Bộ Công Thương họp báo thường kỳ, giải đáp vấn đề liên quan đến điện mặt trời

Chiều ngày 12/3/2021, Bộ Công Thương tổ chức buổi họp báo thường kỳ thông tin về tình hình sản xuất công nghiệp và hoạt động thương mại tháng 2 và 2 tháng đầu năm 2021 và giải đáp nhiều vấn đề báo chí quan tâm, trong đó có vấn đề liên quan đến việc rà soát tổng thể các dự án điện mặt trời.

Trả lời các câu hỏi liên quan đến vấn đề này, ông Hoàng Tiến Dũng - Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) nhấn mạnh, hiện điện mặt trời mái nhà (MTMN) là nguồn điện sạch, tái tạo có tính chất phân tán, quy mô nhỏ, được tiêu thụ tại chỗ, giảm tổn thất của quá trình truyền tải, phân phối, tận dụng hạ tầng lưới điện hiện có của ngành điện, có thời gian phát chủ yếu vào ban ngày, trong giờ cao điểm của hệ thống điện giúp giảm đỉnh phụ tải, tận dụng được diện tích mặt bằng mái nhà tại các khu dân cư, doanh nghiệp vốn đã có sẵn cơ sở hạ tầng lưới điện đầy đủ, thuận tiện trong việc đấu nối,... do đó cần khuyến khích các thành phần kinh tế như hộ gia đình, doanh nghiệp tham gia đầu tư để cấp điện tự dùng và phần dư bán lại cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). 

Lãnh đạo Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo cho biết, vừa rồi Thủ tướng có yêu cầu Bộ Công Thương rà soát phát triển điện mặt trời, tránh phát triển ồ ạt và quá tải đường dây. Ông Hoàng Tiến Dũng lý giải, việc quá tải diễn ra vào năm 2019 và đầu 2020 tại một số địa phương như Ninh Thuận vì tốc độ phát triển dự án rất nhanh. Với dự án điện mặt trời tốc độ xây dựng chỉ từ 4-6 tháng, nhưng với đường dây truyền tải thời gian xây dựng phải mất từ 2 năm trở lên, nên sự tương thích về đầu tư và phối hợp chưa nhịp nhàng.

“Thời gian qua EVN đã xây dựng nhiều công trình, dự án truyền tải, nhiều dự án của tư nhân… nên cơ bản đến nay quá tải do năng lượng mặt trời và năng lượng tái tạo theo đó đã được giải quyết”- ông Hoàng Tiến Dũng khẳng định. Ông Hoàng Tiến Dũng cho biết thêm, vừa rồi có trường hợp dư thừa công suất, gây ra khó khăn cho vận hành hệ thống điện. Đầu năm 2021 rơi vào Tết Nguyên đán sản lượng điện cũng được yêu cầu thấp hơn, nên tất cả các nhà máy không chỉ mặt trời mà các nguồn truyền thống đều phải cắt giảm công suất. Theo yêu cầu của Thủ tướng, Bộ Công Thương đã đã có công văn gửi EVN và địa phương báo cáo tình hình thực hiện Quyết định 13 và ngày 5/3 đã lập đoàn kiểm tra và dự kiến kiểm tra 10 tỉnh, thời gian thực hiện 40 ngày và khi có kết quả sẽ thông tin. Thời gian kiểm tra diễn ra trong 40 ngày. Kết quả của quá trình kiểm tra, Bộ Công Thương sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ và thông tin công luận được biết. 

Liên quan đến quy hoạch điện VIII, với nhu cầu vốn lên đến 150 tỷ USD, nhu cầu phụ tải duy trì mức cao 8-9%/năm, tổng công suất 140.000 MW gấp đôi so với hiện nay, nên cần nhu cầu vốn đầu tư rất lớn, mỗi năm cần 12-13 tỷ USD là thách thức lớn cho phát triển.

Vấn đề nguồn vốn là phức tạp nên với từng dự án thì chủ đầu tư phải lập nghiên cứu báo cáo phân tích khả thi, tính toán cụ thể, nhưng quy hoạch chỉ đưa ra tổng vốn huy động và giải pháp chính. Trong đó, với huy động vốn đề xuất giải pháp là tăng khả năng tài chính nội bộ của doanh nghiệp, tăng uy tín năng lực tài chính để vay vốn thuận lợi với chi phí thấp hơn. “Với nguồn vốn hàng năm huy động cao như vậy, cần có cơ chế mạnh mẽ hơn để khuyến khích mọi thành phần kinh tế trong và ngoài nước, tư nhân đầu tư vào cơ sở hạ tầng ngành điện thông qua cơ chế đấu thầu hoặc xã hội hóa đường dây truyền tải,…để huy động nguồn lực” - ông Hoàng Tiến Dũng nói. Theo đó, Lãnh đạo Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo nhìn nhận, khi có cơ chế hợp lý, hài hòa lợi ích các bên sẽ có nguồn lực mạnh mẽ. 

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 185/TTg-CN ngày 09 tháng 02 năm 2021 về việc rà soát các vấn đề liên quan đến phát triển điện mặt trời, Bộ Công Thương đã có công văn hỏa tốc đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam khẩn trương thực hiện rà soát, tổng hợp về vấn đề này.

Theo đó, Bộ Công Thương đề nghị Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tổng hợp các dự án điện mặt trời được hưởng giá bán điện theo Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg ngày 06 tháng 4 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ: Chỉ đạo các Tổng công ty điện lực, đơn vị điện lực tỉnh lập danh sách đối với các hệ thống điện mặt trời mái nhà (ĐMTMN) có quy mô công suất từ 100 kWp trở lên đã đi vào vận hành, được áp dụng giá bán điện quy định tại Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg ngày 06 tháng 4 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ;

Đối với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, giao đơn vị chủ trì, phối hợp với các Sở ban ngành có liên quan để rà soát, đánh giá ĐMTMN theo quy định của pháp luật hiện hành và thẩm quyền của địa phương, phối hợp thực hiện các nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao tại Văn bản số 185/TTg-CN ngày 09 tháng 02 năm 2021. Tổng hợp phát triển điện mặt trời trên địa bàn tỉnh (bao gồm dự án điện mặt trời mặt đất nối lưới và ĐMTMN có quy mô công suất từ 100 kWp trở lên).

Trước đó, ngày 5/3, Bộ Công Thương có quyết định số 795 thành lập đoàn kiểm tra về việc phát triển điện mặt trời. Theo quyết định này, đoàn sẽ tiến hành kiểm tra tình hình thực hiện phát triển điện mặt trời (bao gồm điện mặt trời mặt đất nối lưới, điện mặt trời mái nhà) trên địa bàn các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương từ tháng 7/2019 đến hết năm 2020. Thời gian kiểm tra tối đa là 4 ngày đối với mỗi tỉnh thành.

Minh Hải