Luật hóa để chống chuyển giá

00:00 12/10/2020

Một trong những nội dung nổi bật của dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) là đã bổ sung các nguyên tắc cơ bản trong quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết để phòng, chống chuyển giá.

Luật Quản lý thuế (sửa đổi) đã bổ sung các nguyên tắc cơ bản trong quản lý thuế đối với doanh nghiệp có phát sinh giao dịch liên kết

Theo Ban soạn thảo,vấn đề chuyển giá, tránh thuế của các doanh nghiệp đa quốc gia, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thông qua chính sách giá giao dịch nội bộ đã và đang là thách thức lớn đối với mỗi quốc gia bao gồm cả các nước phát triển, đang phát triển và Việt Nam cũng không ngoại lệ.

Hành vi chuyển giá, tránh thuế thường được thực hiện khép kín giữa các bên liên kết có cùng chung nhóm lợi ích (thường là các thành viên cùng tập đoàn) trên cơ sở định giá các giao dịch nội bộ không tuân theo giá giao dịch giữa các bên độc lập (không có mối quan hệ liên kết) để chuyển lợi nhuận từ nơi có thuế suất cao về nơi có thuế suất thấp hoặc không thu thuế nhằm tránh thuế.

Theo các chuyên gia, thông thường, việc ghi chép, phản ánh nghiệp vụ kinh tế phát sinh và hạch toán giá giao dịch liên kết được thực hiện thống nhất giữa các bên liên kết trên cơ sở các thoả thuận, hợp đồng nội bộ.

Do đó, để ngăn ngừa hiệu quả các hành vi chuyển giá, các quốc gia trên thế giới đều đưa vào nội luật quy định yêu cầu người nộp thuế phải xác định giá giao dịch liên kết như trong điều kiện giao dịch giữa các bên độc lập cho mục đích kê khai, tính và nộp thuế (tức là phân tích, so sánh giao dịch liên kết với giao dịch độc lập trong điều kiện tương đồng).

Tại Việt Nam, cùng với chính sách thu hút vốn đầu tư nước ngoài thì công tác chống chuyển giá đã được chú trọng trong nhiều năm qua. Hệ thống thể chế, chính sách điều chỉnh các hành vi chuyển giá đã không ngừng được hoàn thiện thông qua hệ thống các văn bản Nghị định, Thông tư quản lý thuế đối với giao dịch liên kết, hệ thống Hiệp định thuế, các quy định về ấn định thuế tại Luật quản lý thuế trong trường hợp người nộp thuế mua bán, hạch toán giá trị hàng hoá, dịch vụ không theo giá thị trường, quy định tại Luật quản lý thuế cho phép người nộp thuế áp dụng cơ chế xác định trước giá tính thuế đối với giao dịch liên kết để kê khai, nộp thuế.

Theo ông Trần Xuân Hà - Thứ trưởng Bộ Tài chính, nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, người nộp thuế trong thực hiện cơ chế tự khai, tự nộp, thời gian qua việc sửa đổi Luật Quản lý thuế đã bổ sung các nguyên tắc cơ bản trong quản lý thuế đối với nhóm doanh nghiệp, người nộp thuế có phát sinh giao dịch liên kết. Mặt khác, việc xây dựng chính sách thuế cũng phải nhất quán với thông lệ quốc tế, khi mà chúng ta đã trở thành thành viên chính thức của diễn đàn BEPS (Chống xói mòn cơ sở tính thuế và chống chuyển lợi nhuận).

Do đó, dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) đã luật hóa một số nguyên tắc cơ bản về giao dịch liên kết đã được quy định tại Nghị định số 20/2017/NĐ-CP. Cụ thể, bổ sung nguyên tắc quản lý thuế đối với người nộp thuế có phát sinh giao dịch liên kết; Áp dụng cơ chế đơn giản hoá trong kê khai, xác định giá giao dịch liên kết đối với người nộp thuế có quy mô nhỏ, rủi ro thấp; Nghĩa vụ cung cấp hồ sơ, thông tin dữ liệu đối với người nộp thuế có phát sinh giao dịch liên kết. Bên cạnh đó, dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) cũng quy định về trao đổi thông tin giữa cơ quan thuế Việt Nam và cơ quan thuế nước ngoài phục vụ công tác quản lý giá chuyển nhượng đối với người nộp thuế có phát sinh giao dịch liên kết.

Theo các chuyên gia, những quy định trên sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng trong việc quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết, góp phần phòng chống và ngăn chặn hành vi chuyển giá, trốn thuế gây thất thoát cho ngân sách nhà nước, đồng thời tạo ra môi trường đầu tư kinh doanh lành mạnh, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển.

Dự kiến, dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) sẽ được Quốc hội thảo luận tại kỳ họp thứ 6. Ngày 7/11, Quốc hội sẽ nghe Bộ trưởng Bộ Tài chính trình bày dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi). Đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ ngày 8/11 và thảo luận tại hội trường ngày 14/11 về dự án luật này.

Tính đến hết tháng 7/2018, cơ quan Thuế cả nước đã thực hiện trên 30,2 nghìn cuộc thanh tra, kiểm tra thuế; kiến nghị xử lý thu vào NSNN gần 5,8 nghìn tỷ đồng; Chống chuyển giá, giảm lỗ trên 9 nghìn tỷ đồng...

Mai Hằng