TS Nguyễn Ngọc Khôi-Chủ tịch Bảo tàng Tiền tệ Việt Nam người lưu giữ hồn dân tộc trong cổ vật

DNHN: Thật khó có thể hình dung, giữa thời đại hôm nay, chúng ta lại được thưởng thức những kỹ thuật điêu khắc từ những đồng tiền kim loại có niên đại hàng nghìn năm  của các triều đại phong kiến ở Việt Nam, từ Đinh, Lê, Lý, Trần, Hậu Lê, Mạc, Hồ, Tây Sơn, Nguyễn... Với TS. Nguyễn Ngọc Khôi – Chủ tịch Bảo tàng Tiền tệ Việt Nam thì đó là cả một quá trình với niềm đam mê cháy bỏng ngay từ thời còn niên thiếu.....

[box]Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Khôi - Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ủy viên Hội đồng tư vấn về kinh tế Trung ương, Chủ tịch Quỹ Trái tim Vàng Việt Nam, Chủ tịch Tập đoàn Thương mại Hà Nội KAT, Chủ tịch Hội Phát triển trồng rừng và bảo tồn sinh thái thành phố Hà Nội.[/box] Ông còn là chủ nhân bộ sưu tập gần 10.000 huân, huy chương, huy hiệu, bằng khen các loại của Quân đội Nhân dân Việt Nam. Được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam và Tổ chức kỷ lục thế giới World King đã công nhận: hai kỷ lục Việt Nam về số lượng huân - huy chương thời chiến tranh chống Mỹ nhiều nhất; số lượng tiền cổ Việt Nam và tiền cổ các nước nhiều nhất Việt Nam và thế giới. Giữa thế kỷ 21 hiện đại, khi mà hình thức giao dịch thông dụng được thực hiện chủ yếu bằng những tờ ngân phiếu, những tờ giấy bạc polymer thì chúng ta lại có dịp được tận mục sở thị một kho cổ vật quý giá – những đồng tiền cổ… Không còn chỉ mang ý nghĩa sưu tầm đơn thuần ban đầu, Bảo tàng Tiền tệ là sự hiện diện một góc cuộc sống, lột tả chân thực bức tranh thịnh suy của nền kinh tế hay văn hóa giao thương một thời kỳ, một triều đại. Với tính chất lưu giữ và chứa đựng, phản ánh tinh thần thời đại, mỗi đồng tiền cổ đều chứa đựng trong đó giá trị lịch sử, hồn cốt dân tộc, đất nước. Kỷ lục tiền cổ Việt Nam Choáng ngợp! Có lẽ đó là cảm giác đầu tiên của bất kỳ ai ghé thăm bảo tàng có dịp chiêm ngưỡng một khối tài sản “cổ” khổng lồ và hết sức phong phú – mười tấn ba tạ tiền kim loại – đã được Liên minh Kỷ lục thế giới xác nhận: Đơn vị sở hữu tiền cổ Việt Nam và tiền các nước trên thế giới lớn nhất Việt Nam và thế giới. Những đồng tiền xu bằng đồng, có lỗ nhỏ ở giữa với đủ loại hình dạng, kích thước đựng đầy trên những lu, khạp, ché, mâm,... hay bày trang trọng trong những tủ kính. Có những khối tiền đã han gỉ dính chặt vào nhau nhưng cũng có rất nhiều đồng tiền rời. Những xâu tiền cổ khoanh thành nhiều vòng tròn trên mâm, vun cao như những con trường xà rất ấn tượng...

Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Khôi và vợ Tiến sĩ Nguyễn Thị Nga bên những cổ vật

Không chỉ ấn tượng bởi khối lượng tiền cổ mà Bảo tàng còn khiến người xem khâm phục bởi sự phong phú của các loại tiền. Theo TS. Nguyễn Ngọc Khôi: hiện Bảo tàng đã sưu tầm được tất cả tiền kim loại của các triều đại phong kiến ở Việt Nam, từ Đinh, Lê, Lý, Trần, Hậu Lê, Mạc, Hồ, Tây Sơn, Nguyễn... Thật khó có thể hình dung, giữa thời đại hôm nay, chúng ta lại được thưởng thức những kỹ thuật điêu khắc từ những đồng tiền có niên đại hàng nghìn năm. Như đồng Thái Bình hưng bảo (nhà Đinh); Thiên Phúc trân bảo (nhà Tiền Lê); Thuận Thiên đại bảo, Minh Đạo nguyên bảo, Thiên Cảm nguyên bảo, Chính long thông bảo (nhà Lý);  Kiến Trung thông bảo, Chính Bình thông bảo, Nguyên Phong thông bảo, Thiệu Long thông bảo, Đại Trị thông bảo... (nhà Trần); Thành Nguyên thông bảo, Thiệu Nguyên thông bảo (nhà Hồ); Thuận Thiên nguyên bảo, Thiệu Bình thông bảo, Đại Bảo thông bảo, Thái hòa Thông bảo, Diên minh thông bảo, Thiên hưng Thông bảo,... (Lê sơ); Minh Đức thông bảo, Đại Chính thông bảo, Quang Hòa thông bảo, Nguyên Hòa thông bảo, Khai kiến thông bảo, Sùng Minh Thông Bảo, Vĩnh Định Thông Bảo, An Pháp Nguyên Bảo (Cao Băng)... (nhà Mạc); Vĩnh Thịnh thông bảo, Vĩnh Thọ thông bảo, Bảo Thái thông bảo và các loại tiền Cảnh Hưn Như, Cảnh Hưng Trọng Bảo, Cảnh Hưng Chí Bảo, Cảnh Hưng VĨnh Bảo, Cảnh Hưng Tuyền Bảo, Cảnh Hưng Dụng Bảo, Chiêu thống Thông Bảo, Càn long Thông bảo (phía sau có chức An Nam)... (Lê Trung Hưng); Thái Đức thông bảo, Minh Đức thông bảo, Quang Trung thông bảo... (Tây Sơn); Gia Long thông bảo, Minh Mệnh thông bảo, Tự Đức thông bảo, Hàm Nghi thông bảo, Đồng Khánh thông bảo, Thánh Thái thông bảo, Duy Tân thông bảo, Khải Định thông bảo, Bảo Đại thông bảo… (nhà Nguyễn). Trong đó, có những đồng tiền rất quý như: Thuận Thiên đại bảo (thời Lê sơ), Thiên Cảm nguyên bảo (thời Lý, sau lưng có chữ “Càn vương”, ở Việt Nam hiện chỉ có ba đồng) theo ông Khôi, có giá trị đến 20.000 USD, đồng Nguyên Phong thông bảo (thời Trần, có nét hất kiểu đuôi ngựa) có giá tới 50.000 USD, đồng Cảnh Thịnh thông bảo đại tiền (thời Tây Sơn đúc bằng vàng)...

Tọa lạc tại số 268 Phố Trần Điền, phường Định Công, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội, tính đến thời điểm này, đây là Bảo tàng Tiền tệ đầu tiên và duy nhất có ở Việt Nam. Nó đã và sẽ là nơi để chúng ta có thể cảm nhận cái quý của những đồng tiền nhỏ bé bằng đồng, chiêm ngưỡng mỹ thuật phong phú tinh xảo trên các loại tiền vàng bạc của triều Nguyễn, và cũng thấy cái độc đáo vô song của "tiền Tài chính" đương đại... Tất cả đều mang bản sắc văn hóa Việt Nam, cần phải giữ gìn! Kỷ lục tiền cổ các nước trên thế giới Ngoài các loại tiền của Việt Nam,  bảo tàng còn sở hữu tiền kim loại (và tiền giấy) của 185 nước trên thế giới, có cùng văn phạm trước và cùng thời kỳ với các triều đại phong kiến Việt Nam, Bảo tàng còn đang lưu giữ những đồng tiền cổ Trung Quốc có tuổi hơn 2.000 năm, đủ các loại Đao tiền, Ngũ thù... Hay có những đồng tiền độc đáo như đồng tiền “Phong hoa tuyết nguyệt” của Hoàng đế nhà Tần, tương truyền dùng để thưởng cho các quan có công để đi lầu xanh “vui vẻ”… Tiền cổ Trung Quốc có các thời đại như:

Nhà Tần có tiền Bán Lạng 221-226 (TCN); Nhà Hán có tiền Ngũ Thù, Đại tuyền Ngũ thập, Đại bố hoàng Thiên, Đại Tuyền Ngũ Thù, Đại Tuyền Ngũ Thiên, Đại Tuyền Ngũ Bách... (TCN); Nhà Tấn; Nhà Tùy; Nhà Đường có Khai Nguyên Thông Bảo, Càn Nguyên Trọng Bảo (608-907); Thời Ngũ Đại Thập quốc (907-979) có 8 loại tiền như: Hán Nguyên Thông Bảo, Đường Quốc Thông Bảo, Càn Đức Nguyên Bảo, Càn Hanh Trọng Bảo...; Nhà Tống (960-1127) có 73 loại tiền như: Thái Bình Thông Bảo, Cảnh Đức Nguyên Bảo, Tường Phù Nguyên Bảo, Thiên Thanh Nguyên Bảo..; Nhà Liêu, Nhà Tây Hạ có 8 loại tiền, Nhà Kim có 6 loại tiền; Nhà Nguyên có 15 loại tiền; Nhà Minh có 12 loại tiền; Thời mạt minh Sơ Thanh có11 loại tiền; Nhà Thanh có 11 loại tiền như: Thuận Trị Thông Bảo, Khang Hy Thông Bảo, Ung Chính Thông Bảo, Càn Long Thông Bảo; Tiền cổ Nhật Bản như: Thiên Bảo Thông Bảo, Khoan Vĩnh Thông Bảo, Nguyên phong Thông Bảo - hay còn gọi là tiền phù tang, tiền Triều Tiên Thông bảo. Đặc biệt Bảo tàng còn lưu giữ và sưu tầm được các loại tiền quý hiếm và cổ của các nước khác trên thế giới như: Tiền của thời nước Đức Quốc Xã; tiền thời Nga – Xô Viết (CCCP); tiền LYBERTY – 1804; tiền cổ người Do Thái, tiền cổ Ốc eo... tất cả đều đang được trưng bày tại Bảo tàng. Tâm tư… cổ vật Mỗi nét trạm khắc, mỗi độ vuông tròn, mỗi độ nặng nhẹ… của đồng tiền cổ tưởng như vô tình, nhưng nó lại ngầm chứa đựng trong đó tư tưởng, thể hiện những bước đường phát triển giao thương của từng thời kỳ. Có giá trị hay không giá trị nó phụ thuộc phần lớn vào giá trị lịch sử của đồng tiền, gắn với từng thời đại phát triển của đồng tiền. Và bất kỳ đồng tiền đã qua sử dụng nào của Việt Nam hay của bất cứ quốc gia nào trên thế giới. Nó đều phản ánh thịnh suy của nền kinh tế hay văn hóa giao thương của thời kỳ đồng tiền đó ra đời và có giá trị là vô giá. Không phải ngẫu nhiên, đồng tiền thời Tây Sơn, ngoài yếu tố “tiền tệ” nó còn gắn với nghệ thuật quân sự…. Đồng tiền nhà Đinh, tuy hình thức có phần xù xì, đồng còn nhiều tạp chất nhưng nó lại chứa đựng hàm ý khẳng định chủ quyền đất nước – lần đầu tiên đất nước có tiền riêng của mình. Lịch sử cũng còn ghi lại, khoảng giữa thế kỷ 18, khi đặc phái viên của Công ty Đông Ấn (Pháp)  đến Phú Xuân xin chúa Nguyễn cho lưu hành đồng bạc phương tây, chúa đồng ý và bắt đóng dấu "thông bảo" trên từng đồng tiền ấy xem như đã xét duyệt… Đấy là lịch sử, là văn hóa, là giá trị vô giá và đấy cũng là mong muốn của TS. Nguyễn Ngọc Khôi đã hơn 40 năm miệt mài với những đam mê sưu tầm tiền cổ. Dày công xây dựng bảo tàng, người trí thức - doanh nhân – cựu chiến binh ấy mong mỏi, bảo tàng sẽ là nơi giáo dục lịch sử dân tộc cho các thế hệ trẻ, thấy được truyền thống và tinh thần của cha ông qua mỗi thời kỳ lịch sử, sự thịnh suy của mỗi vương triều… qua những đồng tiền cổ.

Bảo tàng Tiền tệ như một góc thu nhỏ qua các thời kỳ được tái hiện bằng những cổ vật. Hi vọng rằng cùng với hệ thống bảo tàng cả nước, bảo tàng Tiền tệ sẽ góp phần tạo lên một bức tranh toàn diện phản ánh đa chiều mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội của đất nước, qua đó giáo dục thế hệ trẻ lịch sử, truyền thống dân tộc. Xem huân, huy chương như báu vật Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đã xác nhận: TS. Nguyễn Ngọc  Khôi đang giữ hai kỷ lục Việt Nam về số lượng huân - huy chương thời chiến tranh chống Mỹ nhiều nhất; và số lượng tiền cổ Việt Nam và tiền các nước trên thế giới nhiều nhất Việt Nam và thế giới.

Về bộ sưu tập huân - huy chương, ông nói: “Tôi là người lính giải phóng, tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Trong chiến tranh có những huân - huy chương đã được trao tặng tận tay, đeo lên ngực các chiến sĩ. Nhưng cũng nhiều trường hợp, cấp trên chưa kịp trao thì người nhận đã hy sinh. Do đó, sau ngày giải phóng miền Nam, tôi đã lặn lội đi sưu tầm các loại huân - huy chương của Quân đội Nhân dân VN để lưu lại những di vật, hiện vật của đồng đội”.

Bộ sưu tập hiện có gần 10.000 huân chương, huy chương, huy hiệu các loại, rất nhiều bằng khen, danh hiệu Chiến sĩ thi đua, Dũng sĩ diệt Mỹ... Ông tâm sự: “Đối với tôi, tất cả những huân, huy chương này đều là báu vật, vì đây là bằng chứng ghi nhận công lao hy sinh của đồng chí, đồng đội tôi, đã gắn bó với bản thân tôi và các đồng chí, đồng đội trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ”. Ngoài các tiền cổ và huân huy chương các loại, hiện tại Bảo tàng còn có khoảng 500 chiếc nồi, chảo đồng các cỡ, một số có tuổi hơn 200 năm, có chiếc chảo lớn nghĩa quân Tây Sơn dùng khi ra Bắc đánh quân Thanh, nay đang được dùng để đựng toàn tiền cổ, tất cả đều được trưng bày tại Bảo tàng Tiền tệ Việt Nam để quan khách đến thăm quan và chiêm ngưỡng. [box]Để có được những cổ vật cũng như sự thành công ngày hôm nay của TS Nguyễn Ngọc Khôi thì không thể không nhắc đến người bạn đời của ông đó là Nghệ Nhân, TS Nguyễn Thị Nga – Tổng Giám đốc Quỹ Trái tim Vàng Việt Nam, Tổng Giám đốc Tập đoàn Thương mại Hà Nội KAT, Phó Chủ tịch Thường trực Bảo tàng Tiền tề Việt Nam, người đã đồng hành và chia sẻ những vất vả ngay từ những đầu làm kinh doanh “tóc rối đổi kẹo” thành “tóc rối đổi đô la”.[/box] Phạm Hà