Hai người đàn bà quyền lực của Vinamilk

Tối qua (20/8), tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Mỹ Đình, Hà Nội, Công ty cổ phần sữa Việt Nam (Vinamilk) đã tổ chức Lễ kỷ niệm 40 năm thành lập (20/8/1976-20 /8/2016) và đón nhận Huân chương Đọc lập hạng Ba. Chương trình kỷ niệm mang tên  “Giấc mơ sữa Việt” ”, được truyền hình trực tiếp kênh VTV1, Đài truyền hình Việt Nam. Câu chuyện Vinamilk vượt qua khó khăn, từ doanh nghiệp vô danh thành đơn vị dẫn đầu thị trường sữa ở Việt Nam, có vốn hóa lớn nhất sàn chứng khoán được chia sẻ trong lễ kỷ niệm 40 năm thành lập.

Tại lễ kỷ niệm, có hai phụ nữ xuất hiện trong vai trò Chủ tịch HĐQT và Tổng Giám đốc, đã chèo lái Vinamilk tới vinh quang đó là Anh hùng Lao động Mai Kiều Liên,  Tổng Giám đốc Vinamilk -  người Việt Nam duy nhất trong số 50 nữ doanh nhân quyền lực nhất châu Á bình chọn bởi Forbes và đạt nhiều danh hiệu cao quý của Việt Nam và thế giới và bà Lê Thị Băng Tâ, thay bà Mai Kiều Liên làm Chủ tịch HĐQT Vinamilk từ ngày 25/7/2015.

Bà Mai Kiều Liên

Bà Mai Kiều Liên sinh năm 1953, tại Paris (Pháp), tốt nghiệp kỹ sư công nghệ chế biến sữa ở Nga năm 1976. Bà về công tác tại Vinamilk từ năm 1976 đến nay. Từ tháng 2/1982 đến 6/1983 bà là Phó giám đốc kỹ thuật phụ trách sản xuất tại Nhà máy sữa Thống Nhất. Sau khi hoàn tất khóa đào tạo tại Đại học kỹ sư kinh tế Leningrad tại Nga, bà được bổ nhiệm chức Phó tổng giám đốc phụ trách kinh tế tại Xí nghiệp Liên hiệp Sữa-Cà phê và Bánh kẹo I (tiền thân của Vinamilk). Tháng 12/1992, bà được đề bạt vào vị trí TGĐ Công ty sữa Việt Nam. Từ năm 1996 đến 2001, bà là Ủy viên Trung ương Đảng khóa VIII. Ngày 14/11/2003 bà được bầu vào HĐQT giữ chức Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ Công ty Cổ phần sữa Việt Nam (Vinamilk). Từ tháng 7/2015 đến nay, bà là Tổng Giám đốc Vinamilk.

Trong suốt hành trình 40 gắn bó với Vinamilk, bà Mai Kiều Liên đã có những đóng góp lớn, giúp biến Vinamilk từ một doanh nghiệp nhỏ với tài sản chỉ vài trăm nghìn USD trở thành trong những công ty có vốn hóa lớn nhất thị trường, 7,5 tỷ USD với doanh thu, lợi nhuận tăng ổn định qua các năm. Tới nay, tới 90% ý tưởng sản phẩm mới được Vinamilk đưa ra thị trường hằng năm được phát triển dựa trên ý tưởng của bà.

Và thực tế đã chứng minh, dưới sự lãnh đạo của bà, Vinamilk là một trong những doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa thành công nhất tại Việt Nam.

Kết thúc năm 2015, Vinamilk đạt hơn 40.000 tỷ đồng doanh thu và 1.770 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, tăng trưởng lần lượt 14% và 28% so với kết quả đạt được năm trước.

Trong quý I/2016, tình hình kinh doanh sản xuất của Vinamilk ghi nhận những tín hiêu khả quan khi doanh thu thuần của Vinamilk đạt 10.369,87 tỷ đồng, tăng 18,2% so với cùng kỳ, lợi nhuận sau thuế đạt 3.161 tỷ đồng, trong đó, lợi ích công ty mẹ là 2.626 tỷ đồng, tăng 38% so với cùng kỳ năm trước.

Năm 2016, Vinamilk đặt kế hoạch doanh thu 44.560 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 8.266 tỷ đồng, tăng trưởng lần lượt 11% và 6% so với năm 2015.

Bà Liên cũng tỏ ra khá tham vọng khi đặt mục tiêu Vinamilk sẽ trở thành tập đoàn đa quốc gia và sẽ đạt doanh số 3 tỷ USD vào năm 2017. Để đạt được điều này, Tổng giám đốc Vinamilk cho biết, sẽ có những trang trại lớn để 2017 sẽ tự túc 40% nguyên liệu từ bò trong nước, giảm bớt nhập khẩu nguyên liệu nước ngoài.

Với những kết quả đạt được, bà Liên liên tục được xướng tên trong danh sách những phụ nữ quyền lực nhất Châu Á do tạp chí Forbes bình chọn trong khi Vinamilk cũng lọt vào danh sách 200 doanh nghiệp tốt nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

 Thành công là vậy, nhưng con đường kinh doanh của Mai Kiều Liên không phải lúc nào cũng bằng phẳng. Mặc dù chiếm đến 75% thị phần sữa Việt cùng với những dòng sản phẩm sữa vô cùng thành công, Vinamilk cũng gặp những thất bại liên tiếp khi lấn sân vào lãnh địa mới của những dòng sản phẩm không phải là sở trường.

Năm 2005, Vinamilk cho ra đời thương hiệu cafe Moment và đã khá thành công khi giành được gần 3% thị phần không lâu sau đó. Tiếp đà, Vinamilk đã đầu tư hẳn một nhà máy sản xuất cà phê vào năm 2007. Tuy nhiên, thương hiệu này không trụ được lâu khi thị phần dần dần lọt vào tay các đối thủ. Chiến dịch sử dụng hình ảnh của Arsenal cũng thất bại.

Đến năm 2010, Vinamilk quyết định chuyển nhượng nhà máy cà phê cho Trung Nguyên với giá gần 40 triệu USD, theo đó, Cafe Moment - thương hiệu cafe đầu tiên và duy nhất của Vinamilk, đã biến mất khỏi thị trường.

Tương tự như cafe, bà Liên dường như cũng không có duyên với ngành bia. Năm 2006, Vinamilk đã liên doanh với Tập đoàn SABmiller để thành lập Công ty SABmiller Việt Nam. Nhà máy bia SABmiller đặt tại Bình Dương với công suất 100 triệu lít/năm đã được khánh thành vào tháng 3/2007.

Tuy nhiên, bia Zorok còn khá mới tại thị trường Việt Nam vốn đã có nhiều nhãn hiệu khác trên thế giới như Tiger, Heineken, San Miguel. Hơn nữa, cũng khó để dựa vào hệ thống phân phối sữa để bán bia nên chỉ sau hơn 2 năm hoạt động, Vinamilk đã nhượng lại toàn bộ cổ phần của mình cho SABmiller.

Bà Mai Kiều Liên cũng thẳng thắn chia sẻ "đầu tư hai năm không triển vọng nên tôi bán, không lỗ nhưng điều đó cũng thể hiện mình suy nghĩ chưa tới. Đó là một bài học và bây giờ thì tập trung chuyên sâu về mặt hàng sữa".

Tuy vậy, Tổng giám đốc Vinamilk cũng khẳng định, nếu sau này có một mặt hàng nào có thể sinh lời tốt thì Vinamilk vẫn có thể mua lại để kinh doanh.

  Chia sẻ một trong những bí quyết quan trọng nhất góp phần vào sự thành công của Vinamilk, bà Liên cho rằng, đó chính là yếu tố con người. "Tại Vinamilk, chúng tôi có một đội ngũ nhân lực mà tôi cho rằng sẽ ít cho doanh nghiệp nào có được. Họ gắn bó với Vinamilk từ hàng chục năm nay, kể từ công nhân, kỹ sư, quản lý, lãnh đạo. Sau khi tốt nghiệp đại học, họ về làm với Vinamilk từ vị trí thấp, sau đó thăng tiến dần dần lên vị trí cao hơn", bà Liên nói.

Bà Liên cũng thừa nhận, bà là người rất lo xa, nghĩ tới nghĩ lui, giả định trường hợp xấu nhất thì phải làm sao, để phòng ngừa rủi ro. Và quan trọng nhất, người phụ nữ này có khả năng thống nhất được mọi người thành một khối để phát huy sức mạnh của tập thể.

Có thể nói, những thành tựu mà Vinamilk đạt được trong ngày hôm nay có một phần đóng góp rất lớn của vị "nữ thuyền trưởng". Tạp chí Nikkei nhận định: “Bà Mai Kiều Liên là người tiên phong trong thị trường các sản phẩm từ sữa tại Việt Nam, là nữ doanh nhân rất được kính trọng tại Châu Á. Vinamilk đã đem lại cho người tiêu dùng Việt Nam thấy được sự cần thiết của những sản phẩm dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe".

Còn ông Đặng Lê Nguyên Vũ, tổng giám đốc công ty cà phê Trung Nguyên thì đánh giá về bà như sau: “Một nữ tướng hiếm hoi của thời nay, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, biết chơi và biết thắng. Một tấm gương không chỉ với phụ nữ, mà cả những đấng mày râu phải nể phục”.

Bà Lê Thị Băng Tâm

Bà Lê Thị Băng Tâm sinh ngày 16/04/1947, quê ở Phú Yên. Bà Lê Thị Băng Tâm hiện là Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Phát triển TP.HCM (HDBank) và là thành viên độc lập HĐQT Vinamilk do các cổ đông nhỏ lẻ nước ngoài và trong nước, đặc biệt trong đó có 3% cổ đông là các CBCNV Vinamilk bầu chọn vào HĐQT Vinamillk từ tháng 4/2013. Trình độ chuyên môn: năm 1969: Cử nhân Tài chính Kế toán Trường Đại học Tài chính Kế toán, Hà Nội; 1987 - 1989: Tiến sỹ Kinh tế Trường Đại học Kinh tế Tài chính Leningrat, Liên Xô; 2001: Chứng chỉ Tài chính quốc tế Trường Noth University London, Anh Quốc.

Quá trình công tác: từ 1969 - 10/1974: Giảng viên Trường Đại học Tài chính Kế toán Hà Nội; 1974 - 1982: Cán bộ, Phó Trưởng phòng Vụ Cân đối tài chính - Bộ Tài chính; 1982 - 1984: Học quản lý kinh tế Trường Đại học Leningrat, Liên Xô; 1984 - 1985: Phó Trưởng phòng Vụ Cân đối Tài chính - Bộ Tài Chính; 1985 - 1987: Phó vụ trưởng Vụ tổ chức cán bộ và đào tạo; 1987 - 1989: Nghiên cứu sinh Trường Đại học Leningrat, Liên Xô; 1989 - 1995: Phó Cục trưởng, Cục trưởng, Tổng Giám đốc Kho bạc Nhà nước Trung ương; 1995 - 2006: Thứ trưởng - Ủy viên Ban cán sự Đảng Bộ Tài Chính; 2006 - 2008: Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty đầu tư và kinh doanh Vốn Nhà nước (SCIC); 2008 - nay: Làm tư vấn tài chính cao cấp cho một số tổ chức tài chính; 15/03/2010 - 11/06/2010: Thành viên HĐQT Ngân hàng TMCP Phát triển TP.HCM (HDBank); 12/06/2010 – 7/2015: Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Phát triển TP.HCM (HDBank).Từ 7/2015 đến nay, bà là Chủ tịch HĐQT Vinamilk.

Minh Cao (TH)