Nước thải nhiễm mặn được xử lý bằng phương pháp sinh học

Hiện nay, diện tích nuôi tôm nước lợ tại Việt Nam hơn 685.000 ha, với sản lượng hơn 660.000 tấn và có hơn 500 nhà máy chế biến thủy sản trên toàn quốc. Chỉ tính riêng lượng nước nhiễm mặn thải ra từ hoạt động nuôi trồng và chế biến thủy sản là một con số rất lớn.

Nhằm cung cấp thông tin liên quan đến các hướng nghiên cứu để giải quyết vấn đề này tại Việt Nam, ngày 22/4/2016 Trung Trung tâm Thông tin Khoa học & Công nghệ TP Hồ Chí Minh đã tổ chức buổi báo cáo: “Nghiên cứu ứng dụng công nghệ sinh học để xử lý nước thải nhiễm mặn”.

TS Trần Minh Chí - Nguyên Viện trưởng Viện Nhiệt đới Môi trường, cho biết: “Trong môi trường nước thải nhiễm mặn hay nước thải có độ mặn cao, các vi sinh vật mất hoạt tính vì quá trình plasmolysis, đã làm cho các công nghệ sinh học xử lý nước thải truyền thống không hiệu quả. Do đó, có rất ít phương pháp sử dụng vi sinh vật hiệu quả để xử lý nước thải nhiễm mặn. Nhằm giải quyết các vấn đề về ô nhiễm nước và làm sạch ô nhiễm, trên thế giới và Việt Nam đã có nhiều nghiên cứu về phân lập vi sinh vật và tìm kiếm sơ đồ công nghệ sinh học phù hợp để xử lý”.

Theo phân tích xu hướng nghiên cứu xử lý nước thải nhiễm mặn, dựa vào cơ sở số liệu sáng chế quốc tế của Trung tâm Thông tin Khoa học và Công nghệ TP Hồ Chí Minh, trên CSDL Thomson Innovation thì hiện nay có khoảng 300 sáng chế nộp đơn đăng ký bảo hộ về vấn đề này. Số sáng chế về công nghệ này hiện đang nhận được nhiều sự quan tâm từ  các nhà  khoa học.

Giai đoạn 2010-2015 trung bình mỗi năm có 44 sáng chế. Hiện nay, sáng chế  về công nghệ xử lý nước thải nhiễm mặn đang được nộp đơn đăng ký bảo hộ ở 15 quốc gia. Trong các sáng chế, phương pháp tích hợp trong việc xử lý nước thải nhiễm mặn được quan tâm nhiều nhất, chiếm đến 30% tổng lượng sáng chế, tiếp theo là phương pháp ứng dụng sinh học trong xử lý nước thải nhiễm mặn chiếm 14%.

Về tình hình nghiên cứu trong nước, TS Trần Minh Chí cho biết hầu hết các đề tài tập trung vào phân lập vi sinh vật có khả năng xử lý nước thải nhiễm mặn. Tuy nhiên, TS Trần Minh Chí cũng đã giới thiệu đề tài nghiên cứu ứng dụng công nghệ vi sinh để xử lý nước thải hữu cơ nhiễm mặn mới vừa được thông qua vào đầu năm 2016 do Viện Nhiệt đới Môi trường chủ trì. nghiên cứu đã đạt kết quả khả quan ở quy mô PTN và Pilot.

Từ đó, TS Trần Minh Chí và cộng sự cũng đã đề xuất áp dụng một sơ đồ công nghệ sinh học kết hợp tổng quát dùng vi sinh vật ưa mặn, chịu mặn để xử lý nước thải hữu cơ nhiễm mặn. Bên cạnh đó, ông còn đề xuất các phương hướng nghiên cứu hoàn thiện công nghệ theo hướng tăng cường khả năng cố định hóa sinh khối ưa mặn, chịu mặn và nghiên cứu quá trình nitrit hóa ở độ mặn rất cao 25 – 30g/l NaCl

Ngoài ra, nhằm đáp ứng các yêu cầu xử lý mặn hiện nay, ông Mà Song Nguyễn – Trưởng phòng Kinh doanh vi sinh, Công ty Cổ phần Xử lý môi trường Việt Nam đã giới thiệu các ứng dụng sản phẩm sinh học của Công ty Cổ phần Xử lý môi trường Việt Nam trong việc xử lý nước thải nhiễm mặn.

Ông Mà Song Nguyễn cho biết: “Hiện công ty có sản phẩm CleanWater S35 là sản phẩm hợp tác của Viện Sinh học Nhiệt đới và Công ty Cổ phần xử lý môi trường Việt Nam có thể ứng dụng trên nước thải có độ mặn cao >35/1000. Sản phẩm này đã ứng dụng tại các trại nuôi tôm ở thôn Trường Định, xã Hòa Liên, huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng; xã Tam Tiến, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam; nhiều địa phương ở huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định và một số nhà máy thủy sản.

Báo cáo đã được các nhà khoa học đến từ các Trung tâm phân tích, Trung tâm ứng dụng tiến bộ KH & CN, Trung tâm khuyến nông, các công ty đánh giá cao vì mang tinh thiết thực trong xử lý nước thải mặn bằng phương pháp sinh học.

Bài và ảnh: Tấn Anh (Văn phòng Đại diện phía Nam)