Các nước Đông Nam Á lựa chọn mở cửa trở lại, cân bằng nỗi lo dịch bệnh với lợi ích kinh tế

Tại các nhà máy ở Việt Nam và Malaysia, trong các tiệm cắt tóc ở Manila hay các tòa tháp văn phòng của Singapore, các cơ quan quản lý đang thúc đẩy kế hoạch mở cửa trở lại, tìm cách cân bằng giữa việc ngăn chặn virus và cho phép người dân đi làm. Kế hoạch này có phần khác so với châu Âu và Hoa Kỳ, những quốc gia đã bắt đầu mở cửa trở lại nhưng tỷ lệ tiêm chủng thấp ở một số địa phương khiến khu vực này trở thành một trong những vùng dễ bị tổn thương nhất trên thế giới. Thế nhưng trước tình hình tài chính căng thẳng và sức mạnh của chính sách tiền tệ ngày càng suy yếu, những đợt đóng cửa và hạn chế hoàn toàn dần ít khả thi hơn. Krystal Tan, nhà kinh tế thuộc Tập đoàn Ngân hàng Úc & New Zealand cho biết: “Đây là sự cân bằng khó khăn giữa cuộc sống và sinh kế, ngay cả Singapore cũng phải vật lộn với tình trạng tăng số ca nhiễm đột biến dù có tỷ lệ tiêm chủng hàng đầu thế giới”.

Việc các nhà máy ở Đông Nam Á ngừng hoạt động đã gây ra nhiều trục trặc trong chuỗi cung ứng. Các nhà sản xuất ô tô bao gồm Toyota cắt giảm sản xuất và nhà bán lẻ quần áo Abercrombie & Fitch cảnh báo tình hình đang “vượt quá tầm kiểm soát”. Tỷ lệ tử vong hàng ngày ở nhiều quốc gia Đông Nam Á đã vượt qua mức trung bình toàn cầu, đẩy khu vực này xuống vị trí thấp của bảng xếp hạng khả năng phục hồi, khảo sát do Bloomberg thực hiện.

Tuy nhiên, điều khiến giới chức lo lắng hơn cả là vấn đề hạn chế kéo dài quá lâu, ảnh hưởng của tiêm chủng chậm chạp đối với nền kinh tế. Malaysia đã cắt giảm một nửa dự báo tăng trưởng năm 2021 xuống còn 3-4% khi số ca mắc hàng ngày đạt mức kỷ lục. Phía Thái Lan nhanh chóng đánh mất niềm tin và hy vọng về phục hồi du lịch. Singapore nhìn nhận mức tăng trưởng cao tới 7% nhưng cũng không tránh khỏi áp lực giải quyết chuỗi tắc nghẽn chuỗi cung ứng toàn cầu cũng như tránh làm giảm thu hút của các nhà đầu tư nước ngoài. Theo nhà kinh tế Wellian Wiranto của ngân hàng OCBC, các quốc gia Đông Nam Á đang bị hao mòn bởi chi phí kinh tế từ các đợt đóng cửa liên tiếp và cảm giác kiệt quệ ngày càng tăng khi khủng hoảng kéo dài. Wiranto cho hay: “Bất kỳ hy vọng về mở lại biên giới có thể tạo điều kiện thuận lợi cho dòng chảy thương mại và du lịch qua các nước ASEAN sẽ vẫn là một giấc mơ xa vời”.

Trong tháng này, Bộ Thương mại Việt Nam này cảnh báo nguy cơ mất khách hàng nước ngoài vì những hạn chế cứng rắn khiến các nhà máy phải đóng cửa. Phòng Thương mại Châu Âu tại Việt Nam ước tính rằng 18% thành viên của tổ chức đã chuyển một phần hoạt động sản xuất sang các nước khác để đảm bảo chuỗi cung ứng. Bên cạnh đó, tình hình nguy cấp hơn tại Malaysia khi quốc gia này phải trải qua cơn thịnh nộ của người dân khi bị mất việc làm mà số ca mắc vẫn không thuyên giảm. Các cuộc biểu tình trên đường phố chống lại chính phủ Thái Lan trước Covid-19 đã phát triển thành các cuộc biểu tình liên quan đến đại dịch. Ở Singapore và Philippines, các doanh nghiệp lên tiếng về những khó khăn trong lập kế hoạch dài hạn do thiếu chắc chắn xoay quanh các chính sách của chính phủ. Do đó, ngày càng có nhiều thay đổi ở Đông Nam Á coi Covid-19 là loài đặc hữu, học tập chiến lược “sống chung với virus”. Báo cáo số lượng ca mắc hàng ngày trở nên ít quan trọng hơn, đặc biệt là đối với hai quốc gia đạt tỷ lệ tiêm chủng cao nhất khu vực là Singapore và Malaysia.

Thay vì đóng cửa hoàn toàn, Philippines tìm cách áp dụng các biện pháp hạn chế di chuyển ở các khu vực có dịch. Việt Nam cũng thử nghiệp chiến lược tương tự khi phân vùng “đỏ-xanh-cam” tại Hà Nội và thiết lập các trạm kiểm soát dựa trên nguy cơ lây nhiễm khác nhau. Phía Jakarta thông báo chỉ những người có thẻ tiêm vắc xin mới được vào các trung tâm mua sắm và khu vực thờ tự. Các nhà hàng tại Singapore được yêu cầu kiểm tra tình trạng tiêm chủng của thực khách. Quan chức Manila xem xét “bong bóng vắc xin” tại nơi làm việc và hệ thống phương tiện giao thông công cộng.

TL (Theo SCMP)