Cần các chính sách thích hợp cần thiết để nâng cao hiệu quả sản phẩm phụ trong nông nghiệp

Khoảng 157 triệu tấn phụ phẩm nông nghiệp được thải ra khắp Việt Nam hàng năm, hầu hết được đốt hoặc thải ra môi trường, gây lãng phí và ô nhiễm môi trường. Các sản phẩm phụ này có thể được tái chế và Việt Nam cần có chính sách phù hợp để tăng hiệu quả sử dụng.

Bà Nguyễn Thị Thiện, Giám đốc Công ty Cổ phần Thái Hưng Thịnh, cho biết công ty của bà có một trang trại ở tỉnh Bình Phước, một phần nuôi 500 con/lứa bằng chế phẩm sinh học để xử lý chất thải. Hơn 5 năm qua, trang trại chưa từng xảy ra dịch bệnh lợn và ô nhiễm môi trường liên quan. Theo bà Thiện, vỏ sầu riêng có thể chế biến thành than hoạt tính, giấm gỗ để sử dụng trong sản xuất nông nghiệp, trang trại có thể sử dụng các sản phẩm từ cây dừa và trồng xen dừa với nuôi tôm để tăng thu nhập.

Theo số liệu của Cục Chăn nuôi Bộ NN & PTNT, lượng phụ phẩm nông nghiệp sau thu hoạch rất lớn: 42,8 triệu tấn rơm rạ, 10 triệu tấn thân cây ngô, 3,6 triệu tấn rau quả. 3,1 triệu tấn thân cây sắn, 3,1 triệu tấn hạt điều và 6,1 triệu tấn phụ phẩm khác. Các sản phẩm phụ của chế biến nông sản bao gồm 8,6 triệu tấn trấu, 3,5 triệu tấn bã mía, 1,4 triệu tấn lõi ngô, 1,3 triệu tấn vỏ sắn và hai triệu tấn phụ phẩm khác. Chỉ 52,2% trong số 88,9 triệu tấn phụ phẩm của ngành trồng trọt được bán hoặc mua, trong khi tỷ lệ của ngành chăn nuôi, thủy sản và lâm nghiệp lần lượt là 75,1, 90 và 50,2%. 

Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi Tống Xuân Chinh cho biết thị trường thu gom, đóng gói, vận chuyển và mua bán rơm rạ sẽ ngày càng phát triển, đem lại thu nhập bình quân 550.000 đồng/ha lúa cho nông dân từ việc bán rơm rạ sau thu hoạch.

Theo ông GS.TS Võ Tòng Xuân: Việc thu gom, tái sử dụng phụ phẩm nông nghiệp không chỉ giúp giảm phát thải khí nhà kính mà còn giúp nông dân tăng thu nhập. Ngành chế biến phụ phẩm thủy sản của Việt Nam mới đạt 275 triệu đô la Mỹ, và nếu toàn bộ gần một triệu tấn phụ phẩm của ngành thủy sản được chế biến thành thực phẩm chức năng và mỹ phẩm bằng công nghệ cao, doanh thu có thể sẽ tăng lên 4 đô la Mỹ. -5 tỷ.

Mỗi năm, sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp tạo ra 157 triệu tấn phụ phẩm, phần lớn được đốt hoặc thải ra môi trường. GS.TS Nguyễn Quang Thạch, Viện trưởng Viện Sinh học Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam cho rằng cần áp dụng công nghệ tiên tiến vào chế biến phụ phẩm nông nghiệp, và 157 triệu tấn phụ phẩm nông nghiệp là nguồn vô cùng quý giá. Nguyên liệu thô và giúp phát triển một nền nông nghiệp vòng tròn.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng Việt Nam cần có chính sách khuyến khích đầu tư vào lĩnh vực chế biến phụ phẩm nông nghiệp để gia tăng giá trị cho các sản phẩm nông nghiệp và phụ phẩm. Các chính sách bao gồm các chính sách khuyến khích áp dụng các quy trình sản xuất nông nghiệp theo vòng tròn, bao gồm lưu thông mở - kết nối các giai đoạn khác nhau - và lưu thông khép kín vì mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Cần nỗ lực nâng cao hiệu quả hoạt động nghiên cứu, phát triển, ứng dụng công nghệ trong chế biến phụ phẩm nông nghiệp, nghiên cứu phát triển, chuyển giao và ứng dụng công nghệ sạch, tiên tiến.

Mai Anh