Bước khỏi bục vinh quang Olympic, đâu là con đường khởi nghiệp tốt nhất của các ngôi sao thể thao?

Từ vận động viên ngôi sao đến huyền thoại kinh doanh

Trận thi đấu bộ môn bóng bàn Olympic năm nay không chỉ hấp dẫn ở lối chơi mà đồng phục của đội tuyển Trung Quốc cũng vô cùng bắt mắt. Nhà tài trợ trang phục Li Ning là một trong những người chiến thắng cuộc thi bóng bàn tại Thế vận hội. Trước đây, tại Olympic Bắc Kinh 2008, Li Ning, cựu "Hoàng tử thể dục dụng cụ", đã đại diện đất nước thắp lên ngọn lửa linh thiêng. Trong 31 năm kể từ khi thành lập, thương hiệu thể thao Li Ning đã hoạt động tích cực trong nhiều cuộc thi trên khắp thế giới, trở thành nhãn hàng thương mại thành công nhất trong số các doanh nhân ngôi sao Olympic trong nước.

Tất nhiên, ngoài Li Ning, Jordan cũng là một vận động viên xây dựng được đế chế kinh doanh hàng thể thao hùng mạnh. Trong số các cầu thủ NBA đã giải nghệ, Jordan là cầu thủ tuyệt vời và có tầm ảnh hưởng nhất trong giới bóng rổ nhà nghề. Thành tích của Jordan trong lĩnh vực thương mại nằm ngoài tầm với của hầu hết các vận động viên đã giải nghệ. Jordan hiện có giá trị tài sản 2,1 tỷ đô la Mỹ, một phần lớn trong số đó đến từ mối quan hệ hợp tác đôi bên cùng có lợi với Nike. Giờ đây, anh không chỉ là chủ sở hữu hiện tại của Hornets mà còn tham gia đầu tư vào nhiều sòng bạc và khách sạn.

Trong giới kinh doanh, khi nhắc đến “Jordan”, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến dòng giày bóng rổ “Air Jordan”. Cho đến tận ngày nay, dù Jordan đã giải nghệ nhiều năm nhưng dòng giày “Air Jordan” vẫn được bán chạy nhất. Để có được một đôi giày bóng rổ thuộc dòng “Air Jordan” yêu thích, nhiều bạn trẻ đã phải bỏ ra một số tiền rất lớn, thậm chí gây ra cuộc chiến giành giày trên thị trường.

Năm ngoái, một đôi Air Jordans mà Jordan mang trên sân đã được bán với giá 615.000 đô la Mỹ, phá kỷ lục thế giới về giá bán của một đôi giày thể thao. Chính nhờ huyền thoại Jordan mà Nike và AJ dần trở thành người chơi độc nhất trong số rất nhiều thương hiệu thể thao, phát triển thành một hiện tượng văn hóa.

Theo thống kê của Nike, doanh thu hàng năm của AJ cao tới 2 tỷ đô la Mỹ, đồng thời 2/3 lợi nhuận bán hàng của dòng AJ sẽ được chuyển vào tài khoản của Jordan, năm 2019 doanh thu của Jordan là 130 triệu; năm 2020 doanh thu là 145 triệu đô. Tính đến hiện giờ, thu nhập của cựu cầu thủ trong một năm còn nhiều hơn tổng số tiền lương hàng năm của anh trong mười năm sự nghiệp chuyên nghiệp trước đó.

"Con dao hai lưỡi" của sự nổi tiếng

Beckham, người đã giải nghệ tám năm trước, vẫn còn hoạt động tích cực trong mắt người hâm mộ trên toàn thế giới và được đề cử có mặt tại Đại sảnh Danh vọng của Premier League vào tháng Năm năm nay. Dù có nhiều tai tiếng nhưng kỹ năng chuyên môn của Beckham thuộc hàng bậc nhất, bất luận là khả năng chuyền bóng đường dài, chuyền ngang hat sút phạt. Sau khi giải nghệ, sự chú ý dành cho Beckham vẫn không hề suy giảm, không chỉ có gia đình hạnh phúc mà giá trị thương mại của anh cũng ngày một tăng lên.

Mới đây, các quan chức của Maserati thông báo anh đã trở thành đại sứ thương hiệu toàn cầu để quảng bá cho mẫu SUV Levante Trofeo mới, những đoạn quảng cáo ngắn đều khiến giới Hollywood phải nức lòng. Đồng thời, anh cũng đang hợp tác với Disney +, sẽ đóng vai chính trong bộ phim truyền hình có chủ đề về bóng đá mang tên “Save Our Squad” vào vai huấn luyện viên của một đội trẻ với mức lương lên tới 7 chữ số.

Hiện, Beckham thành lập công ty và là chủ sở hữu câu lạc bộ. Năm 2018, Beckham thành lập câu lạc bộ bóng đá ở Miami, Hoa Kỳ. Tên câu lạc bộ là Miami International. Năm 2020, anh tham gia giải bóng đá nhà nghề. Ngoài việc thành lập các công ty, câu lạc bộ và kinh doanh, Beckham cũng đã thực hiện nhiều khoản đầu tư. Năm nay, giá trị thương mại của cựu cầu thủ và sản nghiệp vẫn đứng thứ mười trong “chỉ số ảnh hưởng kinh doanh thể thao” toàn cầu.

Ngôi sao cầu lông Lin Dan từng được mệnh danh là “Beckham của Trung Quốc”. Mười năm trước, khi đang ở đỉnh cao sự nghiệp cá nhân, anh cũng được tung hô trở thành “ông hoàng” của giới kinh doanh thể thao Trung Quốc. Giống như Beckham, Lin Dan thành lập thương hiệu đồ lót “Intimate by LIN DAN” đồng thời sở hữu một số công ty môi giới thể thao.

Tuy nhiên, tuần trước, một bài phỏng vấn Lin Dan mới được lên sóng đã làm dậy sóng trong cộng đồng mạng và người hâm mộ. Trong khi anh bày tỏ sự tiếc nuối về quyết định giải nghệ thì những tin tức tiêu cực về việc anh trong cuộc hôn nhân cách đây 5 năm được đưa lên. Hình ảnh thương hiệu cá nhân bị tổn hại, giá trị thương mại của Lin Dan giảm đi rất nhiều so với trước đây. Sau 20 năm theo nghiệp thể thao, anh đã giải nghệ vào năm ngoái, đầu tư vào quán cà phê và thành lập thương hiệu đồ lót nhưng chưa thể coi là thành công.

Sau khi trải qua cuộc khủng hoảng hôn nhân, Lin Dan đã trở về với gia đình và cùng vợ đồng sáng lập một thương hiệu đồ mẹ và trẻ em. Có lẽ cặp đôi đã làm hòa với nhau rồi nhưng dưới con mắt “săm soi” của cư dân mạng, kể từ khi tuyên bố giải nghệ, nhất cử nhất động của Lin Dan đều bị đánh giá và dò xét. Rõ ràng, sự nổi tiếng có thể là bàn đạp cho sự nghiệp nhưng cái giá phải trả có chăng lớn vô cùng.

Người chơi hàng đầu, người chiến thắng trong cuộc sống

Dịch bệnh năm nay tiếp tục diễn biến xấu khiến nhiều tay vợt, trong đó có Federer đã bỏ lỡ Thế vận hội Tokyo. Đối với các vận động viên trong các môn thể thao cạnh tranh trên toàn thế giới, Thế vận hội Olympic hiển nhiên là ngôi đền thiêng liêng nhất. Nhưng những người chơi quần vợt chưa bao giờ quan tâm đến điều đó. Hầu hết trong số họ đều sử dụng 4 cuộc thi mở lớn như một thước đo để đo lường những thăng trầm trong sự nghiệp của mình, vì vậy không có gì ngạc nhiên khi họ bỏ lỡ Thế vận hội.

Ngày 8/8, Federer bước sang tuổi 40. Dù đã bước vào giai đoạn đếm ngược để giải nghệ nhưng điều đó không ngăn cản anh trở thành siêu sao quần vợt được yêu thích nhất trong lịch sử. Theo thống kê của Forbes, những vận động viên sáng giá nhất thế giới vẫn tập trung ở các bộ môn quần vợt, bóng đá, bóng rổ và bóng bầu dục Mỹ. Trong danh sách những vận động viên được trả lương cao nhất thế giới do Forbes công bố năm 2020, Federer lần đầu tiên lọt vào top đầu với thu nhập trước thuế 106 triệu đô la, trở thành tay vợt đầu tiên giành danh hiệu vận động viên được trả lương cao nhất thế giới, lập một kỷ lục lịch sử mới cho quần vợt thế giới.

Các nhà vô địch quần vợt luôn là những ngôi sao thể thao siêu hạng ở châu Âu và Hoa Kỳ. Năm ngoái, hơn 95% thu nhập của Federer đến từ sân cỏ. Thương hiệu quần áo Nhật Bản UNIQLO đã ký hợp đồng 10 năm với anh, thỏa thuận cuối cùng đạt được là: UNIQLO hứa cung cấp 300 triệu đô la Mỹ bất kể anh có chơi quần vợt hay không. Federer hiện có danh mục chứng thực tốt nhất trong thế giới thể thao, không chỉ UNIQLO, mà còn có hợp tác giữa Tập đoàn Credit Suisse với BENZ và 10 thương hiệu khác.

Ngoài ra còn có một nhân vật “Nữ hoàng” quần vợt thế giới - ngôi sao quần vợt người Mỹ, Serena Williams (biệt danh Serena Serena), được Forbes xếp hạng một trong hai nữ vận động viên có giá trị nhất thế giới trong hai năm liên tiếp. Không chỉ gây ấn tượng bằng lối chơi thông minh mà mỗi lần cô bước lên sân đều giống như tự mang theo ánh hào quang, biến một buổi thi đầu thành buổi biểu diễn quy mô lớn với trang phục thời thượng. Tay vợt 23 lần vô địch Grand Slam có sự chuyên nghiệp và nhạy bén trong kinh doanh. Không chỉ có hơn chục công ty khởi nghiệp dưới tên mình, mà trong 6 năm qua, cô đã đầu tư vào hơn 50 công ty khởi nghiệp thông qua quỹ Serena Ventures. Khi không thi đấu, ngoài chơi game, Serena có sở thích tạo ra thương hiệu đồ trang sức, tham gia các sự kiện thời trang khác nhau, chụp ảnh bìa tạp chí, gia nhập các câu lạc bộ tiếng tăm v.v., và còn kết bạn với những người nổi tiếng hàng đầu trên Internet. Tuy nhiên, điều cô quan tâm nhất vẫn là gia đình. Kể từ khi làm mẹ, con gái cô đã trở thành nhân vật chính trên tài khoản xã hội của Serena. Lời tự giới thiệu của cô chỉ có một câu: “Tôi là mẹ của Olympia”.

Do yêu cầu phòng chống dịch bệnh khắt khe của Thế vận hội Tokyo quy định rằng các vận động viên không được phép đưa người nhà đi cùng, điều này trái với nguyên tắc của Serena sẽ không rời xa con gái mình quá một ngày trong các cuộc thi quan trọng, Serena đã từ bỏ tư cách tham gia Thế vận hội Tokyo 2021. Có vẻ như mục tiêu của Serena không chỉ là trở thành một ngôi sao thể thao thành đạt hay một nữ doanh nhân tự chủ, mà trở thành một bà mẹ có thể thường xuyên đồng hành cùng con cũng là một trong những kế hoạch cuộc đời của cô.

Giải trí hóa các ngôi sao thể thao

Lần cuối cùng Zhang Jike xuất hiện trên đấu trường quốc tế với tư cách là một vận động viên đã cách đây 3 năm. Là một trong những người từng mang cờ tổ quốc chính chiến tại các sự kiện, cuối cùng, Zhang gần như đã đặt xuống danh dự và áp lực của một ngôi sao thể thao.

Trong thời gian diễn ra Thế vận hội Rio, Zhang Jike bị chấn thương thắt lưng và không thể ngồi dậy bình thường. Trước giải vô địch châu Á, chấn thương bàn chân của anh một lần nữa ảnh hưởng đến trạng thái thi đấu. Ngoài ra, Zhang Jike còn mắc chứng thoái hóa đốt sống thắt lưng bẩm sinh. Sau khi từ bỏ những sự kiện lớn vì chấn thương, Zhang Jike bắt đầu thử sức với lĩnh vực kinh doanh. 19 năm, anh đầu tư thành lập chuỗi cửa hàng trà sữa, nhanh chóng phát triển mở rộng trên toàn quốc. Tuy nhiên, hai năm trở lại đây, rõ ràng sự tập trung của Zhang Jike vào làng giải trí.

Đi diễn, tham gia các chương trình tạp kỹ, phát sóng trực tiếp và qua lại với các ngôi sao nữ là những gì người ta thấy về một Zhang Jike của hiện tại. Trong hai năm qua, mức độ nổi tiếng và giá trị thương mại của Zhang Jike đã tăng lên rất nhiều. Ánh hào quang của đấu trường thể thao đã mang lại cho Zhang Jike một chỗ đứng vững chắc trong làng giải trí.

Trên thực tế, là một cầu thủ ngôi sao gần như kết thúc sự nghiệp, có vẻ như Zhang đã chọn một con đường phù hợp với mình: Tham gia vào giới giải trí và hoạt động trong tầm mắt của công chúng. Một mặt, quảng bá môn thể thao bóng bàn, mặt khác, đây cũng là một lựa chọn tốt để tối đa hóa giá trị thương mại.

Có rất nhiều vận động viên nổi tiếng đang hoạt động trong làng giải trí. Nhìn từ khía cạnh trong nội địa Trung Quốc, các ngôi sao thể thao hiện nay có khoảng 3 lựa chọn sau khi giải nghệ: Một, giống như Ning Zetao, trở lại cuộc sống hàng ngày yên bình sau khi nghỉ hưu; hai, kinh doanh thành công hoặc thất bại; ba, thành lập một studio quản lý hình ảnh bản thân như một người nổi tiếng.

Dù là con đường nào, lựa chọn ra sao đều là quyền tự do cá nhân. Trên đấu trường của cuộc đời, hãy mang theo tinh thần Olympic với nguồn năng lượng tích cực của sự chăm chỉ. Ngay cả khi giải nghệ, bước xuống bục vinh quang, các vận động viên đều có thể tự tạo ra ánh hào quang trên một lĩnh vực hoàn toàn mới.

TL