền lợi đều do thiếu thông tin hoặc không chú ý các mốc thời gian quan trọng. Để không rơi vào tình cảnh đáng tiếc, người lao động cần ghi nhớ một số mốc cơ bản sau:
Trong vòng 3 tháng kể từ ngày nghỉ việc: Phải nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Trong vòng 15 ngày làm việc kể từ khi nộp hồ sơ: Nếu đã có việc làm mới (ký hợp đồng, mở hộ kinh doanh, nhập ngũ…), cần thông báo ngay để hủy quyết định hưởng và được bảo lưu thời gian đóng còn lại.
Hàng tháng: Phải đến Trung tâm đúng lịch hẹn để báo cáo tình trạng tìm việc.
Nếu bận vì lý do chính đáng như ốm đau, thai sản, học nghề, thiên tai, cưới hỏi, tang lễ… vẫn có thể báo chậm nhưng phải có giấy tờ chứng minh, và nộp trong vòng 3 ngày sau hạn thông báo.
Ngoài ra, trong thời gian đang hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động còn có thể đăng ký học nghề và nhận hỗ trợ 1,5 triệu đồng/người/tháng, tối đa 6 tháng. Đây là một chính sách an sinh thiết thực, giúp nâng cao tay nghề, chuyển đổi công việc bền vững hơn trong tương lai.
Để tạo thuận tiện cho người dân, Trung tâm Dịch vụ việc làm TP.HCM đang khuyến khích người lao động nộp hồ sơ trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia hoặc hệ thống thủ tục hành chính của thành phố. Việc nộp online không chỉ tiết kiệm thời gian đi lại mà còn giúp giảm tải áp lực cho các trung tâm vào những thời điểm cao điểm như sau Tết hoặc khi doanh nghiệp đồng loạt cắt giảm lao động.
Song song đó, Trung tâm cũng đẩy mạnh truyền thông qua các kênh gần gũi như: website, fanpage, Zalo, các buổi tư vấn trực tiếp tại sàn giao dịch việc làm... nhằm nâng cao nhận thức, giúp người lao động hiểu rõ cả quyền lợi và nghĩa vụ khi tham gia bảo hiểm thất nghiệp.
 |
Đáng chú ý, người lao động đến Trung tâm không chỉ được tiếp nhận hồ sơ mà còn được tư vấn nghề nghiệp, giới thiệu việc làm hoàn toàn miễn phí. Điều này mở ra thêm nhiều cơ hội việc làm phù hợp, thay vì chỉ trông chờ vào khoản trợ cấp tạm thời.
“Chúng tôi luôn khuyến khích người lao động đến Trung tâm sớm, không chỉ để nhận trợ cấp mà còn để được tư vấn nghề nghiệp, tìm công việc phù hợp, ổn định lâu dài hơn. Trợ cấp chỉ là tạm thời, việc làm mới là giải pháp bền vững”, bà Hạnh Thục nhấn mạnh.
