Kinh tế toàn cầu hứng chịu nhiều cú sốc mới trong năm 2019?

00:00 12/10/2020

Trong bối cảnh đà tăng trưởng vững chắc của kinh tế thế giới năm 2017 cùng những dự báo lạc quan về chỉ số tăng trưởng năm 2018 được đưa ra hồi giữa năm đã bị đảo ngược vào cuối năm do những chính sách thương mại cứng rắn, xu hướng bảo hộ mậu dịch, việc Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU), còn gọi là Brexit, khiến bức tranh kinh tế thế giới trong năm 2019 có thể u ám hơn, thậm chí có nguy cơ gặp phải những cú sốc mới khắc nghiệt hơn trong năm 2019.

Nhiều cú sốc đang đón đợi kinh tế toàn cầu năm 2019.

Trên thực tế, sự phục hồi mạnh mẽ của kinh tế thế giới trong năm 2017 đã khiến giới chuyên gia kỳ vọng vào sự bứt phá mạnh mẽ trong năm 2018 khi kinh tế toàn cầu được cho là trải qua giai đoạn khởi sắc nhất. Tháng 7 vừa qua, các tổ chức quốc tế có uy tín đã đưa ra những dự báo lạc quan cho nền kinh tế thế giới năm 2018, bất chấp lo ngại về xu hướng bảo hộ thương mại gia tăng có thể gây bất lợi cho tăng trưởng kinh tế thế giới cùng những ảnh hưởng từ tiến trình Brexit. Tuy nhiên, khoản thâm hụt thương mại lên tới 568 tỷ USD trong năm 2017 là nguyên nhân chính khiến chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump khởi động cuộc chiến thuế quan với hàng hóa nhập khẩu từ các đối tác thương mại lớn như Trung Quốc, EU... Vòng xoáy thương mại Mỹ-Trung leo thang đã khiến kinh tế toàn cầu bị đảo lộn, kéo đà tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu giảm 0,1-0,2 điểm phần trăm trong năm 2018. Hệ quả là, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và các tổ chức tài chính quốc tế đồng loạt hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu cho năm 2018 ở mức khoảng 400 tỷ USD. Những diễn biến tiêu cực gia tăng cũng đang khiến hệ thống thương mại thế giới gặp hiểm nguy. Thêm vào đó, tăng trưởng của các nền kinh tế đang phát triển và các thị trường mới nổi cũng chịu ảnh hưởng nặng nề từ vòng xoáy căng thẳng thương mại toàn cầu. 

Trong báo cáo triển vọng kinh tế mới nhất, Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) cũng đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu vào năm 2019. Theo đó, OECD cho rằng tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2019 dự kiến tăng 3,5%, giảm so với mức dự báo 3,7% được đưa ra hồi tháng 9 vừa qua. Tổ chức có trụ sở tại Paris (Pháp) này cũng đã điều chỉnh giảm nhẹ tăng trưởng của một số nền kinh tế châu Á trong năm 2019 như Trung Quốc còn 6,3% do hoạt động xuất khẩu và đầu tư vào cơ sở hạ tầng giảm, Nhật Bản còn 1% trong bối cảnh kế hoạch tăng thuế tiêu dùng của chính phủ nước này từ tháng 10/2019 có khả năng tác động mạnh đến nhu cầu tiêu dùng. Tuy nhiên, OECD giữ nguyên dự báo tăng trưởng của Mỹ là 2,7% cho năm 2019 khi chính sách cải cách thuế mới đây của Tổng thống Donald Trump hỗ trợ tốt cho đầu tư của doanh nghiệp. Trong khi đó, kinh tế khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) dự kiến tăng 1,8% vào năm 2019, giảm nhẹ so với các dự báo trước đó. Kinh tế Italy được dự báo chỉ tăng 0,9% cho cả năm 2019, do số việc làm chững lại và tỷ lệ lạm phát cao hơn.

Thực tế cho thấy kinh tế thế giới vẫn đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ do căng thẳng thương mại, bất ổn chính trị cũng như mức độ tăng trưởng không duy trì được như trước đây. Nếu không được điều chỉnh kịp thời, tình trạng thất nghiệp  tăng cao tại nhiều quốc gia, chính sách thắt chặt tiền tệ, khả năng thanh toán sụt giảm, giá tài sản cao, đặc biệt là khoản nợ công toàn cầu, hiện đã lên tới mức kỷ lục 182.000 tỷ USD, vẫn sẽ là các yếu tố tác động đến tăng trưởng kinh tế thế giới năm 2019, thậm chí là nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu. Đó là chưa kể, Tổng thống Trump có thể tiếp tục triển khai chính sách thương mại cứng rắn với các đối tác bởi tăng trưởng kinh tế quốc gia được xem là thước đo cho cơ hội tái đắc cử của một Tổng thống đương nhiệm ở Mỹ. Do đó, chắc chắc kinh tế toàn cầu sẽ còn phải đối mặt với nhiều cú sốc mới trong năm 2019.

Ngọc Hà